Ο κόσμος αλλάζει. Το βιώνουμε στο πετσί μας. Όταν ξεκίνησε η κρίση επικράτησε φόβος. Ανασφάλεια. Αγωνία για το αύριο. Όσο χάναμε τις σταθερές μας ή ανησυχούσαμε μήπως χάσουμε τις σταθερές μας, θέλαμε όλα να γυρίσουν πίσω και να γίνουν όπως ήταν πριν.
Τι όμως υπερασπιζόμαστε με τόση αγωνία; Ήμαστε ικανοποιημένοι από τον τρόπο με τον οποίο οργανώσαμε την κοινωνία μας;
Ίσως σήμερα που το τοπίο ξεθολώνει, μπορούμε να αναγνωρίσουμε κάποιες θετικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης. Όπως για παράδειγμα τη διάσταση απόψεων ανάμεσα στο πολιτικό και το οικονομικό σύστημα που καταγράφεται για πρώτη φορά.
Εδώ και δεκαετίες τα δύο συστήματα λειτουργούσαν ως ζευγάρι. Το οικονομικό σύστημα όμως κυριάρχησε στο πολιτικό. Το πρώτο έβαζε τα χρήματα, το δεύτερο την πολιτική νομιμοποίηση.
Παντοδύναμο οικονομικό σύστημα
Το οικονομικό σύστημα μεγάλωνε σε δύναμη, μετατρεπόταν σε κεντρικό σύστημα λήψης αποφάσεων για τον κόσμο. Τα λαϊκά κινήματα περιθωριοποιούνταν, έμοιαζαν γραφικά. Ο προβληματισμός για τη δημοκρατική αντιπροσώπευση, περιορισμένος.
Οι διεκδικήσεις δεν έμοιαζαν ρεαλιστικές. Ο σύγχρονος κόσμος είχε καπελωθεί από ένα πανίσχυρο οικονομικό σύστημα το οποίο όριζε τα πάντα. Τίποτα δεν μπορούσε να είναι αλλιώς.
Και ξαφνικά, από τη μια στιγμή στην άλλη, όλα άλλαξαν. Το οικονομικό σύστημα κατέρρευσε σαν γυάλινος πύργος και το πολιτικό έσπευσε να το σώσει. Αντί όμως η προσπάθεια σωτηρίας να επιβεβαιώσει τη δέσμευση μεταξύ τους, συνέβη το αντίθετο.
...και το τρίτο πρόσωπο
Το πολιτικό σύστημα εξαρτάται ακόμα από τους ψηφοφόρους. Ευτυχώς.
Τι συνέβη λοιπόν; Το πολιτικό σύστημα, που ψηφίζεται από φορολογούμενους πολίτες, έσωσε τράπεζες και χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, οι οποίοι μόλις στάθηκαν στα πόδια τους, κοίταξαν γύρω και είπαν στα κράτη, όχι εμείς, εσείς έχετε το πρόβλημα.
Σώσατε κάποιες τράπεζες, αλλά μικρές, εμείς θα τα βγάζαμε πέρα έτσι κι αλλιώς. Λίγο πολύ αυτά είπε ο Πρόεδρος της JP Morgan στο Νταβός.
Business as usual
Μας κατηγορείτε συνεχώς ενώ εμείς, ισχυρίστηκε, είμαστε μακροπρόθεσμοι επενδυτές και συμβάλουμε στη σταθερότητα της παγκόσμιας οικονομίας. Προσπαθείτε να βάλετε κανόνες, για κάτι που πιθανόν να συμβεί στο μέλλον [οικονομική κατάρρευση], αλλά μπορεί να μη συμβεί και ποτέ. Άρα; Business as usual. Αυτό απαίτησαν οι εκπρόσωποι του οικονομικού συστήματος στο Νταβός.
Στο μεταξύ, έξω από τη συνέλευση των δυνατών, λίγοι είναι αλήθεια, συγκεντρωμένοι διαδήλωναν με πλακάτ που έγραφαν Τυνησία = Κάιρο = Νταβός.
Για τους πολιτικούς τα πράγματα δεν είναι απλά. Δεν χρειάζονται οι ακτιβιστές έξω από το Νταβός για να μεταδώσουν τη δυσαρέσκεια των κοινωνιών. Οι πολιτικοί μετράνε την κοινή γνώμη καθημερινά.
Ξέρουν καλά το κύμα δυσαρέσκειας που ξεσηκώνουν οι τραπεζίτες και κάθε λογής κερδοσκοπικά χρηματιστηριακά ιδρύματα. Η διαδεδομένη αντίληψη στην κοινή γνώμη είναι ότι αυτοί δημιούργησαν το πρόβλημα, ενώ καμία ρύθμιση, κανένας κανόνας δεν τους έχει ακόμα επιβληθεί. Αντίθετα αφήνονται ανενόχλητοι να μετακυλίουν το πρόβλημα στα κράτη.
Στα μπαρ του Νταβός
Στους διαδρόμους και τα μπαρ του Νταβός, εκεί όπου λέγονται όλα τα σημαντικά πράγματα δηλαδή, μιλούσαν για υπερβολικό ιδιωτικό και δημόσιο χρέος, την ανάγκη των κρατών να βάλουν τάξη στα οικονομικά τους και να περιορίσουν τα ελλείμματα τους.
Οι πολιτικοί όμως, συνειδητοποιούν ότι η περίφημη σταθερότητα που τους πουλά ως εκδούλευση το οικονομικό σύστημα, είναι δώρον άδωρο. Για πρώτη φορά η «σταθερότητα» δεν εξαρτάται από το οικονομικό σύστημα, αλλά από αστάθμητους παράγοντες.
Οι κοινωνίες απαιτούν αλλαγές. Η ανάκαμψη δεν είναι σίγουρη. Όσο μειώνουν φόρους, περιορίζουν τις δημόσιες δαπάνες και την κοινωνική πολιτική, η σχέση των πολιτικών με τις κοινωνίες τίθεται σε αμφισβήτηση. Αλλά δεν είναι μόνο το βιοτικό επίπεδο των δυτικών κοινωνιών που κινδυνεύει. Είναι η αίσθηση δικαίου που έχει χαθεί.
Και για να μεγαλώσει ο πονοκέφαλος του πολιτικού συστήματος περισσότερο, έχουν να αντιμετωπίσουν ταραχές στην Αίγυπτο, άνοδο στις τιμές των τροφίμων και καταστροφικές προβλέψεις για την ανεργία: 200 εκατομμύρια άνεργοι παγκοσμίως. Από αυτούς, τα 78 εκατομμύρια υπολογίζεται κάτω των 24 ετών. Τα μεγέθη είναι τρομακτικά.
Ανοησία η σταθερότητα
Αν συνυπολογίσεις την αναμενόμενη αύξηση του πληθυσμού, 2 δισεκατομμύρια τα επόμενα 40 χρόνια, σε Ασία και Αφρική, οι πολιτικοί ξέρουν καλά ότι το μίγμα είναι εκρηκτικό και η λέξη «σταθερότητα» μοιάζει ανοησία.
Ανοησία μοιάζει και η αντίστοιχη προσπάθεια των ελληνικών τραπεζών να συνεχίσουν στο μοτίβο business as usual.
Πιθανώς, όλα όσα συμβαίνουν στον κόσμο δεν μας αφορούν. Εμείς κοιτάμε την αυλή μας. Αλλά και στην αυλή μας τα πράγματα δεν παν καλύτερα...
Τα στρες τεστ φέρνουν αλλαγές στην Ελλάδα
Τα stress tests που προετοιμάζονται για τον Απρίλιο – Μάιο θα είναι σκληρά και αυστηρότερα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι αποφασισμένη να προστατεύσει τις χώρες και να βάλει χέρι στις τράπεζες. Θα προβλέπει διαδικασίες και ελέγχους που δεν θα είναι απλοί.
Οι ελληνικές τράπεζες θα βρεθούν σε δύσκολη θέση, θα τεθούν θέματα ιδιοκτησίας, θα χρειαστεί να γίνουν αυξήσεις κεφαλαίου, η εποπτεία θα είναι βαριά και οι μέτοχοι θα αναγκαστούν να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Αν θέλουν να επιβιώσουν. Γιατί η σταθερότητα, είπαμε, έκανε φτερά.
Όσο για μας, το τρίτο πρόσωπο, ας ελπίσουμε ότι δε θα μείνουμε γαντζωμένοι σε ό,τι χάνουμε. Το πολιτικό σύστημα εξαρτάται από την ψήφο μας. Τώρα μπορούμε να διεκδικήσουμε λόγο στις αποφάσεις που παίρνονται και αφορούν τις ζωές μας.
insideinfo
STEVENIKO
Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...
