Η επικίνδυνη έλξη μιας συμμαχίας με το Ισραήλ
Τις τελευταίες εβδομάδες, ύστερα από το περιστατικό της επέμβασης του ισραηλινού στρατού στον στολίσκο με προορισμό την Γάζα και τη συνεπακόλουθη επιδείνωση των ισραηλινο-τουρκικών σχέσεων, αρκετοί Ελλαδίτες και Κύπριοι αρθρογράφοι προσπαθούν να εντοπίσουν πού στέκεται ο Ελληνισμός σε αυτή τη διαμάχη και ποιες θα πρέπει να είναι οι γεωπολιτικές του στοχεύσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή.
Αυτό το οποίο είναι εμφανές, είναι ότι η Τουρκία δεν δύναται να διαδραματίσει το ρόλο του έντιμου διαμεσολαβητή μεταξύ Ισραήλ και αραβικού κόσμου, τον οποίο ονειρεύονται διπλωματικοί κύκλοι της Άγκυρας. Οι εξελίξεις τα τελευταία χρόνια εντός της τουρκικής κοινωνίας σηματοδοτούν μια μετατόπιση προς το Ισλάμ. Πιο συγκεκριμένα, τις περασμένες δεκαετίες, ενώ ο χαρακτήρας της τουρκικής κοινωνίας ήταν μουσουλμανικός, εντούτοις οι ισλαμικές δυνάμεις δεν ήταν αρκετά οργανωμένες ή αρκετά οικονομικά ισχυρές, για να επιβάλλουν την ατζέντα τους. Οι συνθήκες πλέον έχουν ωριμάσει και οι ισλαμιστές όχι μόνο κυβερνούν αυτοδύναμα, αλλά διαθέτουν τεράστια οικονομική ισχύ.
Αποτέλεσμα των ανωτέρω, η ισορροπία ισχύος εντός της τουρκικής κοινωνίας να έχει αλλάξει υπέρ αυτών. Πληθώρα περιστατικών τα τελευταία χρόνια αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες, για την κατεύθυνση την οποία ακολουθεί η τουρκική κοινωνία.
Τον Δεκέμβριο του 2006, υπάλληλοι στο αεροδρόμιο Κεμάλ Ατατούρκ της Κωνσταντινούπολης θυσίασαν μια καμήλα, μετά από επισκευή βλάβης σε αεροσκάφος. Τον Μάιο του 2009, ο Δήμαρχος του Ικονίου απαγόρευσε στη γυναικεία ομάδα πετοσφαίρισης της πόλης να αγωνίζεται φορώντας σορτσάκια, γιατί δεν συνιστούσε πρέπουσα αμφίεση για γυναίκες. Τέλος, δεν πρέπει να λησμονηθεί το γεγονός των συχνών επιθέσεων σε χριστιανούς, όπως η δολοφονία του ιερέα Σαντόρο στην Τραπεζούντα, η σφαγή της Μαλάτειας αλλά και πρόσφατα (Ιούνιος 2010), η δολοφονία του ρωμαιοκαθολικού Αρχιεπισκόπου Παντοβέζε. Μια ισλαμική κυβέρνηση, μιας κοινωνίας η οποία ρέπει προς το ριζοσπαστικό Ισλάμ, είναι ανήμπορη να διαδραματίσει το ρόλο του έντιμου διαμεσολαβητή μεταξύ Αράβων και Ισραήλ. Εκ φύσεως η Τουρκία δεν μπορεί να είναι αμερόληπτος παίκτης στην περιοχή.
Συμμαχία με το Ισραήλ;
Από την άλλη, πληθαίνουν οι φωνές περί σύναψης στρατηγικής σχέσης με το κράτος του Ισραήλ, λόγω της επιδείνωσης των σχέσεων του τελευταίου με την Τουρκία. Είναι όντως ιστορική ευκαιρία, όπως διατείνονται κάποιοι; Σε πρώτη φάση, μια μόνιμη συμμαχία Ελλάδος-Ισραήλ θα αχρηστεύσει σε σημαντικό βαθμό τις σχέσεις Ελληνισμού-Αράβων. Επιπροσθέτως, και ίσως πιο σημαντικό, σε μια τέτοια περίπτωση νομιμοποιείται μια εικόνα της Τουρκίας, προστάτιδα δύναμη των μουσουλμάνων, η οποία αντιμετωπίζει τον επεκτατισμό χριστιανών (Ελλάς) και ιουδαίων (Ισραήλ). Το γόητρο της Τουρκίας στον μουσουλμανικό κόσμο θα εκτοξευθεί.
Τέλος, ουδείς μάς εγγυάται ότι η αντιπαλότητα Ισραήλ - Τουρκίας θα λάβει διαστάσεις μόνιμης εχθρότητας. Τα δυο κράτη -Ισραήλ και Τουρκία- είναι αδίστακτα στην άσκηση της εξωτερικής τους πολιτικής. Μια περίοδο ψυχρότητας μπορεί κάλλιστα να διαδεχθεί μια αναθέρμανση, εάν τα συμφέροντά τους το επιτάσσουν, αν και ένα τέτοιο ενδεχόμενο καθίσταται έτι δυσκολότερον, όσο η επιρροή του Ισλάμ ενισχύεται στην Τουρκία.
Ο Ρόλος του Ελληνισμού
Ο ρόλος τον οποίο δύναται και οφείλει να διαδραματίσει στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ο Ελληνισμός (ελλαδικό κράτος και Κύπρος) είναι αυτός του τίμιου διαμεσολαβητή. Όντας θρησκευτικά ουδέτερος και με αδιαμφισβήτητη ιστορική παρουσία (προχριστιανική και προμουσουλμανική) στην περιοχή, ο Ελληνισμός δύναται να προσφέρει καλύτερες υπηρεσίες στους Άραβες και Ισραηλινούς απ' ό,τι η ισλαμική Τουρκία, οι αυτοκρατορικές ονειρώξεις της οποίας ανησυχούν αμφότερα τα μέρη. Η ταύτιση με οποιοδήποτε από τα δύο μέρη θα συμπαρασύρει τον Ελληνισμό στην ιστορική διαμάχη της περιοχής, όταν έχει την πολυτέλεια και δεσμεύσεις να μην αναλάβει έναντι κανενός και η διαμεσολάβησή του να επιζητείται με πολλαπλά οφέλη. Κατά πόσο, όμως, είναι προετοιμασμένοι το ελλαδικό κράτος και η Κύπρος για έναν τέτοιο ρόλο;
Πόσοι γνωρίζοντες την αραβική και εβραϊκή γλώσσα υπηρετούν στις διπλωματικές υπηρεσίες των δυο ελληνικών κρατών; Πόσοι διπλωμάτες στελεχώνουν την υπηρεσία την αρμόδια για θέματα Μέσης Ανατολής σε Αθήνα και Λευκωσία; Πόσα στελέχη των δυο υπουργείων Εξωτερικών έχουν πραγματοποιήσει σπουδές με εξειδίκευση στη Μέση Ανατολή; Δεν φθάνει να επιθυμεί ο Ελληνισμός να διαδραματίσει ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή? πρέπει να δείξει ότι μπορεί. Φυσικά, προαπαιτούμενο είναι η ανάπτυξη αυτοδύναμης στρατιωτικής και οικονομικής ισχύος. Αδύναμα κράτη, τα οποία φιλοδοξούν να καταστούν φορείς επίλυσης χρονιζόντων διεθνών προβλημάτων, προκαλούν τον γέλωτα…
http://www.sigmalive.com/
Αυτό το οποίο είναι εμφανές, είναι ότι η Τουρκία δεν δύναται να διαδραματίσει το ρόλο του έντιμου διαμεσολαβητή μεταξύ Ισραήλ και αραβικού κόσμου, τον οποίο ονειρεύονται διπλωματικοί κύκλοι της Άγκυρας. Οι εξελίξεις τα τελευταία χρόνια εντός της τουρκικής κοινωνίας σηματοδοτούν μια μετατόπιση προς το Ισλάμ. Πιο συγκεκριμένα, τις περασμένες δεκαετίες, ενώ ο χαρακτήρας της τουρκικής κοινωνίας ήταν μουσουλμανικός, εντούτοις οι ισλαμικές δυνάμεις δεν ήταν αρκετά οργανωμένες ή αρκετά οικονομικά ισχυρές, για να επιβάλλουν την ατζέντα τους. Οι συνθήκες πλέον έχουν ωριμάσει και οι ισλαμιστές όχι μόνο κυβερνούν αυτοδύναμα, αλλά διαθέτουν τεράστια οικονομική ισχύ.
Αποτέλεσμα των ανωτέρω, η ισορροπία ισχύος εντός της τουρκικής κοινωνίας να έχει αλλάξει υπέρ αυτών. Πληθώρα περιστατικών τα τελευταία χρόνια αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες, για την κατεύθυνση την οποία ακολουθεί η τουρκική κοινωνία.
Τον Δεκέμβριο του 2006, υπάλληλοι στο αεροδρόμιο Κεμάλ Ατατούρκ της Κωνσταντινούπολης θυσίασαν μια καμήλα, μετά από επισκευή βλάβης σε αεροσκάφος. Τον Μάιο του 2009, ο Δήμαρχος του Ικονίου απαγόρευσε στη γυναικεία ομάδα πετοσφαίρισης της πόλης να αγωνίζεται φορώντας σορτσάκια, γιατί δεν συνιστούσε πρέπουσα αμφίεση για γυναίκες. Τέλος, δεν πρέπει να λησμονηθεί το γεγονός των συχνών επιθέσεων σε χριστιανούς, όπως η δολοφονία του ιερέα Σαντόρο στην Τραπεζούντα, η σφαγή της Μαλάτειας αλλά και πρόσφατα (Ιούνιος 2010), η δολοφονία του ρωμαιοκαθολικού Αρχιεπισκόπου Παντοβέζε. Μια ισλαμική κυβέρνηση, μιας κοινωνίας η οποία ρέπει προς το ριζοσπαστικό Ισλάμ, είναι ανήμπορη να διαδραματίσει το ρόλο του έντιμου διαμεσολαβητή μεταξύ Αράβων και Ισραήλ. Εκ φύσεως η Τουρκία δεν μπορεί να είναι αμερόληπτος παίκτης στην περιοχή.
Συμμαχία με το Ισραήλ;
Από την άλλη, πληθαίνουν οι φωνές περί σύναψης στρατηγικής σχέσης με το κράτος του Ισραήλ, λόγω της επιδείνωσης των σχέσεων του τελευταίου με την Τουρκία. Είναι όντως ιστορική ευκαιρία, όπως διατείνονται κάποιοι; Σε πρώτη φάση, μια μόνιμη συμμαχία Ελλάδος-Ισραήλ θα αχρηστεύσει σε σημαντικό βαθμό τις σχέσεις Ελληνισμού-Αράβων. Επιπροσθέτως, και ίσως πιο σημαντικό, σε μια τέτοια περίπτωση νομιμοποιείται μια εικόνα της Τουρκίας, προστάτιδα δύναμη των μουσουλμάνων, η οποία αντιμετωπίζει τον επεκτατισμό χριστιανών (Ελλάς) και ιουδαίων (Ισραήλ). Το γόητρο της Τουρκίας στον μουσουλμανικό κόσμο θα εκτοξευθεί.
Τέλος, ουδείς μάς εγγυάται ότι η αντιπαλότητα Ισραήλ - Τουρκίας θα λάβει διαστάσεις μόνιμης εχθρότητας. Τα δυο κράτη -Ισραήλ και Τουρκία- είναι αδίστακτα στην άσκηση της εξωτερικής τους πολιτικής. Μια περίοδο ψυχρότητας μπορεί κάλλιστα να διαδεχθεί μια αναθέρμανση, εάν τα συμφέροντά τους το επιτάσσουν, αν και ένα τέτοιο ενδεχόμενο καθίσταται έτι δυσκολότερον, όσο η επιρροή του Ισλάμ ενισχύεται στην Τουρκία.
Ο Ρόλος του Ελληνισμού
Ο ρόλος τον οποίο δύναται και οφείλει να διαδραματίσει στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ο Ελληνισμός (ελλαδικό κράτος και Κύπρος) είναι αυτός του τίμιου διαμεσολαβητή. Όντας θρησκευτικά ουδέτερος και με αδιαμφισβήτητη ιστορική παρουσία (προχριστιανική και προμουσουλμανική) στην περιοχή, ο Ελληνισμός δύναται να προσφέρει καλύτερες υπηρεσίες στους Άραβες και Ισραηλινούς απ' ό,τι η ισλαμική Τουρκία, οι αυτοκρατορικές ονειρώξεις της οποίας ανησυχούν αμφότερα τα μέρη. Η ταύτιση με οποιοδήποτε από τα δύο μέρη θα συμπαρασύρει τον Ελληνισμό στην ιστορική διαμάχη της περιοχής, όταν έχει την πολυτέλεια και δεσμεύσεις να μην αναλάβει έναντι κανενός και η διαμεσολάβησή του να επιζητείται με πολλαπλά οφέλη. Κατά πόσο, όμως, είναι προετοιμασμένοι το ελλαδικό κράτος και η Κύπρος για έναν τέτοιο ρόλο;
Πόσοι γνωρίζοντες την αραβική και εβραϊκή γλώσσα υπηρετούν στις διπλωματικές υπηρεσίες των δυο ελληνικών κρατών; Πόσοι διπλωμάτες στελεχώνουν την υπηρεσία την αρμόδια για θέματα Μέσης Ανατολής σε Αθήνα και Λευκωσία; Πόσα στελέχη των δυο υπουργείων Εξωτερικών έχουν πραγματοποιήσει σπουδές με εξειδίκευση στη Μέση Ανατολή; Δεν φθάνει να επιθυμεί ο Ελληνισμός να διαδραματίσει ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή? πρέπει να δείξει ότι μπορεί. Φυσικά, προαπαιτούμενο είναι η ανάπτυξη αυτοδύναμης στρατιωτικής και οικονομικής ισχύος. Αδύναμα κράτη, τα οποία φιλοδοξούν να καταστούν φορείς επίλυσης χρονιζόντων διεθνών προβλημάτων, προκαλούν τον γέλωτα…
http://www.sigmalive.com/