Πως λειτουργεί το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών Ρυπων της Ε.Ε.
Της ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΜΠΟΥΜΠΟΥΚΑ
Στην είδηση που κυκλοφόρησε τις τελευταίες μέρες, ότι το ευρωπαϊκό χρηματιστήριο ρύπων δέχτηκε επίθεση από «χάκερ» κι ότι εκλάπησαν δικαιώματα ρύπων αξίας αρκετών εκατομμυρίων ευρώ, πιο κατανοητό μοιάζει το πρώτο σκέλος παρά το δεύτερο.
Γιατί, όπως φαίνεται, περισσότερα έχει ακούσει και διαβάσει ο μέσος πολίτης για τις κυβερνοεπιθέσεις παρά για το περίπλοκο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της Ε.Ε., δηλαδή για το εμπόριο του διοξειδίου του άνθρακα.
Το συγκεκριμένο σύστημα λειτουργεί από το 2005 στο πλαίσιο των δεσμεύσεων που ανέλαβαν τα κράτη-μέλη προκειμένου να μειωθούν οι εκπομπές αερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, αφότου υιοθέτησαν το Πρωτόκολλο το Κιότο. Στην ουσία μεταφράζει τους τόνους εκπεμπόμενων ρύπων κάθε βιομηχανίας σε μονάδες -τα αποκαλούμενα «δικαιώματα»- και επιτρέπει στις πιο ρυπογόνες επιχειρήσεις να αγοράζουν τέτοιες μονάδες από άλλες πιο φιλικές προς το περιβάλλον, που τους περισσεύουν.
Στο σύστημα έχουν ενταχθεί περίπου 11.000 σταθμοί παραγωγής ενέργειας και βιομηχανικές μονάδες (διυλιστήρια, εργοστάσια σιδήρου και χάλυβα, τσιμεντοβιομηχανίες, υαλοβιομηχανίες, κεραμοποιία, χαρτοβιομηχανίες κ.λπ.) από 30 χώρες (οι «27» της Ε.Ε. συν τις Ισλανδία, Λίχτενσταϊν και Νορβηγία).
Κάθε χώρα διατηρεί εθνικό μητρώο με τις επιχειρήσεις της και όλα τα μητρώα μαζί συνδέονται σε μια πολυεθνική συναλλακτική αγορά ρύπων, στην οποία οι τόνοι διοξειδίου του άνθρακα αλλά και υποξειδίου του αζώτου (υπεύθυνου για την καταστροφή του όζοντος) ανταλλάσσονται σαν να είναι μετοχές αξίας μερικών δεκάδων ευρώ η μία.
Κάθε κράτος δικαιούται συγκεκριμένο αριθμό «δικαιωμάτων» κάθε χρόνο και τα μοιράζει στις επιχειρήσεις του. Στο τέλος της χρονιάς κάθε επιχείρηση πρέπει να διαθέτει τόσα δικαιώματα όσα αναλογούν στους ρύπους που θα έχει παράξει, διαφορετικά (πρέπει να) της επιβάλλεται πρόστιμο. Αν υπολογίσει ότι χρειάζεται λιγότερα ή περισσότερα δικαιώματα, αγοράζει ή πουλάει στο χρηματιστήριο ρύπων.
Η πρόσφατη επίθεση «χάκερ» (που στην προκειμένη περίπτωση μάλλον έπρεπε να αποκαλούνται «κράκερ») έγινε στους σέρβερ (κεντρικές βάσεις δεδομένων) που χρησιμοποιούν κάποια κράτη. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, η επίθεση έγινε σε σέρβερ της Αυστρίας όπου στεγάζεται το ελληνικό μητρώο του χρηματιστηρίου ρύπων. Αλλες πληροφορίες αναφέρουν πως στην επίθεση χρησιμοποιήθηκε και υπολογιστής από το πανεπιστήμο Πατρών (Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών), ο οποίος έχει κατασχεθεί.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε στις 19 Ιανουαρίου ότι σε μια συνέχεια επιθέσεων στο σύστημα, παραβιάστηκαν οι κωδικοί και εκλάπησαν δικαιώματα ρύπων από 14 εθνικά μητρώα, εκτιμώμενης συνολικής αξίας 28,7 εκατ. ευρώ. Οι επιτιθέμενοι, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, εισέβαλαν σε λογαριασμούς βιομηχανιών και πούλησαν μεγάλο αριθμό δικαιωμάτων σε άλλες που ήθελαν να αγοράσουν, χωρίς να διευκρινίζεται πού κατέληξαν τα χρήματα.
Η Τσιμεντοβιομηχανία Χάλυψ, του ιταλικού ομίλου Intercementi, ήταν η μόνη από τις 141 εταιρείες που συμμετέχουν στο ελληνικό μητρώο του χρηματιστηρίου ρύπων, που παραδέχθηκε ότι ήταν μεταξύ των θυμάτων της μαζικής επίθεσης. Μέχρι την Παρασκευή δεν είχε ολοκληρωθεί ο έλεγχος για το μέγεθος της υπεξαίρεσης, ωστόσο οι πρώτοι υπολογισμοί έδειχναν ότι επρόκειτο για περίπου 300.000-350.000 δικαιώματα, η αξία των οποίων υπολογίζεται σε 4-5 εκατομμύρια ευρώ.
radar
Στην είδηση που κυκλοφόρησε τις τελευταίες μέρες, ότι το ευρωπαϊκό χρηματιστήριο ρύπων δέχτηκε επίθεση από «χάκερ» κι ότι εκλάπησαν δικαιώματα ρύπων αξίας αρκετών εκατομμυρίων ευρώ, πιο κατανοητό μοιάζει το πρώτο σκέλος παρά το δεύτερο.
Γιατί, όπως φαίνεται, περισσότερα έχει ακούσει και διαβάσει ο μέσος πολίτης για τις κυβερνοεπιθέσεις παρά για το περίπλοκο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της Ε.Ε., δηλαδή για το εμπόριο του διοξειδίου του άνθρακα.
Το συγκεκριμένο σύστημα λειτουργεί από το 2005 στο πλαίσιο των δεσμεύσεων που ανέλαβαν τα κράτη-μέλη προκειμένου να μειωθούν οι εκπομπές αερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, αφότου υιοθέτησαν το Πρωτόκολλο το Κιότο. Στην ουσία μεταφράζει τους τόνους εκπεμπόμενων ρύπων κάθε βιομηχανίας σε μονάδες -τα αποκαλούμενα «δικαιώματα»- και επιτρέπει στις πιο ρυπογόνες επιχειρήσεις να αγοράζουν τέτοιες μονάδες από άλλες πιο φιλικές προς το περιβάλλον, που τους περισσεύουν.
Στο σύστημα έχουν ενταχθεί περίπου 11.000 σταθμοί παραγωγής ενέργειας και βιομηχανικές μονάδες (διυλιστήρια, εργοστάσια σιδήρου και χάλυβα, τσιμεντοβιομηχανίες, υαλοβιομηχανίες, κεραμοποιία, χαρτοβιομηχανίες κ.λπ.) από 30 χώρες (οι «27» της Ε.Ε. συν τις Ισλανδία, Λίχτενσταϊν και Νορβηγία).
Κάθε χώρα διατηρεί εθνικό μητρώο με τις επιχειρήσεις της και όλα τα μητρώα μαζί συνδέονται σε μια πολυεθνική συναλλακτική αγορά ρύπων, στην οποία οι τόνοι διοξειδίου του άνθρακα αλλά και υποξειδίου του αζώτου (υπεύθυνου για την καταστροφή του όζοντος) ανταλλάσσονται σαν να είναι μετοχές αξίας μερικών δεκάδων ευρώ η μία.
Κάθε κράτος δικαιούται συγκεκριμένο αριθμό «δικαιωμάτων» κάθε χρόνο και τα μοιράζει στις επιχειρήσεις του. Στο τέλος της χρονιάς κάθε επιχείρηση πρέπει να διαθέτει τόσα δικαιώματα όσα αναλογούν στους ρύπους που θα έχει παράξει, διαφορετικά (πρέπει να) της επιβάλλεται πρόστιμο. Αν υπολογίσει ότι χρειάζεται λιγότερα ή περισσότερα δικαιώματα, αγοράζει ή πουλάει στο χρηματιστήριο ρύπων.
Η πρόσφατη επίθεση «χάκερ» (που στην προκειμένη περίπτωση μάλλον έπρεπε να αποκαλούνται «κράκερ») έγινε στους σέρβερ (κεντρικές βάσεις δεδομένων) που χρησιμοποιούν κάποια κράτη. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, η επίθεση έγινε σε σέρβερ της Αυστρίας όπου στεγάζεται το ελληνικό μητρώο του χρηματιστηρίου ρύπων. Αλλες πληροφορίες αναφέρουν πως στην επίθεση χρησιμοποιήθηκε και υπολογιστής από το πανεπιστήμο Πατρών (Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών), ο οποίος έχει κατασχεθεί.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε στις 19 Ιανουαρίου ότι σε μια συνέχεια επιθέσεων στο σύστημα, παραβιάστηκαν οι κωδικοί και εκλάπησαν δικαιώματα ρύπων από 14 εθνικά μητρώα, εκτιμώμενης συνολικής αξίας 28,7 εκατ. ευρώ. Οι επιτιθέμενοι, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, εισέβαλαν σε λογαριασμούς βιομηχανιών και πούλησαν μεγάλο αριθμό δικαιωμάτων σε άλλες που ήθελαν να αγοράσουν, χωρίς να διευκρινίζεται πού κατέληξαν τα χρήματα.
Η Τσιμεντοβιομηχανία Χάλυψ, του ιταλικού ομίλου Intercementi, ήταν η μόνη από τις 141 εταιρείες που συμμετέχουν στο ελληνικό μητρώο του χρηματιστηρίου ρύπων, που παραδέχθηκε ότι ήταν μεταξύ των θυμάτων της μαζικής επίθεσης. Μέχρι την Παρασκευή δεν είχε ολοκληρωθεί ο έλεγχος για το μέγεθος της υπεξαίρεσης, ωστόσο οι πρώτοι υπολογισμοί έδειχναν ότι επρόκειτο για περίπου 300.000-350.000 δικαιώματα, η αξία των οποίων υπολογίζεται σε 4-5 εκατομμύρια ευρώ.
radar