Του
Αργύρη Παναγόπουλου







Η Γερμανία, με την πολύτιμη βοήθεια του Ευρωπαϊκού Βορρά και κυρίως της Φιλανδίας, της Ολλανδίας και της Σουηδίας, επέβαλε μια άνευ όρων παράδοση της ευρωπαϊκής πολιτικής στους Κεντρικούς Τραπεζίτες της ΕΚΤ και της Βρετανίας, ενώ σε λίγες ώρες η Πορτογαλία και η Ισπανία και πιθανώς η Ιταλία και το Βέλγιο θα βρεθούν εκ νέου στο στόχαστρο των κερδοσκόπων, οι οποίοι θα εκμεταλλευτούν τις αδυναμίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρωζώνης για να προσπαθήσουν να οδηγήσουν με ταχύτερους ρυθμούς, τουλάχιστον τη Λισαβόνα στην αγκαλιά της τρόικας.

Η Σύνοδος Κορυφής αποφάσισε τη δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού διάσωσης στην ευρωζώνη το 2013, με τη βοήθεια και χωρών εκτός ευρωζώνης, και τη μεταρρύθμιση της Συνθήκης της Λισαβόνας.

Η γερμανίδα καγκελάριος φρόντισε να διαλύσει κάθε αμφιβολία ότι τα ομόλογα, που θα εκδίδουν οι χώρες της ευρωζώνης μετά τη δημιουργία του νέου μηχανισμού σταθερότητας, θα περιλαμβάνουν ρήτρα συλλογικής δράσης. Στο μηχανισμό θα μετέχουν και ιδιώτες ομολογιούχοι για να αναλαμβάνουν τμήμα του κόστους – ρίσκου, σε περίπτωση αναδιάρθρωσης του χρέους. Την ίδια στιγμή η αύξηση των κεφαλαίων του σημερινού μηχανισμού στήριξης δεν συζητήθηκε, αφού είχε απορριφθεί από τη Γερμανία. Ο Μπαρόζο και ο Βαν Ρομπάι έκριναν ως πρόωρο και ανώριμο ακόμη το θέμα της έκδοσης ευρωομολόγων και της αύξησης των κεφαλαίων του μηχανισμού στήριξης.

Οι τραπεζίτες υπεράνω όλων

Η Μέρκελ, και το γερμανικό οικονομικό κατεστημένο επέτρεψε εκ του πονηρού στο διπλασιασμό των κεφαλαίων της ΕΚΤ, στα 10,78 δισ. ευρώ από τα 5,76 δισ. ευρώ, για να χρηματοδοτεί την αγορά ομολόγων από τους αδύναμους κρίκους της ευρωζώνης και να λειτουργεί ως ένα βαθμό ως πυροσβέστης, όταν τα spreads των ομολόγων τους τρέχουν σε απαγορευτικά επίπεδα, ενώ η ΕΚΤ μαζί με την Κεντρική Τράπεζα της Βρετανίας ανέλαβαν να στηρίξουν με αρχικές συναλλαγματικές διευκολύνσεις περίπου 15,50 δισ. δολαρίων, την πολύπαθη Κεντρική Τράπεζα της Ιρλανδίας.

Το τελευταίο διάστημα ακόμη και ο Τρισέ πέρασε σε ανοικτές επιθέσεις εναντίον της γερμανικής πολιτικής, προσπαθώντας από την άλλη να κρατήσει τις ισορροπίες στην αγορά ομολόγων και διασφάλισης της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου και της Ιρλανδίας.

Η Βρετανία τελικά αποδείχθηκε πολύτιμος «σύμμαχος» της ευρωζώνης, εξαιτίας της τεράστιας κερδοσκοπικής έκθεσης των τραπεζών της στην ιρλανδική τραπεζική αγορά. Οι ζημιές αυτές υπολογίζονται ήδη σε δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ.

Η σφαγή των... «Γουρουνιών»

Από την πλευρά τους η Πορτογαλία και η Ισπανία, οι χώρες που χαρακτηρίζονται ως τα επόμενα θύματα των κερδοσκόπων, συνέχισαν λίγες ώρες πριν από την έναρξη της Συνόδου να προωθούν σειρά αντιμεταρρυθμίσεων στα εργασιακά και ιδιωτικοποιήσεις, ενώ η Μαδρίτη επιπλέον άνοιξε τα χαρτιά της ότι στοχεύει να επιβάλει την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στο 67ο έτος και παρέτεινε την επιστράτευση των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, επιδεικνύοντας την «πυγμή» που απαιτούσαν οι …αγορές.
Η Πορτογαλία και η Ισπανία κατάφεραν να αποκομίσουν τα εύσημα της Μέρκελ και της Συνόδου, διατηρώντας την ψευδαίσθηση ότι θα τους προστατεύσουν από την εκτίναξη των spreads και των επισφαλειών ρίσκου CDS.

Οι αγορές στοιχηματίζουν ότι η Πορτογαλία θα βρεθεί στην αγκαλιά τις τρόικας το πρώτο τρίμηνο του 2011, γιατί η χώρα δεν θα καταφέρει να προχωρήσει στην αποπληρωμή ομολόγων αξίας 11 δισ. ευρώ ή την έκδοση νέων ομολόγων αναχρηματοδότησης.

Παράλληλα το ΔΝΤ, πριν ακόμη στεγνώσει η υπογραφή της χορήγησης 22,50 δισ. ευρώ στο Δουβλίνο, επισημαίνει ότι η Ιρλανδία δεν είναι σε θέση να προχωρήσει στην αποπληρωμή του νεόκοπου δανείου που έλαβε, ενώ η Standard & Poor’s, η Moody’s και η Fitch πέρασαν μια εβδομάδα προειδοποιήσεων και υποβαθμίσεων των αδύναμων κρίκων της ευρωζώνης.

Για την τιμή των όπλων ο Μπερλουσκόνι, σχεδόν απονομιμοποιημένος αφού έχασε την κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή, και ο Γιούνκερ ζήτησαν την έκδοση ευρωομολόγου, ένα αίτημα που η Γερμανία είχε φροντίσει να διαγράψει από οποιαδήποτε συζήτηση στη Σύνοδο.

Η Μέρκελ για να χρυσώσει το χάπι της ήττας των μικρότερων χωρών της ευρωζώνης μαζί με το σύμμαχο της Σαρκοζί διαβεβαίωσαν για στήριξη της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και μετά τη λήξη των σημερινών προθεσμιών για τις επιδοτήσεις.

Σκληρή δεξιά

Οι χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης δέχθηκαν πραγματική ψυχρολουσία από δημοσίευμα των Financial Times ότι η Γερμανία, η Γαλλία και η Βρετανία διεξάγουν μυστικές διαπραγματεύσεις για το πάγωμα του κοινοτικού προϋπολογισμού έως το 2020, ενώ η Βρετανία φαίνεται ότι κατάφερε να διασφαλίσει ήδη την επιστροφή των κοινοτικών κεφαλαίων που καταβάλει, επιστροφή που είχε επιβάλει με εκβιαστικό τρόπο ο Θάτσερ. Η Πολωνία αυτή τη στιγμή προσπαθεί να ξεσηκώσει τις χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης για να διασφαλίσουν τα αναμενόμενα πακέτα των κεφαλαίων σύγκλισης εν όψει της ανάληψης της προεδρίας της ΕΕ, το δεύτερο εξάμηνο του 2011, από τη Βαρσοβία.

Η συνάντηση των κομμάτων του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος πριν από την έναρξη της Συνόδου Κορυφής έδειξε ότι η Μέρκελ και ο έμπιστός της Σαρκοζί είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν μια σκληρή δεξιά πολιτική, περιορίζοντας τις δυνατότητες ανοιγμάτων στο κεντρώο και πιο μετριοπαθή χώρο, γεγονός που θα δημιουργήσει προβλήματα σε αρκετά από αυτά τα κόμματα όταν θα πρέπει να δικαιολογήσουν την ευρωπαϊκή πολιτική τους στο εθνικό τους επίπεδο.

Σε αναβρασμό
η σοσιαλδημοκρατία

Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία φαίνεται ότι βρίσκεται σε αναβρασμό, γιατί η κρίση και η γερμανική επιθετικότητα έχει ανατρέψει τους συσχετισμούς που είχαν διαμορφωθεί στην Ευρώπη τις τελευταίες δεκαετίες, αφαιρώντας από τα σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικό κόμματα την κοινωνική του βάση.

Αυτή τη στιγμή διαμορφώνονται δύο ουσιαστικές τάσεις, αυτή της απόρριψης του νεοφιλελευθερισμού και της επιστροφής στις παραδοσιακές πολιτικές της σοσιαλδημοκρατίας και μια άλλη που υποστηρίζει ότι πρέπει να αναζητηθούν νέοι δρόμοι με ανοίγματα στον κεντρώο χώρο.

Η γερμανική σοσιαλδημοκρατία, τμήμα των σοσιαλιστών της Γαλλίας και της Πορτογαλίας φαίνεται ότι αποτελούν το σκληρό πυρήνα της πρώτης τάσης, ενώ στη δεύτερη τάση φαίνεται ότι ανήκει μεγάλο τμήμα του ιταλικού Δημοκρατικού Κόμματος και των Εργατικών της Βρετανίας.

Οι σοσιαλιστές και οι σοσιαλδημοκράτες αναμένουν τα πρώτα εκλογικά τεστ για να διαπιστώσουν τις συνέπειες της κρίσης στις διαθέσεις των ψηφοφόρων.
Το γεγονός ότι ο Παπανδρέου κατάφερε να επιβιώσει από τις αυτοδιοικητικές εκλογές έχει αναζωπυρώσει τις ελπίδες των σοσιαλιστών της Πορτογαλίας ότι θα καταφέρουν να εκλέξουν στην προεδρία της δημοκρατίας τον Αλέγκρε.

Οι εκλογές σε 7 γερμανικά κρατίδια το 2011 θα αποτελέσουν αναπόφευκτα το πολιτικό βαρόμετρο όλης της Ευρώπης, γιατί η δημοτικότητα της Μέρκελ έχει δεχθεί ήδη πλήγματα, ενώ η γερμανική οικονομία θα οδηγηθεί σε επιβράδυνση το 2011, μετά τη θεαματική άνοδο του 2010, ενισχύοντας τη δυσφορία των πολιτών και τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Η γερμανική σοσιαλδημοκρατία, οι Πράσινοι και η Αριστερά ετοιμάζονται να δώσουν σκληρές μάχες εναντίον της Μέρκελ και να αναλάβουν τις κυβερνήσεις των κρατιδίων, ωθώ­ντας τη Μέρκελ στην εξώπορτα τη καγκελαρίας.

Από την άλλη πλευρά του Ρήνου, οι τσαρίνες και οι βαρόνοι του σοσιαλιστικού κόμματος προσπαθούν να αποτρέψουν την υποψηφιότητα του Στρος Καν για τις προεδρικές εκλογές, δεχόμενοι πιέσεις από τα ΜΜΕ και το οικονομικό κατεστημένο, που στη χειρότερη των περιπτώσεων βλέπει στο πρόσωπο του γενικού διευθυντή του ΔΝΤ έναν συνεχιστή της πολιτικής του Σαρκοζί.

Μπαράζ κινητοποιήσεων

Την ίδια στιγμή, η αριστερά συνεχίζει να δίνει τις μάχες της με άξονα τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων και των φοιτητών. Οι Εργατικές Επιτροπές στην Ισπανία δεν απέκλεισαν τη διοργάνωση νέας γενικής απεργίας, μέσα στον Ιανουάριο, ενώ επί ποδός πολέμου βρίσκονται και τα συνδικάτα της Πορτογαλίας. Στην Ιταλία, η υπομονή των εργαζομένων και των φοιτητών έχουν φθάσει σε οριακά επίπεδα και οι προσπάθειες στιγματισμού των κινημάτων για τα πρόσφατα επεισόδια στη Ρώμη δεν φαίνεται να κάμπτουν τις αγωνιστικές διαθέσεις κανενός. Η επέτειος για τα δέκα χρόνια από τα γεγονότα της Γένοβας θα αποτελέσει ίσως την κορύφωση της νεολαιίστικης αντίδρασης στα σχέδια του Μπερλουσκόνι για διάλυση της δημοσίας παιδείας. Στην Ουγγαρία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία η οικονομική κρίση και ο βαρύς χειμώνας θα οδηγήσουν σε νέες εκρήξεις θυμού εναντίον των κυβερνητικών επιλογών.

Οι ασκήσεις επί χάρτου όσων αντιπολιτεύονται τη σημερινή πολιτική της ΕΕ και των εθνικών τους κυβερνήσεων φαίνεται ότι λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους την αλλαγή του κοινωνικού πλαισίου, γιατί η οικονομική κρίση, η διάλυση του κοινωνικού κράτους και των εργασιακών σχέσεων δεν οδηγούν μόνο στην οργανωμένη αντίδραση όσων πλήττονται και περιθωριοποιούνται από τη σημερινή κρίση, αλλά οδηγούν σε μια χειρότερη απομόνωση από τα πολιτικά δρώμενα και τον κοινωνικό θάνατο των ατόμων, διαμέσου της αποχής, της αδιαφορίας ή της επιλογής ακόμη χειρότερων εγωιστικών συμπεριφορών.

epohi

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...