Είτε πρόκειται για αντίδραση απέναντι στα μέτρα λιτότητας, ή στις μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό, ή για ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος, ο κόσμος της Ευρώπης βγαίνει στους δρόμους διαδηλώνοντας. Μήπως λοιπόν η δημοκρατία έφτασε στα όριά της;

Όχι, λέει ο μελλοντολόγος Matthias Horx. Απλά έφτασε η ώρα που το πολιτικό κατεστημένο θα πρέπει να κατέβει από το βάθρο του και να αποδεχτεί επιτέλους τη πραγματικότητα της συμμετοχικής δημοκρατίας.

Στη Γαλλία κάηκαν σχολεία, στη Γερμανία ο κόσμος ξεσηκώθηκε εναντίον της κατασκευής σιδηροδρομικών σταθμών που για να φτιαχτούν θα πρέπει να κοπούν εκατοντάδες αιωνόβια δένδρα, στη Νάπολη οι κάτοικοι ξεσηκώθηκαν για τα σκουπίδια, και πάει λέγοντας. Το μόνο που δεν είδαμε ακόμη είναι τους Βρετανούς να ξεχύνονται στο πεζοδρόμιο διαμαρτυρόμενοι εναντίον των αυστηρών μέτρων λιτότητας. Ή τους Έλληνες να καίνε τα τυροκομεία φέτας!

Μήπως η δημοκρατία μας τελείωσε; Μήπως πρέπει επιτέλους να κραυγάσουμε: ΑΡΚΕΤΑ! Ως εδώ. Ή μήπως θα πρέπει να πάρουμε μαθήματα από τους Κινέζους και από το μοντέλο τους , που κάποιοι αποκαλούν «κάθετη δημοκρατία»;

Ξεχνάμε γρήγορα. Στη δεκαετία του `70 τα πράγματα ήταν πολύ πιο απλά και πιο άγρια. Οι διαδηλώσεις εναντίον της χούντας στην Ελλάδα, τη Πορτογαλία, και την Ισπανία ενείχαν κινδύνους. Στη Γαλλία σκοτώθηκαν διαδηλωτές που συμμετείχαν σε αντί-πυρηνικές διαμαρτυρίες. Στο Βερολίνο, στη Φρανκφούρτη, και στο Αμβούργο, δεν περνούσε εβδομάδα χωρίς να σκάσει μια βόμβα. Η κοινωνία ήταν πολύ πιο διαιρεμένη από ότι είναι σήμερα. Στη Φρανκφούρτη συγκεκριμένα, υπήρχαν τότε ακόμη 8.000 άστεγοι που ζούσαν στους δρόμους. Όποιος έζησε στη Γερμανία την εποχή της τρομοκρατίας της Red Army Faction, γνωρίζει πολύ καλά πως σήμερα ζούμε σε μια εποχή συναίνεσης.

Η πολιτική κουλτούρα διδάσκεται πολλά μέσα από τις συγκρούσεις. Αυτό είναι κάτι που έμαθε πολύ καλά η προηγούμενη «επαναστατημένη» γενιά. Στη δεκαετία του 1980, ο ακτιβισμός των οικολόγων γέννησε μια κοινωνία που είναι σήμερα (περιβαλλοντικά) σε εγρήγορση. Το φεμινιστικό κίνημα ανασκεύασε τις σχέσεις μεταξύ των δυο φύλων. Όταν έπεσε το τείχος του Βερολίνου, πολλοί δυτικοί φοβήθηκαν πως η ανεκτική κοινωνία στην οποία ζούσαν θα έπεφτε θύμα έντονης αναθεώρησης. Όμως παρά τα όσα προβλήματα, η Γερμανία μπήκε στο φως!

«Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, αλλά έχει ομοιοκαταληξία…» είπε κάποτε ο Mark Twain. Για αυτό, όλοι όσοι προσπαθούν να επαναφέρουν μια κοινωνική συναίνεση για εγκατάλειψη της πυρηνικής ενέργειας, θα πρέπει να προσέχουν πολύ μη τυχόν και ανοίξουν παλιές πληγές.

Οι πλειοψηφίες μετακινούνται διαρκώς, ένδειξη πως η δημοκρατία λειτουργεί. Και η γερμανική κοινωνία σίγουρα δεν αποτελείται από θυμωμένους, στενοχωρημένους όχλους όπως ισχυρίζονται οι θεωρητικοί της παρακμής της Δύσης. Απλά οι ιθύνοντες, έχασαν τον δημοκρατικό τους μπούσουλα. Οι ελίτ που κυβερνάνε, με το παλιό γερμανικό στυλ, υιοθετούν την άποψη των `60ς, ότι όποιος διαμαρτύρεται είναι σώνει και καλά κάποιος τεμπέλης τσαμπατζής.

Και αν θέλουμε να δούμε το μέλλον της δημοκρατίας ας κοιτάξουμε κατά τη μεριά της Ελβετίας. Εκεί οι αποφάσεις καθυστερούν λίγο περισσότερο μέχρι να παρθούν. Πολλές φορές ο κόσμος δυσκολεύεται να αποφασίσει ακόμη και για απλά και βασικά ζητήματα. Όμως οι Ελβετοί κατασκευάζουν σήμερα τη μεγαλύτερη σήραγγα στο πλανήτη, με γενική συναίνεση και εκ των προτέρων οριοθετημένο στόχο. Η σήραγγα αποφασίστηκε και σχεδιάστηκε πριν από 12 χρόνια. Το πραγματικό σημερινό της κόστος είναι ακριβώς αυτό που είχε προβλεφθεί τότε. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας πραγματικής δημοκρατίας του λαού. Το μόνο που απαιτείται για να την αποκτήσουμε είναι φερεγγυότητα, υπομονή, και ταπεινότητα, κάτι που μαθαίνεται δύσκολα και μόνο μετά από ζόρια.

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...