Η Μελίνα Μερκούρη στη «Φαίδρα» του Ζυλ Ντασσέν


Οκτώ ταινίες δείχνουν πώς Ελληνες και ξένοι δημιουργοί εμπνεύστηκαν από τους τραγωδούς στο "1ο Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος Αθήνας", που ξεκινά την Παρασκευή

Από την "Αντιγόνη" του Γιώργου Τζαβέλλα στη "Μήδεια" του Λαρς Φον Τρίερ. Από την κατά Μιχάλη Κακογιάννη "Ηλέκτρα" στην κατά Πιέρ Πάολο Παζολίνι "Ορέστεια". Ολες τους αποτελούν μέρος του "1ου Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος Αθήνας - Οι τραγικοί μύθοι σήμερα", που θα πραγματοποιηθεί στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος από την ερχόμενη Παρασκευή ως τις 7 Σεπτεμβρίου, ρίχνοντας τους προβολείς στο πώς Ελληνες και ξένοι δημιουργοί εμπνεύστηκαν από τους αρχαίους τραγωδούς.

Οκτώ ταινίες, βασισμένες ή εμπνευσμένες από τα έργα της αρχαιότητας, θα προβληθούν στον θερινό κινηματογράφο Λαΐς, ενώ κινηματογραφημένες ή βιντεοσκοπημένες παραστάσεις από όλο τον κόσμο θα φιλοξενηθούν από την ερχόμενη Παρασκευή στη χειμερινή αίθουσα της Ταινιοθήκης. Μεγαλύτερη όλων σε ηλικία είναι η "Αντιγόνη". Γυρισμένη το 1961 σε σενάριο και σκηνοθεσία του Γιώργου Τζαβέλλα, αποτελεί κινηματογραφική διασκευή της τραγωδίας του Σοφοκλή. Η πραγματοποίησή της υπήρξε πάθος και όνειρο ζωής για τον σκηνοθέτη. Ωστόσο, δέχτηκε αρνητικές κριτικές κυρίως στην Ελλάδα όταν πρωτοκυκλοφόρησε. Η Ειρήνη Παππά στον ομώνυμο ρόλο και ο Μάνος Κατράκης στον ρόλο του Κρέοντα βραβεύτηκαν για τις ερμηνείες τους στα φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης και του Σαν Φρανσίσκο.

Την ίδια περίπου περίοδο, ο Ζυλ Ντασσέν ασχολήθηκε με τη "Φαίδρα", με βάση το σενάριο της Μαργαρίτας Λυμπεράκη, που ήθελε τον νεαρό γιο (Αντονι Πέρκινς) ενός μεγιστάνα να ξεκινάει μια παθιασμένη σχέση με τη μητριά του (Μελίνα Μερκούρη), με τραγική κατάληξη. Η Μελίνα ήταν υποψήφια για την ερμηνεία της στα Βρετανικά Βραβεία BAFTA, ενώ η ταινία προτάθηκε και για Οσκαρ Κοστουμιών.

Παράλληλα, ο Μιχάλης Κακογιάννης μετέφερε το 1962 στο σινεμά την "Ηλέκτρα" του Ευριπίδη, μια υποδειγματική μεταφορά αρχαίας ελληνικής τραγωδίας στον κινηματογράφο. Με την κοντοκουρεμένη Ειρήνη Παππά στον ομώνυμο ρόλο, η ταινία κέρδισε, ανάμεσα σ' άλλα, μια υποψηφιότητα για Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας.

Ο Μάνος Κατράκης και η Ειρήνη Παππά στην «Ηλέκτρα» του Μιχάλη Κακογιάννη

Ακολούθως, το 1968, η Σουηδή Μάι Ζέτερλινγκ βασίζεται στη "Λυσιστράτη" του Αριστοφάνη, για να σκηνοθετήσει τα "Κορίτσια", βασικό έργο του φεμινιστικού σινεμά για τον γάμο και τις γυναίκες, με πρωταγωνίστριες μερικές από τις πιο αγαπημένες ηθοποιούς του Ινγκμαρ Μπέργκμαν. Στη δεκαετία του '70, ο Παζολίνι περιπλανιέται στην Τανζανία και την Ουγκάντα καταγράφοντας τις "Σημειώσεις για μια αφρικανική ''Ορέστεια''", ενώ αναζητά τοποθεσίες και ηθοποιούς για την κινηματογραφική διασκευή του έργου του Αισχύλου, που όμως δεν θα καταφέρει να γυρίσει ποτέ.

Οι Μπίμπι Αντερσον, Χάριετ Αντερσον και Γκιουνέλ Λίντμπλομ στα «Κορίτσια» της Μάι Ζέτερλινγκ

Στο "Για την Ηλέκτρα" (1974) καταγράφει και ο Μίκλος Γιάντσο τη δική του ελεύθερη μεταφορά της αρχαίας τραγωδίας σε σενάριο του Λάσλο Γκιούρκο.

Το επίπεδο τοπίο της Ουγγαρίας πρωταγωνιστεί και ο Γιάντσο στήνει μια χορογραφία με εξαιρετική φωτογραφία. Ο σκηνοθέτης παρουσιάζει μια διαχρονική Ουγγαρία σε μια ιστορική στιγμή. Η ταινία του ήταν υποψήφια για τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Κανών το 1975.

Στην "Κραυγή γυναικών" (1978) και τη "Μήδεια" (1988), τόσο ο Ντασσέν όσο και ο Τρίερ καταπιάνονται με την τραγική παιδοκτόνο του Ευριπίδη. Στην πρώτη ταινία, μια Ελληνίδα ηθοποιός (Μελίνα Μερκούρη) που πρόκειται να ενσαρκώσει τη Μήδεια έρχεται σε επαφή με μια Αμερικανίδα υπόδικο (Ελεν Μπέρνστιν) που σκότωσε τα παιδιά της για να εκδικηθεί τον άντρα της, ο οποίος την εγκατέλειψε. Στη δεύτερη, ο Τρίερ βασισμένος σε ένα σενάριο του Καρλ Ντράγιερ, γυρίζει την ιδιαίτερης ατμόσφαιρας τραγωδία για τη δανέζικη τηλεόραση, τοποθετώντας τη Δανή Κίρστεν Ολεσεν στον πρώτο ρόλο.

• ΣΤΑΪΝ ΚΑΙ ΓΚΡΟΥΜΠΕΡ Στις κινηματογραφημένες παραστάσεις της Ταινιοθήκης θα δούμε τις "Βάκχες" (1974) του Κλάους Μίκαελ Γκρούμπερ, "Αγαμέμνων" (1983) του Πίτερ Στάιν κ.ά.

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...