του ΜΙΧΑΛΗ ΨΥΛΟΥ
Ο διαβόητος Χένρι Κίσινγκερ είχε πει κάποτε ότι όποιος ελέγχει τα τρόφιμα ελέγχει και το λαό. «Όλοι παραδίνονται όταν βλέπουν τα παιδιά τους να λιμοκτονούν», είχε πει κυνικά ο αποκαλούμενος και «μάγος» της εξωτερικής πολιτικής. Η ιστορία λέει ότι στα μέσα του 18ου αιώνα οι Γιάνκηδες υπέταξαν τους Ινδιάνους εξολοθρεύοντας τους βίσονες που αποτελούσαν την τροφή τους και το 1900 οι Βρετανοί αποικιοκράτες τους Μπόερς στη Νότια Αφρική μετέφεραν τον πληθυσμό σε στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου τους άφηναν να πεθαίνουν από την πείνα.
Σήμερα, έξι γιγαντιαίες εταιρείες ελέγχουν την παγκόσμια αγορά γεωργικών προϊόντων, αυξάνοντας κατά βούληση τις τιμές των τροφίμων, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη και βυθίζοντας, για πρώτη φορά στην ιστορία, στην πείνα πάνω από ένα δισ. ανθρώπους σε όλη τη γη. Πρόκειται για τις εταιρείες Cargill, Kraft, Bunge & Born, ADM (Archer Daniels Midland), Nestle και General Mills. Οι τιμές των τροφίμων καθορίζονται άλλωστε σε χρηματιστήρια στο Σικάγο, τη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο.
Από το 2006 έως 2008, οι τιμές των βασικών προϊόντων αυξήθηκαν σκανδαλωδώς, και ιδίως σε ότι αφορά το ρύζι, το σιτάρι και το καλαμπόκι. Ένας τόνος ρυζιού αυξήθηκε από 600 δολάρια το 2003 σε 1.800, το 2008. Μετά από την κοινωνική έκρηξη που προκλήθηκε σε αρκετές χώρες του Τρίτου Κόσμου, οι τιμές μειώθηκαν τόσο γρήγορα όσο αστραπιαία ανέβηκαν. Άλλη μια απόδειξη ότι η αιτία δεν ήταν η προσφορά και η ζήτηση, αλλά τα κερδοσκοπικά παιγνίδια.
Όταν την περίοδο 2007-2008, οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν δραματικά, κάπου 100 εκατομμύρια άνθρωποι προστέθηκαν στις τάξεις των πεινασμένων του πλανήτη. Το ίδιο κερδοσκοπικό παιγνίδι παίζεται και πάλι σήμερα. Η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε ότι από πέρυσι τον Ιούνιο, 44 εκατομμύρια άτομα έχουν προστεθεί σε όσους
ήδη βρίσκονταν κάτω από το όριο της φτώχειας.
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) δημοσίευσε πρόσφατα το γενικό δείκτη τιμών της διατροφής για τον Ιανουάριο του 2011. Στην έκθεσή του αναφέρει: «Οι τιμές των τροφίμων παγκοσμίως αναρριχήθηκαν σε ένα “νέο ιστορικό υψηλό” τον Ιανουάριο, για έβδομο συνεχόμενο μήνα. Πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο από το 1990 που ο FAO ξεκίνησε τη μέτρηση των τιμών των τροφίμων». Οι παγκόσμιες τιμές των σιτηρών διπλασιάστηκαν στο διάστημα Ιουνίου 2010-Ιανουαρίου 2011. Οι τιμές του καλαμποκιού αυξήθηκαν κατά 89%.
«Οι εξεγέρσεις στις βορειοαφρικανικές χώρες έχουν τη ρίζα τους και στην τεράστια αύξηση στις τιμές των τροφίμων», λέει ο επικεφαλής ανάλυσης του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας, Αμπντολρέζα Αμπασιάν. «Η σημερινή κρίση στα τρόφιμα φαίνεται να είναι ακόμα χειρότερη», εκτιμά ο ιταλός Ουμπέρτο Μάτσει, αναλυτής Εμπορίου της οργάνωσης CIP Americas Program, που εδρεύει στη Γενεύη. Και συμπληρώνει: «Το τελευταίο εξάμηνο του 2010 οι τιμές της ζάχαρης, του κρέατος και του γάλακτος ξεπέρασαν τα επίπεδα του 2008».
Η ιστορία επαναλαμβάνεται και η δεύτερη μεγάλη παγκόσμια επισιτιστική κρίση μέσα σε δύο χρόνια παίρνει σάρκα και οστά. Οι διεθνείς κερδοσκόποι του χρηματοπιστωτικού συστήματος, άρχισαν νέο γύρο κερδοσκοπίας στα βασικά προϊόντα διατροφής για να βγάλουν γρήγορα τα χαμένα από την κρίση, αδιαφορώντας για τις τραγικές άμεσες συνέπειες στις ζωές δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Το 2003, περίπου 12 δισ. δολάρια ήταν τοποθετημένα στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων. Σήμερα, το ποσό αυτό είχε αυξηθεί κατά 3.000% περίπου και έχει εκτιναχτεί στα 350 δισ. δολάρια!
Όσο και αν ακούγεται προς το παρόν εφιαλτικό, «αν η κερδοσκοπία αφεθεί ανεξέλεγκτη, αυτή τη φορά θα υπάρξουν ταραχές και στην Ευρώπη», προειδοποιεί ο Ουμπέρτο Μάτσει. Σήμερα, άλλωστε, στην Ευρώπη η αύξηση της τιμής των τροφίμων πλήττει όλο και περισσότερα κοινωνικά στρώματα, που ξοδεύουν πάνω από το μισό εισόδημά τους για φαγητό.
prin