Η Ευρώπη βρίσκεται στα πρόθυρα αλλαγής. Η πρόσφατη Σύνοδος της ΕΕ ξεκίνησε μια σημαντικότατη διαδικασία με σκοπό τη διάσωση του ευρώ. Αν πετύχει, θα είναι ένα μεγάλο βήμα προς μια ενιαία Ευρώπη. Αν όχι, καταστρέφεται το ευρώ.

Η νομισματική ένωση πάσχει από δυο εγγενείς αδυναμίες. Την απουσία πολιτικής (πέρα της νομισματικής) ένωσης, και το δημόσιο χρέος. Οι ειδικοί θεωρούν πως για να επιβιώσει το ευρώ, χρειάζεται μια ενιαία δημοσιονομική και πολιτική ένωση με δυνατότητες φορολόγησης. Ποιος όμως θα είναι επικεφαλής; Το ποιος θα πληρώνει τι και σε ποιον, είναι καθαρά πολιτικά ζητήματα. Δεν μπορεί να υπάρχει δημοσιονομική αρχή, χωρίς να υπάρχει μια κεντρική πολιτική και στρατιωτική αρχή, που να μπορεί να επιβάλλει τη θέλησή της. Όσο και να διαφωνούν οι τραπεζίτες, η ισχύς δεν προέρχεται από το πορτοφόλι, αλλά από το πιστόλι.

Οι χώρες της βόρειας Ευρώπης, για πάρα πολλούς λόγους, προτιμούν ένα δυνατό νόμισμα. Σε αντίθεση με αυτές, οι νοτιοευρωπαϊκές οικονομίες εξαρτώνται από ένα αδύναμο νόμισμα, έτσι ώστε να έχουν ανταγωνιστικές εξαγωγές και εισροή δυνατών νομισμάτων. Υπάρχουν και οι χώρες της κεντρικής Ευρώπης, με τις ολόδικές τους ιδιαιτερότητες, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και τη Δανία, τη Σουηδία, και το Η.Β. που δεν είναι καν στο ευρώ. Έτσι γίνεται ξεκάθαρό, πως μια τόσο διαφοροποιημένη ένωση, πολύ δύσκολα μπορεί να ενωθεί πολιτικά και δημοσιονομικά.

Με το που μπήκαν στην Ευρωζώνη, οι διψασμένοι για κεφάλαια νοτιοευρωπαίοι, που είχαν συνηθίσει σε επιτόκια της τάξης του 10-15%, βρέθηκαν ξαφνικά σε ένα περιβάλλον με επιτόκια 2-5%. Το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο με το να δοθεί μια πιστωτική κάρτα (χωρίς όριο) σε έναν έφηβο. Τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι ιδιώτες άρχισαν να δανείζονται αλόγιστα, με τελική κατάληξη τις φούσκες σε πολλούς τομείς της οικονομίας τους. Όλα αυτά οδήγησαν τελικά στη διάσωση της Ελλάδας και της Ιρλανδίας. Καμία όμως χώρα της ΕΕ δεν θέλει να ξεφορτωθεί το ευρώ (ακόμη). Αυτό που θέλουν είναι να βρουν ένα δίχτυ ασφαλείας για να αντιμετωπισθούν οι παρενέργειες του υπερβολικού δανεισμού. Για αυτό και επιλέχθηκε η λύση της σύστασης ενός νέου μηχανισμού διάσωσης.

Η φράση κλειδί είναι η «δημοσιονομική τάξη». Οι ισχυρές οικονομίες που θα βάλουν τα λεφτά, δεν αρκούνται μόνο στην επιστροφή τους, αλλά θέλουν και να σιγουρευτούν πως οι αλόγιστες σπατάλες δεν θα επαναληφθούν. Για αυτό και επιβλήθηκαν αυστηρά πολιτικά μέτρα δημοσιονομικής λιτότητας, με περικοπές κοινωνικών παροχών, μισθών, κλπ. Στην ουσία, η Γερμανία ανταλλάσσει τα οικονομικά οφέλη που προσφέρει με το δικαίωμα να καθορίζει πολιτικές, που όμως μόνο μια πολιτική ένωση θα μπορούσε να επιβάλλει.

Ο νέος μηχανισμός, είναι ένα καλό σχέδιο, αλλά εδώ στο STRATFOR πιστεύουμε πως στο τέλος θα χρειαστούν περισσότερα από τρία τρισεκατομμύρια ευρώ. Τα μέχρι στιγμής μέτρα εναντίον της κρίσης, στηρίχτηκαν στην ΕΚΤ και το ΔΝΤ.

Τα μελλοντικά όμως ποσά, που είναι πολλαπλάσια, θα πρέπει να δοθούν από πολλούς, κάτι δύσκολο να πραγματοποιηθεί μόλις γίνει αντιληπτό πως το όλο σχέδιο είναι απλά μια έντεχνη γερμανική επίδειξη ισχύος. Εξάλλου, το σχέδιο προβλέπει και κάτι ακόμη. Τη συμμετοχή ιδιωτών στο ρίσκο. Αυτό από μόνο του τρομάζει τους επενδυτές, αφού δίνει στην ΕΕ λευκή κάρτα να τους αφήσουν έκθετους σε περίπτωση που μια χώρα αδυνατεί να αποπληρώσει τα χρέη της.

Να μη ξεχνάμε πως οι ιδιώτες επενδυτές κρατάνε συνολικά περίπου 7.5 τρισ. ευρώ σε δημόσια χρέη της ευρωζώνης. Αν λοιπόν συμμετάσχουν, ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστούν κάπως, θα ήταν να ανεβάσουν κι άλλο τα επιτόκια. Άρα, υψηλότερο κόστος για όλους, και πιο ειδικά για τις αδύναμες οικονομικά χώρες.

Το πρόβλημα θα αρχίσει να φαίνεται από σήμερα κιόλας. Επειδή οι επενδυτές καταλαβαίνουν πως η ΕΕ θέλει να τους «φεσώσει» με τον μισό τουλάχιστον λογαριασμό, θα αρχίσουν να ζητάνε μεγαλύτερα επιτόκια, αμέσως μόλις γίνουν γνωστές οι λεπτομέρειες του νέου μηχανισμού, τόσο στα νέα δάνεια, όσο και στα παλαιότερα που θα έρχονται για αναχρηματοδότηση (ανανέωση). Αυτό σημαίνει, πως τα κράτη που μόλις τη γλίτωσαν το 2010, θα υποφέρουν ακόμη πιο πολύ το 2011, ειδικά αν εξαρτώνται από τους ξένους επενδυτές για να χρηματοδοτήσουν τα ελλείμματά τους. Όλες μα όλες οι χώρες θα αντιμετωπίσουν πολλαπλάσια κόστη μόλις οι επενδυτές αντιδράσουν στα μέτρα που θα προβλέπονται στον νέο μηχανισμό στήριξης.

Αν αφήσουμε από έξω τις δυο χώρες που ήδη βοηθήθηκαν (Ελλάδα & Ιρλανδία), οι τέσσερις χώρες που θα αντιμετωπίσουν τα χειρότερα είναι η Ισπανία, η Πορτογαλία, το Βέλγιο, και η Αυστρία. Λίγο πιο πίσω βρίσκονται η Γαλλία και η Ιταλία. Με βάση την παλιότερη εμπειρία, οι πιο αδύναμες από αυτές τις χώρες θα έχουν να παλέψουν με διπλό κόστος για τη χρηματοδότησή τους από ότι το 2008. Αυτό το υψηλότερο κόστος θα είναι αρκετό να τις στείλει στο δρόμο της διάσωσης, ακόμη και αν οι επενδυτές δεν τρομάξουν λίγο περισσότερο.

Ο νέος μηχανισμός ίσως να μπορέσει να αντέξει τη διάσωση των πρώτων τεσσάρων χωρών, αν λειτουργήσει σωστά. Πέρα όμως από αυτές, η υπόλοιπη ευρωζώνη θα πρέπει να βρει πολλά τρισ. και μάλιστα σε ένα περιβάλλον στο οποίο οι επενδυτές θα απομακρύνονται. Σίγουρα χρειάζεται ένας μηχανισμός για να σωθεί το ευρωπαϊκό νόμισμα. Στήνοντας όμως έναν μηχανισμό που τρομοκρατεί αυτούς οι οποίοι χρηματοδοτούν τις κρατικές δαπάνες, οι Ευρωπαίοι μάλλον εγγυώνται πως η κρίση θα χειροτερέψει κατά πολύ, πριν υπάρξει κάποια ανάκαμψη.

Ας υποθέσουμε όμως πως όλα πάνε καλά και το ευρώ επιβιώνει μέχρι την ημέρα που θα αρχίσει να ισχύει ο νέος μηχανισμός. Σκεφτείτε για λίγο πως θα είναι η ευρωζώνη το 2013, αν όλα όσα συμφωνήθηκαν πρόχειρα προχθές γίνουν πραγματικότητα. Όλες οι χώρες που φλερτάρουν με τη χρεοκοπία καθώς τελειώνει το 2010, αναμένεται πως θα έχουν ακόμη πιο τεράστια χρέη στα επόμενα δυο χρόνια.

Άρα, οι επενδυτές θα τις έχουν τιμωρήσει με ακόμη υψηλότερα επιτόκια δανεισμού. Η μόνη χώρα στην ευρωζώνη που δεν θα έχει τέτοιο πρόβλημα θα είναι η Γερμανία, αυτή δηλαδή που έγραψε τους κανόνες του μηχανισμού και που είναι έμμεσα υπεύθυνη για τη διαχείριση των μέχρι σήμερα διασώσεων.

Το Βερολίνο θα κινεί τα οικονομικά νήματα και θα θέτει τους δημοσιονομικούς κανόνες, χωρίς όμως να επηρεάζεται από τους κανόνες αυτούς, ή από τα ψηλότερα έξοδα χρηματοδότησης που θα τους συνοδεύουν. Ένας τέτοιου είδους έλεγχος δεν είναι ακριβώς μια πολιτική ένωση, όμως όσο η υπόλοιπη ευρωζώνη δείχνει πρόθυμη να ανταλλάσσει την δημοσιονομική αυτοκυριαρχία της για τα καλά του ευρώ, τότε είναι το αμέσως επόμενο καλύτερο είδος πολιτικού ελέγχου.

S.A.-Stratfor

antinews

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...