Παγκοσμιοποίηση σημαίνει την παντελώς ελεύθερη διακίνηση του κεφαλαίου σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη. Το κεφάλαιο πλέον έχει αυτονομηθεί από τους ανθρώπους και κινείται ανεξέλεγκτα με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας των επικοινωνιών, από σημείο σε σημείο στην επιφάνεια της γης αναζητώντας το κέρδος.

Στο διάβα του, από όπου περνάει, καταστρέφει περιβάλλον, αξίες, ανθρώπινες σχέσεις, εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα. Υποβαθμίζει τη zωή. Στην κυριολεξία αφήνει πίσω του καμμένη γη. Σημασία δεν έχουν πλέον οι ιδιοκτήτες του αλλά οι διακινητές του. Αυτοί λέγονται κερδοσκόποι ή «golden boys». Οι άλλοι οι οποίοι αναλαμβάνουν να διαχειριστούν προς όφελός του τους «human resources» λέγονται managers αν το κάνουν σε επίπεδο επιχείρησης ή πολιτικοί αν το κάνουν σε επίπεδο κοινωνίας. Human resources (ανθρώπινοι πόροι) είναι ο νέος ανατριχιαστικός όρος για τους εργαζόμενους. Δεν πρόκειται για ανθρώπους πρόκειται για ανθρώπινους πόρους κάτι δηλαδή σαν τους ενεργειακούς πόρους, τις πρώτες ύλες κ.λ.π. Και ποιό είναι το βασικό δόγμα της διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων; Ιδανικός εργαζόμενος είναι αυτός που πληρώνεται ελάχιστα και δανείζεται πολύ.


Ένα παράδειγμα από την επικαιρότητα, που αποδεικνύει τον ισχυρισμό ότι το κεφάλαιο έχει πλέον αυτονομηθεί από τους ανθρώπους, είναι το επιχείρημα που προβάλλει η BP προκειμένου να αντιμετωπίσει την (χλιαρή ομολογουμένως) κριτική που της γίνεται για την τεραστίων διαστάσεων περιβαλλοντική καταστροφή που προκάλεσε και εξακολουθεί να προκαλεί στον κόλπο του Μεξικού. Λέει λοιπόν προς αυτούς που την κατηγορούν, στις ΗΠΑ κυρίως, μη πολυφωνάζετε γιατί αν κατρακυλίσει η μετοχή μου αυτοί που θα την πληρώσουν είναι κάποιοι συνταξιούχοι στην Αγγλία και στην Αμερική που έχουν τοποθετήσει τις οικονομίες τους σε funds που έχουν επενδυθεί στην εταιρία! Φοβερό επιχείρημα! Κάποιοι από αυτούς τους φουκαράδες συνταξιούχους μπορεί και να ζουν στη Φλόριντα και να υφίστανται τις συνέπειες της ρύπανσης! Τέτοιου είδους funds ονειρεύονται και εδώ με το νέο ασφαλιστικό και την ανταποδοτική σύνταξη.

Ποιός είναι λοιπόν ο αντίπαλος σήμερα; Παλιότερα τα πράγματα ήσαν καθαρά. Αστική τάξη και εργάτες. Αντιτιθέμενα συμφέροντα καθαρές διαμάχες! Το αφεντικό από τη μιά μεριά το εργατικό σωματείο από την άλλη. Σήμερα τι γίνεται; Ο αντίπαλος δεν έχει «πρόσωπο». Από τη μιά βρίσκεται ολόκληρη η κοινωνία (με τις αντιθέσεις της βεβαίως) και από την άλλη ποιός; Οι κερδοσκόποι; Ποιοί είναι αυτοί; Πού βρίσκονται; Πόσοι είναι; Κάποια τρανταχτά ονόματα τα ξέρουμε. Οι άλλοι ποιοί είναι; Ποιοί είναι οι διακινητές του κεφαλαίου; Κάποιοι άνθρωποι που αν τους ρωτήσεις ίσως να σου πουν και ότι βρίσκονται από την μεριά των εργαζομένων! Το επιχείρημά τους; Μα αφού διαχειρίζονται χρήματα των συνταξιούχων τι είναι; Τι κακό έκανε η BP; Για τις συντάξεις του απλού κόσμου που έχουν επενδυθεί στη μετοχή της φροντίζει! Βέβαια υπάρχουν ακόμη οι καπιταλιστές ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής, η νοοτροπία τους όμως τώρα είναι διαφορετική απ’ ότι ήταν πριν 35-40 χρόνια. Δεν αισθάνονται καπιταλιστές παραγωγοί, αισθάνονται μεγαλομέτοχοι ραντιέρηδες. Δεν έχουν κανένα πρόβλημα να σηκώσουν τα κεφάλαιά τους από την επιχείρησή τους και να τα μεταφέρουν αλλού, όπου η προσδοκία κέρδους είναι μεγαλύτερη.

Ποιός είναι λοιπόν ο εχθρός; Αριθμητικά, αυτοί που κερδίζουν πραγματικά από αυτήν την ανεξέλεγκτη κίνηση του κεφαλαίου είναι ελάχιστοι. Πόσοι είναι οι τραπεζίτες, οι χρηματιστές, οι μεγαλομέτοχοι των μεγάλων επιχειρήσεων και τα μεγαλοστελέχη του συστήματος διακίνησης του κεφαλαίου; Όχι πάνω από το 0,5% του παγκόσμιου πληθυσμού. Πως λοιπόν αντέχει το σύστημα; Γιατί δεν καταρρέει; Δεν καταρρέει γιατί βασίζεται στην ανοχή των πολλών. Γιατί έχει την ικανότητα να παίζει με επιτυχία με τα άγχη και τις ανασφάλειές μας. Σε περιόδους «ανάπτυξης» σε δανείζει, σου προσφέρει έναν καταναλωτικό «παράδεισο», σε στέλνει για «shopping therapy», σου δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι είσαι άτρωτος ότι είσαι «αθάνατος». Σε περιόδους κρίσης όπως η σημερινή, που σου παίρνει πίσω στο πολλαπλάσιο ότι σου «έδωσε» στο προηγούμενο διάστημα, σου προσφέρει ελπίδα. Περίμενε λίγο, κάνε υπομονή και τα πράγματα θα γίνουν όπως πριν. Τα πράγματα όμως ποτέ δεν γίνονται όπως πριν. Η προηγούμενη παρόμοια μεγάλη κρίση ξεπεράστηκε με τον Β παγκόσμιο πόλεμο. Τώρα τι θα γίνει;

Και με το περιβάλλον τι γίνεται; Συνειδητοποιούμε ότι δεν μπορούμε να έχουμε άπειρη «ανάπτυξη» (με την έννοια που δίνει το κεφάλαιο στον όρο «ανάπτυξη») σε ένα πεπερασμένο περιβάλλον όπως αυτό του πλανήτη μας; Συνειδητοποιούμε ότι οι πόροι που αντλούμε από τον πλανήτη κάποτε δεν θα επαρκούν για την κάλυψη ενός συνεχώς αυξανόμενου ανθρώπινου πληθυσμού; Συνειδητοποιούμε ότι πλησιάζουμε ή ίσως και να έχουμε φτάσει στο σημείο όπου θα πρέπει ως είδος πλέον, ως homo sapiens να πάρουμε την απόφαση να αλλάξουμε τον τρόπο που πορευόμαστε;

Μέχρι τώρα η ανθρώπινη ιστορία δεν ήταν τίποτα άλλο από μιά ιστορία κυριαρχίας πάνω στη φύση από την οποία με την πάροδο του χρόνου παίρναμε και εξακολουθούμε να παίρνουμε όλο και περισσότερους πόρους, καθώς και από μιά ιστορία διανομής αυτών των πόρων. Μήπως εφτασε η ώρα να αναθεωρήσουμε αυτό το μοντέλο; Φαίνεται ότι αν δεν το κάνουμε δεν θα έχουμε, ως είδος πάντα, πολύ ακόμα μέλλον σ’ αυτόν τον πλανήτη. Αυτό βέβαια δεν θα γίνει αύριο ούτε μεθαύριο, δεν είναι κάτι που επίκειται άμεσα, θα γίνει όμως. Και βέβαια μη γελιόμαστε αυτό δεν θα σημάνει και το τέλος της ζωής στη γή. Απλώς θα προστεθούμε στα δεκάδες χιλιάδες είδη, που οπως μας διδάσκει η επιστήμη της παλαιοντολογίας κάποια στιγμή εμφανίστηκαν και κάποια στιγμή εξαφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της ιστορίας της ζωής πάνω στη γη.

Αν δε θέλουμε να συμβεί αυτό αλλά το κυριώτερο, αν δε θέλουμε οι δυνάμεις που εμείς δημιουργήσαμε να αυτονομούνται, να στρέφονται εναντίον μας και να καταστρέφουν την καθημερινότητά μας πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον εχθρό. Και για να έρθουμε και στο προηγούμενο ερώτημα, ποιός είναι ο εχθρός; Μα ο ίδιος ο εαυτός μας φυσικά. Πρέπει να ξεπεράσουμε τις φοβίες και τις ανασφάλειές μας. Πρέπει να καταλάβουμε τι είμαστε και να δεχθούμε επιτέλους ψυχολογικά την προσωρινότητα της ύπαρξής μας. Πρέπει να δείξουμε αυτοσυγκράτηση. Να ξεχωρίσουμε τις πραγματικές ανάγκες μας από τις τεχνητές, αυτές που θέλει να μας επιβάλλει το σύστημα. Πρέπει να οδηγήσουμε τα πράγματα σε μιά ισορροπία με τη φύση. Αυτό που χρειάζεται δεν είναι όλο και μεγαλύτερη παραγωγή αγαθών. Αυτό που χρειάζεται είναι η επιλογή ενός συστήματος δίκαιης διανομής τους ώστε να εξαλειφθούν οι τεράστιες ανισότητες στο βιοτικό επίπεδο, που υπάρχουν σήμερα.

Πως μπορεί να γίνει αυτό; Όχι βέβαια με διαδικασίες ατομικής ενδοσκόπησης! Αν και για ορισμένους λίγους δεν αποκλείεται και αυτό! Θα γίνει με μαζικό αγώνα. Με πολλά μικρά και μεγάλα αγωνιστικά «οχι» στις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης. Με οργάνωση και δράση σε όλους τους χώρους δουλειάς και διαβίωσης. Με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες σε οργανώσεις βάσης γύρω από προβλήματα χαμηλής πολιτικής (της καθημερινότητας) όπου όλοι θα έχουν λόγο, θα αποφασίζουν όλοι μαζί και θα είναι συνυπεύθυνοι.

Με το σπάσιμο της απομόνωσης στην οποία μας έχει οδηγήσει το σύστημα. Μέσα από τέτοιες διεργασίες σιγά-σιγά θα αλλάξουν οι συνειδήσεις και θα αναδειχθεί μιά νέα ηγεσία, με την ευρεία σημασία του όρου (όχι μόνο πολιτική) με πραγματικά δημοκρατικά και οικολογικά χαρακτηριστικά. Ακούγονται ουτοπικά όλα αυτά; Ίσως. Μήπως όμως κάποτε θα πρέπει να αρχίσουμε να κυνηγάμε την «ουτοπία»; Το σίγουρο πάντως είναι ότι ο σημερινός «ρεαλισμός της παγκοσμιοποίησης» θα μας οδηγήσει στην καταστροφή.


enet

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...