Του ΜΩΥΣΗ ΛΙΤΣΗ





Οι φλόγες της αραβικής εξέγερσης και ο φόβος επέκτασης του ντόμινο ακόμη και στα πλούσια εμιράτα του Κόλπου, δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστες τις οικονομίες της περιοχής.

Το ΔΝΤ προέβλεπε στα τέλη Ιανουαρίου ότι οι οικονομίες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής θα παρουσιάσουν ανάπτυξη 4,6% το 2011, αντί 5,1% που ήταν η αρχική πρόβλεψη. Ηδη στα χρηματιστήρια της περιοχής επικρατεί κλίμα που θυμίζει την εποχή της κρίσης του Ντουμπάι, με το χρηματιστήριο του εμιράτου να καταγράφει απώλειες μεγαλύτερες του 20% από τις αρχές του έτους.

Ανάλογη πτώση καταγράφουν οι μετοχές στην αγορά της Σαουδικής Αραβίας, τη χώρα που όλοι φοβούνται εάν υπάρξουν κινητοποιήσεις αλά Μπαχρέιν. Η χώρα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός στον κόσμο μετά τη Ρωσία και θεματοφύλακας των ιερών τόπων του Ισλάμ, γεγονός που της προσδίδει αυξημένη γεωπολιτική σημασία. Σημαντικές απώλειες παρουσιάζουν και τα άλλα χρηματιστήρια των εμιράτων του Περσικού Κόλπου. Αυτά του Κουβέιτ και του Κατάρ υποχωρούν περισσότερο από 10%.

Το χρηματιστήριο του Καΐρου παραμένει κλειστό από τις 27 Ιανουαρίου που άρχισε η εξέγερση στην Αίγυπτο, με το άνοιγμά του να έχει αναβληθεί δύο φορές από τότε, καθώς οι αρχές φοβούνται εκδηλώσεις πανικού.

Η πολιτική αναταραχή επηρεάζει ήδη την αιγυπτιακή οικονομία, που στηρίζεται κυρίως στον τουρισμό. Τα έσοδα από τον τουρισμό ανήλθαν πέρυσι στα 13 δισ. δολάρια και οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι εξαιτίας της αναταραχής μπορεί να μειωθούν έως και 40%. Η αιγυπτιακή οικονομία αναμενόταν πριν την κρίση να παρουσιάσει ανάπτυξη της τάξης του 4% με 5% φέτος. Οι προβλέψεις κάνουν τώρα λόγο για ποσοστό 1%-1,5%.

Χαρτοφυλάκια

Μία άλλη πτυχή της κρίσης είναι ο συσσωρευμένος πλούτος που βρίσκεται στα χαρτοφυλάκια των επενδυτικών σχημάτων που έλεγχαν έμμεσα ή άμεσα οι κυβερνήσεις ή οι οικογένειες των αραβικών χωρών, ιδίως στα πλούσια εμιράτα τα οποία είχαν αναχθεί τα τελευταία χρόνια σε σημαντικό αιμοδότη των αναπτυγμένων οικονομιών. Οι κυβερνήσεις της περιοχής έχουν επενδύσει 319 δισ. δολάρια είτε μέσω συμμετοχών σε εισηγμένες επιχειρήσεις είτε μέσω επενδυτικών εταιρειών (sovereign funds).

Το λιβυκό fund του Καντάφι (Libyan Investment Authority) που δημιουργήθηκε το 2006 για να διοχετεύσει σε συμφέρουσες επενδύσεις το πλεόνασμα πετροδολαρίων διαθέτει σημαντικά μερίδια σε ευυπόληπτες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Με ενεργητικό 70 δισ. δολάρια, κατέχει, για παράδειγμα, το 7,5% της ποδοσφαιρικής ομάδας Γιουβέντους, το 2,6% της ιταλικής τράπεζας Unicredito και το 3% του βρετανικού εκδοτικού ομίλου Pearson (εκδίδει την εφημερίδα «Financial Times»).

Η κοινωνική αναταραχή πιέζει ήδη τις κυβερνήσεις να ρευστοποιήσουν μέρος των κεφαλαίων αυτών προκειμένου να χρηματοδοτήσουν παροχές προς τους πολίτες. Η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε για παράδειγμα πρόσφατα, υπό το φόβο των διαδηλώσεων στο Μπαχρέιν, ότι θα διαθέσει 36 δισ. δολάρια γα την ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής, επιπλέον των 400 δισ. δολαρίων που περιλαμβάνονται σε πενταετές σχέδιο ανάπτυξης το οποίο βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.

Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων ανακοίνωσε και αυτή ένα μικρότερο πρόγραμμα 1,6 δισ. δολαρίων για τη βελτίωση των υπηρεσιών στις φτωχές περιοχές της χώρας.

Ανησυχίες εκφράζονται επίσης για την τύχη της κρίσης χρέους του Ντουμπάι, που συντάραξε τις διεθνείς αγορές στα τέλη του 2009. Το εμιράτο χρωστά 115 δισ. δολάρια, με την κρατική επενδυτική εταιρεία Dubai World να έχει καταλήξει πέρυσι το Σεπτέμβριο σε συμφωνία με τους πιστωτές της για αναδιάρθρωση του χρέους της ύψους 25 δισ. δολαρίων.

Εκφράζονται ωστόσο ερωτήματα για το κατά πόσο το εμιράτο θα καταφέρει να αποπληρώσει χρέη 30 δισ. δολαρίων, κυρίως προς κρατικές επιχειρήσεις, τα επόμενα δύο χρόνια, ιδίως αν το οικονομικό κλίμα επιδεινωθεί λόγω της κοινωνικής αναταραχής στον αραβικό κόσμο.

enet

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...