Στην Ελλάδα υπήρξαν γενιές που άφησαν το έντονο αποτύπωμά τους στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα. Σε δύσκολες εποχές, ξεκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες. Γενιές που πάλεψαν για την επιβίωση, για την πατρίδα, για τη δημοκρατία. Άνθρωποι με όνειρα, ελπίδες, προσδοκίες που δεν τους λύγισαν τα προβλήματα και οι ελλείψεις.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της γενιάς της κατοχής και του εμφυλίου. Η γενιά που έζησε στην εφηβεία της τα τραγικά γεγονότα της περιόδου 1936-1946 και προσδιορίσθηκε από αυτά, αποκτώντας μία καθοριστική συλλογική εμπειρία. Μεγάλο μέρος των μελών της γενιάς εκείνης εγκατέλειψε την Ελλάδα για το εξωτερικό, ενώ πολλοί από αυτούς που παρέμειναν πήραν μέρος στον εμφύλιο. Με το τέλος του εμφυλίου, παρά το γεγονός ότι η ανάπτυξη πολιτικής κοινωνίας και πολιτικών δυνάμεων ήταν δύσκολη, κατάφεραν να διαμορφώσουν μια νέα πραγματικότητα μέσα από την οποία ήρθαν στην επιφάνεια καινούργια δεδομένα και αντιλήψεις.

Ακολούθησε η γενιά του 114. Η γενιά της ακροτελεύτιας διάταξης του Συντάγματος, που καλούσε τους πολίτες να το υπερασπιστούν. Ήταν ουσιαστικά η πρώτη γενιά της «αμφισβήτησης» πού ξεπρόβαλε στην ελληνική κοινωνία και προκάλεσε ευρείες αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα εκείνης της εποχής.

Επόμενη γενιά, είναι η γενιά του πολυτεχνείου και της μεταπολίτευσης του 1974. Έχουν ειπωθεί και γραφτεί πολλά για αυτή τη γενιά. Ουσιαστικά αποτελείται από ανθρώπους που μέχρι και σήμερα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά πράγματα της χώρας μας. Η κύρια κατηγορία που προσάπτεται σε πολλούς εκπροσώπους της είναι ότι εξαργύρωσαν τις ιδέες και τους αγώνες τους με χρήμα, δόξα και εξουσία. Ανέτρεψαν μια κατάσταση και επέβαλαν ένα νέο σύστημα που λειτουργεί ακόμα και σήμερα, προάγοντας δυστυχώς όχι το συμφέρον του τόπου, αλλά τα συμφέροντα κλειστών ομάδων και συντεχνιών. Μετέτρεψαν το σύνθημα «ψωμί, παιδεία, ελευθερία» σε «εξουσία και λεφτά στην Ελβετία». Ταυτόχρονα λοιδόρησαν και περιθωριοποίησαν τους αγνούς συναγωνιστές τους που δεν ασπάστηκαν τη νέα ‘ιδεολογία’ τους.

Η αναδρομή αυτή καταλήγει στη δική μας γενιά. Τη γενιά που της έχουν προσδώσει τα περισσότερα προσωνύμια. Από γενιά των Ολυμπιακών Αγώνων και των προσδοκιών που γεννήθηκαν μετά την επιτυχημένη διοργάνωσή τους στην Αθήνα το 2004, μέχρι γενιά των 700 ευρώ και σήμερα γενιά των 592 ευρώ. Από γενιά της ανάπτυξης και της προόδου, μέχρι γενιά του μνημονίου και της επιτήρησης. Και δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι ότι οι αντιθέσεις αυτές αποτυπώνονται έντονα σε όλα όσα χαρακτηρίζουν τους νέους σήμερα. Σε σύγκριση με τις προηγούμενες περιόδους, η γενιά μου, ξεκίνησε από μία αφετηρία κατά την οποία επικρατούσαν οι καλύτερες συνθήκες. Δεν απαιτούνταν αγώνες και θυσίες για ανεξαρτησία, δημοκρατία, ελευθερία.

Οι προσδοκίες σήμερα δυστυχώς διαψεύδονται. Όχι από απραξία ή λάθη δικά μας, της γενιάς μας, αλλά από αστοχίες, αδυναμίες και προβλήματα που μας κληροδοτούνται από προγενέστερες γενιές. Δεσμεύσεις που δεν τηρήθηκαν, υποσχέσεις που δεν κρατήθηκαν, λόγια που δεν έγιναν ποτέ πράξεις υποθηκεύουν σήμερα το μέλλον μας, βάζουν σε επιτήρηση τα όνειρά μας. Στην πιο γόνιμη, παραγωγική και δημιουργική περιόδου της ζωής μας, είμαστε εγκλωβισμένοι. Λείπει το όνειρο από τα μάτια μας, το χαμόγελο από τα χείλη μας. Είμαστε η γενιά με τα περισσότερα πτυχία αλλά και τη μεγαλύτερη ανεργία. Με την περισσότερη γνώση και πληροφόρηση αλλά και τη μεγαλύτερη σύγχυση.

Δεν έχουμε όμως το περιθώριο να μείνουμε κι άλλο απλοί παρατηρητές των εξελίξεων. Οφείλουμε να συμμετέχουμε, να δραστηριοποιηθούμε. Να υποστηρίξουμε και να δώσουμε δύναμη στη γενιά μας και στον τόπο μας. Στόχος μας πρέπει να είναι, να ενώσουμε τη φωνή μας με όλους εκείνους που επιζητούν ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο πολιτικής και πολιτών, ένα νέο ξεκίνημα ελπίδας και αισιοδοξίας. Πρέπει να πιστέψουμε ότι με τη συμμετοχή και την έκφραση μπορούμε να ανατρέψουμε όλα εκείνα που μας πληγώνουν και δε θέλουμε.

Για να μην γίνει λοιπόν, η γενιά μας, η χαμένη γενιά της πατρίδας μας, για να μην επιτρέψουμε σε κανέναν μεσάζοντα να παζαρέψει το μέλλον και τα όνειρά μας, ένα δρόμο μπορούμε να ακολουθήσουμε. Τον δρόμο της αμφισβήτησης οποιονδήποτε λογικών του βολέματος και της αρπαχτής. Το δρόμο της αμφισβήτησης κάθε εξωγενή αυτόκλητου, μετά των εσωτερικών εξαπτερύγων του, δήθεν μεσσία που θα μας σώσει αφού πρώτα γκρεμίσει ότι έχει μείνει όρθιο. Τότε μόνο θα υπάρξει και πάλι η ελπίδα. Τότε μόνο θα καθορίσουμε εμείς την ταυτότητά μας.

Μιλτιάδης Π. Χρυσομάλλης