Η αγανάκτηση όμως αυτή, όταν γίνεται φανερή τη στιγμή που το ΝΑΤΟ εμπλέκεται σε δυο πολέμους, αποτελεί μια σημαντική στιγμή για έναν οργανισμό, τα ¾ της χρηματοδότησης του οποίου προέρχονται από τις ΗΠΑ. Και πραγματικά, όπως τόνισε ο Gates, μόνο τα πέντε από τα εικοσιοκτώ κράτη μέλη (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Ελλάδα, και Αλβανία) δαπανούν το 2% του ΑΕΠ τους για την άμυνα, όπως προβλέπει η συμμετοχή τους στο ΝΑΤΟ.

Εκφράζοντας τον αμερικανικό θυμό, ο Gates δημοσιοποίησε τα υπαρξιακά ερωτήματα που έχουν να κάνουν με το ΝΑΤΟ από την εποχή της πτώσης του τείχους του Βερολίνου το 1989 όταν εξανεμίστηκε ο στρατιωτικός λόγος ύπαρξής του: Τι χρειάζεται το ΝΑΤΟ και ποιος ο σκοπός του;

Ο Οργανισμός συστάθηκε το 1949 ως μια αμοιβαία αμυντική συμμαχία. Όμως, στα 60 χρόνια λειτουργίας του, μόνο μια φορά (συμβολικά, λόγω της 9/11) εφαρμόσθηκε το άρθρο 5, βάσει του οποίου μια επίθεση εναντίον ενός κράτους μέλους θεωρείται ως επίθεση εναντίον όλων.

Μην έχοντας πλέον να αντιμετωπίσει την άλλοτε ξεκάθαρη απειλή της ΕΣΣΔ, το ΝΑΤΟ προσπαθεί απεγνωσμένα να αποκτήσει νέο ρόλο. Οι επιχειρήσεις που ανέλαβε τα τελευταία χρόνια υπήρξαν αμφιλεγόμενες, όπως για παράδειγμα ο βομβαρδισμός του Βελιγραδίου το 1999, και οι περισσότερες δεν ήταν τίποτα άλλο παρά μια προκάλυψη των αμερικανικών στρατιωτικών περιπετειών.

Αντιμέτωπα με τους αρνούμενους να υποταχτούν Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, η απόδοση των στρατευμάτων των μελών του ΝΑΤΟ είναι εντελώς διαφοροποιημένη, όσον αφορά στη θέληση της καθεμίας χώρας μέλους να συμμετάσχει στη μάχη.

Για τη περίπτωση της Λιβύης, ο Gates εκφράσθηκε με σαρκασμό. Λοιδόρησε το γεγονός ότι μετά από μόλις 11 εβδομάδες εχθροπραξιών, κάποιες χώρες ξέμειναν από πυρομαχικά. Την ίδια μέρα, ήρθε ως επιβεβαίωση των λεγομένων του και η ανακοίνωση της απόφασης της Νορβηγίας να αποσυρθεί από την επιχείρηση της Λιβύης την 1/8/11.

Ούτε και στο «μέτωπο» της επέκτασης των μελών του στην Ανατολική Ευρώπη, το ΝΑΤΟ δεν τα πάει καλά. Τα σχέδια του κόλλησαν, μετά τον πενθήμερο πόλεμο της Γεωργίας με τη Ρωσία για τη Νότια Οσσετία.

Στη πραγματικότητα, το ΝΑΤΟ αποτελεί έναν αναχρονιστικό θεσμό, που αποφεύγει τα ρίσκα, που είναι διογκωμένος, στρατιωτικά αναποτελεσματικός, και που ο σκοπός του δικαιώνεται απλά και μόνο από κάποιους κατά καιρούς «συνασπισμούς των προθύμων».

S.A.-The Guardian