Του Σταυρου Λυγερου


Πριν ακόμα εισβάλει στη ζωή μας το Μνημόνιο, γράφαμε σ’ αυτή τη στήλη ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να βγει από την κρίση χωρίς μια πολιτική που να συνδυάζει ταυτοχρόνως τη δημοσιονομική εξυγίανση, την αξιοποίηση των πολλών λιμναζουσών αναπτυξιακών δυνατοτήτων της χώρας και ένα επαρκές κούρεμα του χρέους. Δημοσιονομική εξυγίανση μπορεί να επιτευχθεί με ταυτόχρονη αύξηση εσόδων και μείωση δαπανών.

Στην Ελλάδα, η πυραμίδα της κατανομής του πλούτου είναι πολύ διαφορετική από την πυραμίδα της κατανομής των φόρων. Το ζητούμενο, λοιπόν, έπρεπε να είναι η χρήση νέων εργαλείων για τη φορολόγηση του πλούτου που δεν έχει φορολογηθεί και που κατά κανόνα βρίσκεται παρκαρισμένος έξω από την αγορά, συχνά σε ξένες τράπεζες. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα προέκυπταν νέα έσοδα, χωρίς να αφυδατώνεται μία ήδη στεγνή αγορά. Η κυβέρνηση, όμως, προτίμησε την πεπατημένη. Κατά κανόνα επιβάρυνε φορολογικά όσους ήδη πληρώνουν, γεγονός που τροφοδότησε την ύφεση.

Παρεμφερώς λειτούργησε η κυβέρνηση και στο μέτωπο των δαπανών. Αντί να προχωρήσει σε σειρά στοχευμένων παρεμβάσεων, ακολούθησε τον εύκολο αλλά άδικο δρόμο των οριζοντίων περικοπών. Το πρόβλημα στην Ελλάδα, όμως, δεν είναι τόσο το ύψος των δαπανών (περίπου στον μέσο όρο της Ευρωζώνης) όσο το γεγονός ότι είναι σε μεγάλο βαθμό αντιπαραγωγικές. Αρα, το ζητούμενο είναι κάθε δαπάνη να επανεξετασθεί από μηδενική βάση και να προσδιορισθεί αναλόγως της χρησιμότητάς της. Ο δρόμος αυτός μπορεί να είναι δύσκολος, αλλά είναι αποτελεσματικός αφενός επειδή θα εξοικονομούσε τεράστια ποσά κι αφετέρου επειδή θα οδηγούσε σε μία παραγωγική ανασυγκρότηση του δημόσιου τομέα.

Η υπόθεση της εφεδρείας –πιο σωστά, απολύσεις με μεταβατική περίοδο– καθιστά αυτές τις σκέψεις ακόμα πιο επίκαιρες. Κι αυτό επειδή καταδεικνύει όχι μόνο την κυβερνητική ανικανότητα, αλλά και την εκτροπή του δημοσίου διαλόγου από την ορθολογική προσέγγιση της ανάγκης μείωσης των δαπανών σε μία ιδεολογική λαγνεία για απολύσεις. Ορθολογική προσέγγιση σημαίνει πρώτα παραγωγική ανασυγκρότηση του δημόσιου τομέα, με αντίστοιχη αναδιάταξη των δημοσίων υπαλλήλων. Εάν έπειτα απ’ αυτό οι απολύσεις κρίνονταν αναπόφευκτες, θα έπρεπε να γίνουν με βάση την αξιολόγηση και τις ανάγκες του Δημοσίου και όχι με βάση την ηλικία. Eτσι όπως η κυβέρνηση χειρίζεται το ζήτημα, εξωθεί μαζικά σε πρόωρη συνταξιοδότηση ή βγάζει σε εφεδρεία και πεπειραμένα στελέχη, η απουσία των οποίων θα επιδεινώσει δραματικά την αποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού σε μία εποχή που τον έχουμε ζωτική ανάγκη.

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...