Σε αναζήτηση του νέου συστήματος εξουσίας
Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΕΡΒΑ
Ακόμη και όταν δεν το ομολογούν δημόσια, οι ηγέτες των κομμάτων εξουσίας συμφωνούν κατά βάση πως οι πρόσφατες εκλογές κατέγραψαν τη βαθιά κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος στο σύνολό του.
Ουδείς πιστεύει πλέον ότι το σημερινό πολιτικό κατεστημένο είναι σε θέση να διαχειριστεί αποτελεσματικά την οικονομική και κοινωνική κατάρρευση που είναι προ των πυλών. Και αποτελεσματική είναι μια διαχείριση όταν μπορεί σε κάθε περίσταση να εξυπηρετήσει με επάρκεια τα συμφέροντα των οικονομικών ελίτ που εκπροσωπεί.
Η μεγάλη αποχή, τα λευκά, τα άκυρα και η εκλογική άνοδος των διασπαρμένων αριστερών ψηφοδελτίων υποδηλώνουν ότι τα σημερινά κόμματα εξουσίας δυσκολεύονται πλέον να χειραγωγήσουν την κοινωνική αποδοκιμασία για τα αδιέξοδα στα οποία έχουν οδηγήσει τους πολίτες.
Μοναδική ελπίδα των παλαιών πολιτικών διαχειριστών είναι η αποδοκιμασία αυτή, πρώτον, να μην πάρει χαρακτηριστικά γενικευμένης κοινωνικής αντίδρασης και, δεύτερον, η αποστροφή αυτή να ενσωματωθεί γρήγορα σε δήθεν νέες διευρυμένες και ανανεωμένες μορφές πολιτικής έκφρασης και εκτόνωσης. Ομως και τα δύο ζητούμενα είναι αλληλένδετα και αλληλοτροφοδοτούμενα.
Αρκετοί πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι δύσκολα μπορούν να αποδοθούν ενιαία ποιοτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά στους απέχοντες-διαμαρτυρόμενους. Η εξουσία ευελπιστεί ότι το μεγαλύτερο μέρος των δυσαρεστημένων θα επανέλθει αργά ή γρήγορα στον ίσιο δρόμο τής πολιτικά ορθής επιλογής, δηλαδή σε κάποιο, παλαιό ή νέο, κομματικό μαντρί.
Αν θεωρήσουμε ότι το εκβιαστικό προεκλογικό δίλημμα του πρωθυπουργού έπιασε τόπο, ίσως η προσδοκία αυτή είναι βάσιμη. Ομως εδώ υπάρχει ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Η επιδείνωση των οικονομικών μεγεθών, οι αστοχίες του προγράμματος λιτότητας, η αύξηση των ελλειμμάτων οδηγούν αναγκαστικά σε νέες περικοπές μισθών, αυξήσεις φόρων, απολύσεις και μαζική ανεργία.
Ο ιδιόμορφος ελληνικός καπιταλισμός απειλείται με κατάρρευση από τα ίδια του τα «επιτεύγματα». Οι μέχρι σήμερα πολιτικοί και κοινωνικοί στυλοβάτες του γίνονται θύματα της αδυναμίας του να παράξει πλούτο. Η ύφεση οδηγεί σε φτώχεια και οικονομική υποχώρηση προνομιακών, ώς σήμερα, στρωμάτων του πληθυσμού. Η αναδιάρθρωση του παραγωγικού ιστού μπορεί να είναι αναγκαία μακροπρόθεσμα, περνά όμως μέσα από τη διάλυση κάθε έννοιας κοινωνικής συνοχής και την αναγκαστική χρεοκοπία της χώρας.
Ολα αυτά δεν είναι διαχειρίσιμα μεγέθη. Το πολιτικό σύστημα, όσο ανίκανο και αν αποδείχθηκε, το γνωρίζει καλά. Τα αποτελέσματα των εκλογών έδωσαν έναν εύλογο κρίσιμο πολιτικό χρόνο στην κυβέρνηση Παπανδρέου. Οι ραγδαίες αρνητικές οικονομικές εξελίξεις τον περιόρισαν όμως υπερβολικά, διαψεύδοντας τις όποιες προεκλογικές ψευδαισθήσεις. Τα νέα μέτρα δεν θα είναι επώδυνα μόνο για τους αδύνατους. Οδηγούν και σε αναγκαστική αναδιάρθρωση της πολιτικής δομής της χώρας.
Η αμφισβήτηση της κυβερνητικής πολιτικής προήλθε σε μεγάλο βαθμό από το λεγόμενο κοινωνικό ΠΑΣΟΚ και στράφηκε προς τις επιλογές Δημαρά και δευτερευόντως σε άλλα αριστερά ψηφοδέλτια.
Η Ν.Δ., όσο και αν προσπαθεί να το παίξει λαϊκή και κοινωνικά ευαίσθητη, δύσκολα πλέον ξεγελά. Ο αντιμνημονιακός της λόγος είναι υποκριτικός και πεπερασμένος.
Μπροστά στα νέα αδιέξοδα η κυβέρνηση έβγαλε ξαφνικά από το τσεπάκι της το χαρτί της «συναίνεσης». Οι εξελίξεις στο Βατοπέδιο είναι ένα πρώτο δείγμα γραφής.
Ομως το σύστημα δεν μπορεί να αφήσει στην τύχη τις εξελίξεις που το αφορούν. Διστακτικά στην αρχή, αμήχανα στη συνέχεια, προχωρά σε ανακατατάξεις που διευκολύνουν τη διαιώνισή του.
Η κίνηση της Ντόρας Μπακογιάννη με την ίδρυση νέου κομματικού φορέα, η πρόθεση του Γ. Δημαρά να μετατρέψει σε πολιτικό κίνημα τη δημοτική αντιμνημονιακή του παρέμβαση, τα υπερκομματικά φαινόμενα Καμίνη-Μπουτάρη που κέρδισαν τη νίκη και τις εντυπώσεις κινούνται προς αυτήν την κατεύθυνση. Δεν αρκούν όμως για να αλλάξουν τις εύθραυστες ισορροπίες του σημερινού πολιτικού χάρτη. Θα απαιτηθούν, μάλλον, πολύ περισσότερες «θυσίες».
enet
Ουδείς πιστεύει πλέον ότι το σημερινό πολιτικό κατεστημένο είναι σε θέση να διαχειριστεί αποτελεσματικά την οικονομική και κοινωνική κατάρρευση που είναι προ των πυλών. Και αποτελεσματική είναι μια διαχείριση όταν μπορεί σε κάθε περίσταση να εξυπηρετήσει με επάρκεια τα συμφέροντα των οικονομικών ελίτ που εκπροσωπεί.
Η μεγάλη αποχή, τα λευκά, τα άκυρα και η εκλογική άνοδος των διασπαρμένων αριστερών ψηφοδελτίων υποδηλώνουν ότι τα σημερινά κόμματα εξουσίας δυσκολεύονται πλέον να χειραγωγήσουν την κοινωνική αποδοκιμασία για τα αδιέξοδα στα οποία έχουν οδηγήσει τους πολίτες.
Μοναδική ελπίδα των παλαιών πολιτικών διαχειριστών είναι η αποδοκιμασία αυτή, πρώτον, να μην πάρει χαρακτηριστικά γενικευμένης κοινωνικής αντίδρασης και, δεύτερον, η αποστροφή αυτή να ενσωματωθεί γρήγορα σε δήθεν νέες διευρυμένες και ανανεωμένες μορφές πολιτικής έκφρασης και εκτόνωσης. Ομως και τα δύο ζητούμενα είναι αλληλένδετα και αλληλοτροφοδοτούμενα.
Αρκετοί πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι δύσκολα μπορούν να αποδοθούν ενιαία ποιοτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά στους απέχοντες-διαμαρτυρόμενους. Η εξουσία ευελπιστεί ότι το μεγαλύτερο μέρος των δυσαρεστημένων θα επανέλθει αργά ή γρήγορα στον ίσιο δρόμο τής πολιτικά ορθής επιλογής, δηλαδή σε κάποιο, παλαιό ή νέο, κομματικό μαντρί.
Αν θεωρήσουμε ότι το εκβιαστικό προεκλογικό δίλημμα του πρωθυπουργού έπιασε τόπο, ίσως η προσδοκία αυτή είναι βάσιμη. Ομως εδώ υπάρχει ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Η επιδείνωση των οικονομικών μεγεθών, οι αστοχίες του προγράμματος λιτότητας, η αύξηση των ελλειμμάτων οδηγούν αναγκαστικά σε νέες περικοπές μισθών, αυξήσεις φόρων, απολύσεις και μαζική ανεργία.
Ο ιδιόμορφος ελληνικός καπιταλισμός απειλείται με κατάρρευση από τα ίδια του τα «επιτεύγματα». Οι μέχρι σήμερα πολιτικοί και κοινωνικοί στυλοβάτες του γίνονται θύματα της αδυναμίας του να παράξει πλούτο. Η ύφεση οδηγεί σε φτώχεια και οικονομική υποχώρηση προνομιακών, ώς σήμερα, στρωμάτων του πληθυσμού. Η αναδιάρθρωση του παραγωγικού ιστού μπορεί να είναι αναγκαία μακροπρόθεσμα, περνά όμως μέσα από τη διάλυση κάθε έννοιας κοινωνικής συνοχής και την αναγκαστική χρεοκοπία της χώρας.
Ολα αυτά δεν είναι διαχειρίσιμα μεγέθη. Το πολιτικό σύστημα, όσο ανίκανο και αν αποδείχθηκε, το γνωρίζει καλά. Τα αποτελέσματα των εκλογών έδωσαν έναν εύλογο κρίσιμο πολιτικό χρόνο στην κυβέρνηση Παπανδρέου. Οι ραγδαίες αρνητικές οικονομικές εξελίξεις τον περιόρισαν όμως υπερβολικά, διαψεύδοντας τις όποιες προεκλογικές ψευδαισθήσεις. Τα νέα μέτρα δεν θα είναι επώδυνα μόνο για τους αδύνατους. Οδηγούν και σε αναγκαστική αναδιάρθρωση της πολιτικής δομής της χώρας.
Η αμφισβήτηση της κυβερνητικής πολιτικής προήλθε σε μεγάλο βαθμό από το λεγόμενο κοινωνικό ΠΑΣΟΚ και στράφηκε προς τις επιλογές Δημαρά και δευτερευόντως σε άλλα αριστερά ψηφοδέλτια.
Η Ν.Δ., όσο και αν προσπαθεί να το παίξει λαϊκή και κοινωνικά ευαίσθητη, δύσκολα πλέον ξεγελά. Ο αντιμνημονιακός της λόγος είναι υποκριτικός και πεπερασμένος.
Μπροστά στα νέα αδιέξοδα η κυβέρνηση έβγαλε ξαφνικά από το τσεπάκι της το χαρτί της «συναίνεσης». Οι εξελίξεις στο Βατοπέδιο είναι ένα πρώτο δείγμα γραφής.
Ομως το σύστημα δεν μπορεί να αφήσει στην τύχη τις εξελίξεις που το αφορούν. Διστακτικά στην αρχή, αμήχανα στη συνέχεια, προχωρά σε ανακατατάξεις που διευκολύνουν τη διαιώνισή του.
Η κίνηση της Ντόρας Μπακογιάννη με την ίδρυση νέου κομματικού φορέα, η πρόθεση του Γ. Δημαρά να μετατρέψει σε πολιτικό κίνημα τη δημοτική αντιμνημονιακή του παρέμβαση, τα υπερκομματικά φαινόμενα Καμίνη-Μπουτάρη που κέρδισαν τη νίκη και τις εντυπώσεις κινούνται προς αυτήν την κατεύθυνση. Δεν αρκούν όμως για να αλλάξουν τις εύθραυστες ισορροπίες του σημερινού πολιτικού χάρτη. Θα απαιτηθούν, μάλλον, πολύ περισσότερες «θυσίες».
enet
STEVENIKO
Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...
