Μέχρι πρότινος η πρόταση για ‘κούρεμα του χρέους’ ακουγόταν σχεδόν σαν ιεροσυλία στους επίσημους κύκλους, κυβερνητικούς και μη. Όχι πια. Η Μέρκελ έθιξε για πρώτη φορά το φθινόπωρο του 2010 την ανάγκη συμμετοχής των ιδιωτών πιστωτών στις ζημίες των υπερχρεωμένων κρατών, ενώ με τον Μόνιμο Μηχανισμό Στήριξης (ΜΜΣ) που αποφάσισε η ΕΕ να ενεργοποιήσει από το 2013 αναγνωρίζεται η δυνατότητα σε ένα κράτος-μέλος της να μην μπορέσει να τηρήσει τις υποχρεώσεις του δημοσίου χρέους του.

Όμως, οι ρήτρες που θα αναγνωρίζουν τον κίνδυνο κουρέματος θα αφορούν μελλοντικές (από 2013 και μετά) εκδόσεις κρατικών ομολόγων, ενώ η ένταξη στον ΜΜΣ θα συνοδεύεται από σειρά άλλων νέων περιορισμών και δεσμεύσεων για την ‘ελεγχόμενα χρεοκοπημένη’ και ‘κουρεμένη’ χώρα.

Το ‘κούρεμα’ του χρέους, όπως έχουμε προ πολλού τονίσει, είναι αναπόφευκτο γιατί στα τρέχοντα επίπεδα του ελληνικού χρέους (βλ παγίδα χρέους) δεν υπάρχει κανένας άλλος τρόπος αυτό να μειωθεί ώστε να επιτρέψει στην οικονομία να ανακάμψει. Αν δεν συντελεσθεί δραστική διαγραφή του μισού τουλάχιστον χρέους της χώρας, δεν πρόκειται η οικονομία να εξέλθει από την κινούμενη άμμο της αυτοτροφοδοτούμενης ύφεσης.

Το μεγάλο ερώτημα είναι: Γιατί καθυστερεί η μόνη αναπτυξιακή λύση στο ελληνικό πρόβλημα και αντί για ‘κούρεμα’ έχουμε διόγκωση χρέους με τον νέο δανεισμό που… απλόχερα προσφέρει η πολιτική του Μνημονίου ; Είναι μήπως γιατί προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο για κάποιες ευρωπαϊκές και ελληνικές τράπεζες ώστε να ξεφορτωθούν τα ελληνικά ομόλογα και να κλείσουν τρύπες στους ισολογισμούς τους ; Είναι γιατί έπρεπε να θεσπιστούν οι κατάλληλοι μηχανισμοί άμυνας της ΕΕ ώστε να μην καταρρεύσει το ευρώ ; Ή ήταν για να επιβάλλουν μέσω Μνημονίου και πολιτικών συνεχούς λιτότητας τους ταξικούς όρους της εσωτερικής υποτίμησης του βιοτικού επιπέδου των ελλήνων και την συνακόλουθη εκποίηση της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας τους ; Ή μήπως τελικά η καθυστέρηση οφείλεται σε όλους αυτούς τους λόγους μαζί ;

Η αλήθεια είναι πως παρά τις τεράστιες θυσίες του ελληνικού λαού, το δημόσιο χρέος συνεχίζει να αυξάνεται σαν να μην ανησυχούν οι πιστωτές μας για το αν θα πάρουν πίσω ποτέ τα λεφτά τους. Είτε γιατί η τοκογλυφική λειτουργία τους έχει ήδη αποδώσει τα δέοντα, είτε γιατί επιδιώκουν άλλου είδους ανταλλάγματα σε είδος.. Το 2010, πάντως, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας ανήλθε σε 340 δισ. από 298,5 δις ευρώ που ήταν στο τέλος του 2009 σημειώνοντας μία άνοδο κατά 42 δις περίπου και φθάνοντας το 147% του ΑΕΠ το 2010. Σύμφωνα, δε, με τις επίσημες προβλέψεις, το χρέος στο τέλος του έτους 2011 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 362 δις ευρώ ή 159% του ΑΕΠ.

Βεβαίως, επισήμως το Μνημόνιο προβλέπει μία παρόμοια επιδείνωση του χρέους τα πρώτα χρόνια εφαρμογής του με τη προοπτική η δημιουργία πλεονασμάτων από το 2012 να σταθεροποιήσει το λόγο χρέους/ΑΕΠ το 2013 και να αρχίσει βαθμιαία η κάμψη του από το 2014 και μετά.

Συνεπώς η αύξηση του χρέους καθεαυτή δεν αποτελεί πρόβλημα για την οικονομία με βάση την μνημονιακή και κυβερνητική πολιτική, όσο και εάν ο ταξικός χαρακτήρας της αποτελεί σοβαρότατο πρόβλημα για τους έλληνες εργαζόμενους. Παρόλα αυτά το πρόβλημα τόσο για την ίδια την οικονομία, όσο και για την αποτελεσματικότητα της ασκούμενης μνημονιακής πολιτικής είναι σοβαρό και διττό.

Πρώτο, γιατί η αύξηση του χρέους διογκώνει την εξυπηρέτησή του ροκανίζοντας άλλες δημόσιες δαπάνες και μειώνει την εμπιστοσύνη των επενδυτών με συνέπεια την μείωση των επενδύσεων και της ανάπτυξης και την αύξηση του κόστους κρατικού δανεισμού μας. Αυτό σημαίνει πως η ανάπτυξη της οικονομίας που το Μνημόνιο προϋποθέτει για τη μελλοντική μείωση του χρέους, σκοντάφτει στην προηγούμενη αύξηση του χρέους (φαύλος κύκλος). Εξάλλου, η χρονική παράταση της υπερχρέωσης της χώρας μεταθέτει το πρόβλημα σε μία πολύ δυσχερέστερη παγκόσμια οικονομική συγκυρία για την επίλυσή του (βλ όξυνση γεωπολιτικής κρίσης με αύξηση στασιμοπληθωρισμού και επιτοκίων).

Δεύτερο, γιατί παράλληλα με την διόγκωση αλλάζει και η σύνθεση του χρέους προς το χειρότερο, υπάγοντας μεγαλύτερο μέρος αυτού στο φιλικό προς τους πιστωτές μας αγγλικό δίκαιο, οι διατάξεις του οποίου ευνοούν τον πιστωτή και βάσει των οποίων υποθηκεύεται το ισοδύναμο της ελληνικής δημόσιας περιουσίας. Αυτό σημαίνει πως με τον νέο δανεισμό που επιβάλλει η δια του Μνημονίου «διάσωση» της οικονομίας από την τυπική χρεοκοπία, αυξάνουν κατακόρυφα τα ανταλλάγματα (σε δημόσια περιουσία) που θα πάρουν οι πιστωτές για να κουρέψουν μελλοντικά το ελληνικό χρέος. Η περίφημη ‘αξιοποίηση’ της δημόσιας περιουσίας – εφόσον μάλιστα επιδιωχθεί όπως δήλωσε ο κ. Παπακωνσταντίνου η με αυτόν τον τρόπο μείωση του χρέους - αναπότρεπτα θα γίνει μαζική εκποίηση και μάλιστα σε δυσμενείς για πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων συνθήκες. Ακόμη χειρότερα, το ξεπούλημα δεν θα αφορά μόνο δημόσια αλλά και ιδιωτική περιουσία, αφού παράλληλα με την εσωτερική υποτίμηση που επιτυγχάνει η μείωση των μισθών και εισοδημάτων, θα επέλθει και γενική πτώση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων λόγω της υπερπροσφοράς δημόσιας περιουσίας.

Όπως είναι γνωστό, το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του χρέους έχει εκδοθεί σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια και υπάγεται στο ελληνικό δίκαιο (του οποίου οι διατάξεις είναι ευνοϊκότερες για τον οφειλέτη και οι οποίες αν αξιοποιούνταν σωστά θα επέτρεπαν μία όσο το δυνατόν ευνοϊκότερη αναδιάρθρωση/κούρεμα του χρέους). Το ποσό που αναλογεί σε παρόμοιους τίτλους χρέους ήταν 265,9 δισ. τέλη του 2010 έναντι 262,9 δισ. τέλη 2009. Δηλαδή αυξήθηκε μόλις 3 δισ. ενώ το συνολικό χρέος αυξήθηκε 42 δισ. Με άλλα λόγια, το ποσοστό του ελληνικού χρέους σε ομόλογα-έντοκα από 88% του συνόλου που ήταν τέλη 2009 έπεσε στο 78% τέλη 2010. Αυτή η διαφορά των 34 δισ. ή 10% του ΑΕΠ είναι το ποσοστό του χρέους που στη διάρκεια του 2010 μετατράπηκε από ομόλογα (υπάγονται στο φιλικό προς τον οφειλέτη ελληνικό δίκαιο) σε δάνεια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού (υπάγονται στο αγγλικό δίκαιο). Επειδή, δε, όλα τα δάνεια του ελληνικού κράτους έχουν συναφθεί με τους όρους του αγγλικού δικαίου, αυτό σημαίνει πως ήδη το 22% του συνολικού δημοσίου χρέους υπόκειται στις απαλλοτριωτικές - σε περίπτωση διαφορών μεταξύ οφειλέτη και πιστωτή - διατάξεις του βρετανικού δικαίου. Και επειδή μέχρι το 2013 θα έχουμε εισπράξει και τα υπόλοιπα 2/3 των κεφαλαίων της Σύμβασης του Μνημονίου μετατρέποντας ομόλογα ελληνικού δικαίου σε δάνεια βρετανικού δικαίου, θα βρεθούμε μέσα σε 1,5 χρόνο με το 45% περίπου του χρέους να καλύπτεται - βάσει βρετανικού δικαίου - με το ισόποσο (μέχρι τότε θα έχει υποτιμηθεί κι' άλλο) της υποθηκευμένης δημόσιας περιουσίας. Με το χρέος τουλάχιστον στα 360 δισ. περίπου τότε, οι 'υποθήκες' θα φθάνουν τα 150 δισ.

Μάλλον, έτσι, είναι που εξηγείται το πρόσφατο άλμα επί κοντώ της κυβέρνησης σχετικά με την 'αξιοποίηση' της δημόσιας περιουσίας από τα 7 στα 50 δισ, όπως και οι αναλύσεις κάποιων συμβούλων του Σαμαρά για 'αξιοποίηση' πάνω από 100 δισ. δημόσιας περιουσίας. Πρέπει να τους παίρνουμε στα σοβαρά γιατί αποδείχθηκε πως με τα 50 δισ. ήξεραν τι έλεγαν όταν κάποιοι τους χλεύαζαν. 'Αξιοποίηση' αναφωνούν όλοι μαζί πια ; Το κούρεμα του χρέους που ακόμη επισήμως όλοι αρνούνται, ετοιμάζεται σιγά-σιγά αλλά με ένα πολύ βαρύ αντίτιμο: το ξεπούλημα όλης της χώρας στους πιστωτές της. Αν αρνούνται την τυπική χρεοκοπία του ελληνικού κράτους σήμερα, είναι γιατί ετοιμάζονται οι προϋποθέσεις για την ουσιαστική χρεοκοπία όλης της οικονομίας και κοινωνίας αύριο..

dialogoi.enet

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...