Το πείραμα
Του Ρούσου Βρανά
Το ευρώ...
... δεν ήταν σχεδιασμένο για χρεοκοπία. Γι' αυτό η ηγεσία της ευρωζώνης χρειάστηκε ένα πειραματόζωο όταν ένιωσε για πρώτη φορά αυτή την απειλή. Και μολονότι το ένα μετά το άλλο αποτυχαίνουν, συνεχίζει τα πειράματα, όπως έδειξε η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής, με την ελπίδα πως θα την αποτρέψει.
Το πρώτο...
... πείραμα δεν πήγε καλά, παρά την απάνθρωπη λιτότητα. Αν ρίξουμε μια ματιά στην Ιστορία, θα δούμε πως ελάχιστες χώρες στον κόσμο κατάφεραν να αναπτυχθούν με λιτότητα. Με μηδενικές δημόσιες δαπάνες, ναι, υπήρξαν μερικά ιστορικά παραδείγματα ανάπτυξης άλλων τομέων της οικονομίας, αλλά με τεράστιο κοινωνικό κόστος. Ενα από αυτά ήταν η Βρετανία της Θάτσερ, που όμως κόντεψε να βυθίσει τη χώρα σε εμφύλιο πόλεμο, ακρωτηριάζοντας ένα μεγάλο μέρος της εργατικής και της μεσαίας τάξης. Το νέο πείραμα έρχεται με νέα λιτότητα πάνω στη λιτότητα που οδήγησε σε αποτυχία το πρώτο. Μοιάζει αυτό λογικό; Μάλλον όχι. Οι ευρωπαϊκοί λαοί που πάνω τους θα εφαρμοστούν οι εμπειρίες από όλους αυτούς τους πειραματισμούς, όταν κάποτε θα έρθει αναπόφευκτα η ώρα της αλήθειας, θα διαπιστώσουν ότι θα έχουν χρεοκοπήσει δύο φορές: μία από τα σκληρά μέτρα λιτότητας που ήδη υφίστανται κάτω από το προσωπείο μιας οιονεί επιδιωκόμενης ανάπτυξης που δεν έρχεται ποτέ και άλλη μία από τις βαριές απώλειες που θα υποστούν όταν αναπόδραστα θα οδηγηθούν σε ελεγχόμενη χρεοκοπία.
Μία χώρα...
... βγαίνει κερδισμένη από τα χρέη των άλλων. Η Γερμανία. Πόσο συμβιβάζονται τα γερμανικά συμφέροντα με τα συμφέροντα αυτών των χωρών; Η γερμανική οικονομία παραείναι μεγάλη και ισχυρή για την οικονομική υγεία των ασθενέστερων εταίρων της. Τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού στα πρώτα δέκα χρόνια της ύπαρξης του ευρώ, που βόλεψαν τη γερμανική βιομηχανία, φούσκωσαν τα χρέη των ασθενέστερων χωρών της ευρωζώνης. Και θα εξακολουθήσουμε να παρατηρούμε τις συνέπειες για πολλά χρόνια ακόμη, πολλά χρόνια ιδρώτα και αίματος για τους πολίτες των ασθενέστερων χωρών, που θα δουλεύουν για να φορολογούνται βαριά, ώστε να εξοφλούνται τα χρέη των χωρών τους προς εκείνες ακριβώς τις γερμανικές τράπεζες που τις έριξαν στην παγίδα του εύκολου δανεισμού. Ο φαύλος κύκλος ήταν αυτός, όπως τον περιγράφει ο συγγραφέας Τζον Λάντσεστερ: οι γερμανικές τράπεζες δάνειζαν άλλες χώρες, ώστε να μπορούν να αγοράζουν γερμανικά προϊόντα από γερμανικές επιχειρήσεις, που κατόπιν αποταμίευαν τα κέρδη τους στις γερμανικές τράπεζες, που στη συνέχεια δάνειζαν τις χώρες. Και ούτω καθεξής.
Και τώρα τι;...
... Τα πειράματα είναι πια προφανές ότι δεν οδηγούν πουθενά. Είτε οι Γερμανοί θα βάλουν το χέρι στην τσέπη για να αποκατασταθούν αυτές οι ανισορροπίες είτε θα συμφωνήσουν ότι το ευρώ δεν θα λειτουργεί στο εξής για να εξυπηρετεί αποκλειστικά τα γερμανικά συμφέροντα. Αλλιώς, το ευρώ δεν έχει ζωή. Το μεγάλο ερώτημα όμως είναι - για όσους ενδιαφέρονται για την τύχη του - αν η Γερμανία το θέλει ακόμη ζωντανό.
STEVENIKO
Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...
