ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΥΤΤΗ
Οι πιθανές επιπτώσεις στο περιβάλλον της Μεσογείου από τους βομβαρδισμούς στη Λιβύη έχουν σημάνει συναγερμό στην επιστημονική κοινότητα.
Η Real news αποκαλύπτει ότι το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης προετοιμάζεται να προχωρήσει στη σύσταση δειγματοληπτικών σταθμών στον Ψηλορείτη, στην Κρήτη, προκειμένου να προβαίνει σε μετρήσεις των επικίνδυνων στοιχείων που εκλύονται στην ατμόσφαιρα από τους βομβαρδισμούς.
Την πρωτοβουλία έχει ο καθηγητής Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας Ατμοσφαιρικών Ρύπων του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Σπυρίδων Ραψομανίκης.
Οι εκτιμήσεις
Αν οι βομβαρδισμοί συνεχιστούν, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι νότιοι άνεμοι που θα φυσήξουν προς τη χώρα μας τις επόμενες εβδομάδες και οι οποίοι, ως γνωστόν, μεταφέρουν κάθε άνοιξη τη λεγόμενη «σκόνη της Σαχάρας», ενδέχεται να «εισαγάγουν» όλες τις επικίνδυνες ουσίες στην ατμόσφαιρα της χώρας μας. Σε μια τέτοια περίπτωση, η πρώτη περιοχή που θα πληγεί θα είναι η Κρήτη. Οι ρύποι που εκπέμπονται από τους πυραύλους είναι άκρως επικίνδυνοι για τη δημόσια υγεία, καθώς περιέχουν καρκινογόνες ουσίες, όπως μόλυβδο και κάδμιο. Από τις βομβαρδισμένες εγκαταστάσεις, εκλύονται επίσης επικίνδυνοι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες, που προκαλούν βλάβες στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως επίσης διοξίνες και PCBs (τα κλοφέν, όπως είναι γνωστά) που προκαλούν καρκινογενέσεις και διαταράσσουν το ανοσοποιητικό και νευρικό σύστημα.
«Η περιβαλλοντική ζημία θα ξεφύγει από κάθε έλεγχο αν χτυπηθεί μία πετρελαιοπηγή ή κάποια βιομηχανική εγκατάσταση», επισημαίνει ο Σπ. Ραψομανίκης. «Σ’ αυτή την περίπτωση, πέρα από τα χημικά συστατικά που θα απελευθερωθούν στο έδαφος της Λιβύης, οι νότιοι άνεμοι που θα φυσήξουν κατά τη διάρκεια της άνοιξης θα φέρουν τα επικίνδυνα χημικά στοιχεία στην πόρτα μας. Είμαστε σε επιφυλακή. Τις επόμενες ημέρες, θα στείλω αναφορά προς την υπουργό Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη, επισημαίνοντας την επικινδυνότητα των βομβαρδισμών που πραγματοποιούνται στη Λιβύη. Η Κρήτη θα είναι η πρώτη που θα πληγεί αν η διεύθυνση των ανέμων αλλάξει», προσθέτει.
Η Μεσόγειος
Μέχρι στιγμής, έχουν εκτοξευθεί εκατοντάδες πύραυλοι Τόμαχοκ που, εκτός από τις ανθρώπινες ζωές, πλήττουν και το περιβάλλον, με αποτέλεσμα να εντείνονται οι ανησυχίες των επιστημόνων για το θαλάσσιο οικοσύστημα της Μεσογείου. Λόγω των εκτεταμένων βομβαρδισμών σε λιμενικές εγκαταστάσεις, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι βομβαρδισμοί θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη Μεσόγειο. Αλλωστε, ο κόλπος της Σύρτης αποτελεί ένα αξιόλογο θαλάσσιο οικοσύστημα που φιλοξενεί μεγάλη ποικιλία θαλάσσιων οργανισμών. Σύμφωνα με την Greenpeace, η περιοχή είναι, επίσης, σημαντική για τη διατροφή του τόνου. Στην παρακείμενη ακτογραμμή βρίσκουμε παραλίες ωοτοκίας θαλάσσιων χελωνών και υποθαλάσσια λιβάδια.
«Αν οι βομβαρδισμοί συνεχιστούν με την ίδια ένταση, θα πρέπει να γίνει ανάλυση σε μια σειρά από δείγματα θαλάσσιων οργανισμών. Ολα αυτά τα καρκινογόνα στοιχεία μπορούν να περάσουν στην τροφική αλυσίδα και στον άνθρωπο. Ο πρώτος θαλάσσιος οργανισμός που θα επηρεαστεί από τους βομβαρδισμούς είναι το φυτοπλαγκτόν, το οποίο βρίσκεται στη βάση της τροφικής αλυσίδας του θαλάσσιου οικοσυστήματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα υπόλοιπα ψάρια και, τελικά, τον άνθρωπο», ισχυρίζεται ο Σπ. Ραψομανίκης.
Οι διοξίνες μπορούν να συσσωρευτούν και απευθείας στους ιστούς των μεγαλύτερων ψαριών, αποτελώντας έτσι μια διατροφική βόμβα για τους καταναλωτές. Σε κάθε περίπτωση, έπειτα από τους βομβαρδισμούς, θα πρέπει να γίνει εκτενής έλεγχος για την ασφάλεια αυτών των ψαριών», συμπληρώνει από τη μεριά του ο επιστημονικός συνεργάτης στον «Δημόκριτο», δρ Νίκος Κατσαρός.
Η εμπειρία από τη Βοσνία
Το πιο σοβαρό περιβαλλοντικό πρόβλημα που κληροδότησαν οι βομβαρδισμοί του ΝΑΤΟ στις περιοχές του Κοσόβου, της Σερβίας και της Βοσνίας ήταν το απεμπλουτισμένο ουράνιο.
Σε μετρήσεις που είχαν γίνει τότε από διεθνείς φορείς, τον ΟΗΕ και άλλες οργανώσεις διαπιστώθηκε ότι οι κάτοικοι είχαν εκτεθεί σε ποσότητα που προκάλεσε καρκίνους και λευχαιμίες. Οι επιστήμονες του ΟΗΕ είχαν ονομάσει αυτό το φαινόμενο «Σύνδρομο των Βαλκανίων». Ωστόσο, απ’ ό,τι αποδείχθηκε εκ των υστέρων, προβλήματα δεν είχαν δημιουργηθεί μόνο από το απεμπλουτισμένο ουράνιο, αλλά και από άλλες επικίνδυνες ουσίες όπως οι διοξίνες, το βενζόλιο κ.ά., που διέρρευσαν από τους βομβαρδισμούς σε βιομηχανικές περιοχές.
«Γνωρίζουμε ότι οι βομβαρδισμοί έχουν πάντα επιπτώσεις στο περιβάλλον. Στους βομβαρδισμούς που έγιναν στη Βοσνία και σε άλλες βιομηχανικές περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας είχαν ανιχνευθεί υψηλές συγκεντρώσεις διοξινών που, μαζί με τα υπόλοιπα βαρέα μέταλλα, δημιουργούσαν ένα άκρως επικίνδυνο κοκτέιλ για τη δημόσια υγεία», αναφέρει ο Ν. Κατσαρός.
Οι επιπτώσεις από τις διοξίνες
Λίγο καιρό μετά τους βομβαρδισμούς σε βιομηχανικές περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας, η Greenpeace είχε ανακοινώσει αποτελέσματα μετρήσεων του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου της Ξάνθης που αποδείκνυαν την επιβάρυνση που είχε προκληθεί σε περιοχές της βόρειας Ελλάδας. Στα πορίσματα αυτά, τα επίπεδα διοξινών ήταν από 7 έως 30 τρισεκατομμυριοστά του γραμμαρίου (πικογραμμάρια) ανά κυβικό μέτρο, ενώ των PCBs από 3 έως 30 δισεκατομμυριοστά του γραμμαρίου (νανογραμμάρια) ανά κυβικό μέτρο. Αυτές οι ποσότητες ήταν εξαιρετικά επικίνδυνες, καθώς υπερέβαιναν κατά πολύ τα όρια ακόμη και από τις πιο ρυπασμένες περιοχές του πλανήτη. Ενδεικτικά, η οργάνωση ανέφερε ότι 1 τρισεκατομμυριοστό του γραμμαρίου διοξίνης μπορεί να προκαλέσει καρκίνο και μόλις 1 δισεκατομμυριοστό του γραμμαρίου μπορεί να σκοτώσει πειραματόζωα στο εργαστήριο!
Ως μέτρο σύγκρισης, η Greenpeace ανέφερε ότι στις ΗΠΑ δεν συνιστάται η εργασία σε χώρους όπου η συγκέντρωση διοξινών ξεπερνά το 1,5 πικογραμμάριο ανά κυβικό μέτρο, ενώ τα μέσα επίπεδα των PCBs στον αέρα των πόλεων δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 7 νανογραμμάρια.
real