Του ΓΙΩΡΓΟΥ Χ.ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ




Έρημοι δρόμοι, καταστήματα άδεια, σαν στόματα που χάσκουν από έκπληξη, εικόνες κενές, όπως στις μεγάλες καταστροφές. Η Ελλάδα αδειάζει, συρρικνώνεται από αναδουλειά, από ανέχεια και δυστυχία. Τρεις χιλιάδες βιοτεχνίες έκλεισαν στη Θεσσαλονίκη. Δεκάδες χιλιάδες στην Αττική. Τι θα γίνουν οι εργαζόμενοι και οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες; Η οργή μοιάζει ακόμα βουβή.

Όλα παραπέμπουν σ’ εκείνη την ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ νύχτας και μέρας, όταν οι ήχοι της νύχτας έχουν αποσυρθεί και εκείνοι της μέρας δεν έχουν εμφανισθεί ακόμα. Οι «πάνω», αυτιστικοί κι ανάλγητοι, εξακολουθούν να παίζουν μικροπολιτικά παιγνίδια ζατρικίου. Ο κόσμος πυρπολείται κι αυτοί νοιάζονται αν θα στριμώξουν τον αντίπαλό τους με μία υπογραφή. Κι αυτό μέχρι να τους πνίξουν οι νέο-δουλοπάροικοι, οι εργαζόμενοι-ζόμπι, όπως είναι οι σημερινοί άνεργοι στον καιρό των νέων τεχνολογιών.

Το έλεγε με προφητικό τρόπο ο μακαρίτης Μιχάλης Δερτούζος όταν πρότεινε ένα νέο παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας σ’ έναν κόσμο όπου το χάσμα πλούσιων και φτωχών θα έχει διευρυνθεί! Ο Έλληνας που ήθελε να αναζωογονήσει την επανάσταση της πληροφορικής(πρόγραμμα oxyzen) μιλούσε για «την ανταλλαγή χρόνου» μεταξύ εκείνων που έχουν κι εκείνων που δεν έχουν χρόνο! Αυτή η επικοινωνία των δύο κόσμων δεν έχει επιτευχθεί ακόμα, ούτε γνωρίζουμε αν θα συμβεί ποτέ, όμως η Ελληνίδα μάνα με τα 16 παιδιά κατάφερε να επικοινωνήσει διαδικτυακά με τον Ευάγγελο Βενιζέλο και να κερδίσει δωρεάν το ηλεκτρικό ρεύμα του σπιτιού της! Πάντως, οι νεόπτωχοι, ή οι νέο-δουλοπάροικοι με λαπ-τοπ και ίντερνετ δεν διαφέρουν σε πολλά από τους άνεργους και τους δυσανεκτούντες των προηγούμενων εποχών. Ενδεχομένως η μόνη διαφορά να είναι ότι τώρα μπορούν να διαμαρτύρονται και ηλεκτρονικώς εναντίον των πολιτικών.

Συνεπώς, στον καιρό της κυριαρχίας του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και της «νέας οικονομίας των πληροφοριών» οι αλλαγές δεν θα είναι ποιοτικές αλλά ποσοτικές. Όσο κι αν οι κατασκοπευτικοί δορυφόροι «βλέπουν» τα πάντα, θα χρειάζονται πάντα οι παραδοσιακοί κατάσκοποι, όπως οι δώδεκα της CIA που συνελήφθησαν στο Ιράν και τον Λίβανο. Γιατί ο περίφημος νέος κόσμος της εικονικής πραγματικότητας δεν είναι τόσο η πλεύση στον κυβερνοχώρο όσο η μεγέθυνση, η ενίσχυση δηλαδή του οπτικού πάχους των εμφανίσεων του πραγματικού κόσμου. Ο Μεγάλος οπτικός υπέρ-ορίζοντας είναι ο τόπος κάθε εικονοποίησης (στρατηγικής, οικονομικής, πολιτικής) και είναι αυτός που καθιστά δυνατή την ανάπτυξη ενός ολισμού που θα ανανεώσει τους ολοκληρωτισμούς του παρελθόντος.

Ό,τι ζούμε σήμερα παραπέμπει στο σκληρό πυρήνα της λογοτεχνίας επιστημονικής φαντασίας που συνεισέφερε τα μέγιστα στη διαμόρφωση του φαντασιακού της μετανεωτερικότητας. Ο Ασίμοφ από το 1957 είχε μιλήσει για τους «τρεις νόμους της ρομποτικής» από τους οποίους θα διέπονται οι σχέσεις επικοινωνίας ανθρώπων και ρομπότ, και τις δύο πιθανές εκδοχές της εξέλιξης της κοινωνίας μας: Η πρώτη θα είναι αυτή του πλανήτη «Solaria» όπου θα υπάρχουν πολύ λίγοι άνθρωποι – μία «αριστοκρατία της πληροφορικής» κατά Δερτούζο ή οι «διασυνδεδεμένοι» κατά Ρίφκιν-, που θα ζουν μόνοι, καθώς η φυσική επαφή θα είναι ταμπού και θα περιβάλλονται από μία πανσπερμία ρομπότ τα οποία θα τους βοηθούν στις καθημερινές εργασίες και θα τους κάνουν παρέα στις ώρες της ψυχαγωγίας τους.

Η δεύτερη θα είναι αυτή του πλανήτη Γη στην οποία οι άνθρωποι -οι «ασύνδετοι»- θα βρίσκονται συγκεντρωμένοι σε τεράστιες πόλεις. Οι νέο-δουλοπάροικοι θα είναι η τρίτη τάξη, κάτι μεταξύ ανθρώπων και ρομπότ!

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...