του Γ. Χ. Παπαγεωργίου




Η περίπτωση της Ελλάδας αρχίζει και τρομάζει την Ευρώπη. Οχι πια για τις αλυσιδωτές συνέπειες της κρίσης των ομολόγων - ή τουλάχιστον όχι μόνο γι’ αυτό. Ο φόβος είναι για το τι μπορεί να συμβεί στο επίπεδο ζωής των Ευρωπαίων, καθώς οι κυβερνήσεις μπαίνουν σε έναν αυτόματο πιλότο λιτότητας και δέχονται τις συνταγές του ΔΝΤ, εμπλουτισμένες με γερμανική αυστηρότητα. Για την Ελλάδα, η οποία τις δύο τελευταίες δεκαετίες άρχισε να συμμετέχει στο επίπεδο ζωής της ανεπτυγμένης Δυτικής Ευρώπης, η δικαιολογία «ακούγεται» λογική: οι Ευρωπαίοι λένε ότι δεν δικαιούμαστε το βιοτικό επίπεδο ζωής που είχαμε τα τελευταία χρόνια διότι ήταν «πλαστό», αφού χρηματοδοτήθηκε με δανεικά, ενώ δεν έγινε προσπάθεια παραγωγικής αναδιάρθρωσης, δεν εξυγιάνθηκε το ελληνικό κράτος κ.ο.κ.

Οσο το πρόβλημα αφορούσε μόνο στην Ελλάδα όλα έμοιαζαν λογικά και η κοινή γνώμη στην Ευρώπη δεν έδινε μεγάλη σημασία στο γεγονός ότι η «θεραπεία» που εφαρμόστηκε στον Ελληνα ασθενή είχε επικίνδυνες παρενέργειες. Η κρατούσα αντίληψη ήταν ότι δεν εφαρμόζονταν σωστά τα μέτρα. Τώρα, όμως, που στο στόχαστρο βρίσκονται χώρες όπως η βιομηχανική Ιταλία, η Ισπανία, αλλά και η ίδια η Γαλλία τα πράγματα αρχίζουν και αλλάζουν. Ξαφνικά οι Βρυξέλλες και το ΔΝΤ «κοσκινίζουν» τα υψηλά κόστη των συστημάτων ασφάλισης και τις κοινωνικές δαπάνες. Οι Προϋπολογισμοί δεν πρέπει να έχουν ελλείμματα για να αποπληρώνονται τα χρέη και να συνεχίσουν να λειτουργούν απρόσκοπτα οι αγορές.

Ολο και περισσότεροι, λοιπόν, αρχίζουν και καταλαβαίνουν ότι μετά τις ελληνικές συντάξεις έχει ήδη έρθει η σειρά των ιταλικών και έπονται και των υπολοίπων. Αλλωστε πολύ σύντομα στο επίκεντρο θα βρεθούν και άλλες πτυχές του ευρωπαϊκού κράτους πρόνοιας, όπως το επίπεδο αμοιβών, που θα πρέπει να γίνουν πιο «ανταγωνιστικές», και οι σχέσεις εργασίας. Το ξεφούσκωμα της «φούσκας των χρεών», που έχει ξεκινήσει από το 2008, πιέζει το χρηματοπιστωτικό σύστημα και τους Προϋπολογισμούς των κρατών. Η κρίση των ομολόγων είναι ένα από τα συμπτώματα.

Επιπλέον, όμως, θα αρχίσουν να πιέζονται και τα εισοδήματα των πολιτών στον ανεπτυγμένο κόσμο, καθώς οι αναπτυσσόμενες οικονομίες (Κίνα, Ινδία κ.λπ.) διεκδικούν όλο και μεγαλύτερο μερίδιο στο παγκόσμιο εισόδημα. Καθώς η αγορά είναι παγκοσμιοποιημένη, η άνοδος των εισοδημάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες πιέζει τα εισοδήματα των Ευρωπαίων. Η κρίση χρέους έφερε στο προσκήνιο όλες τις ανισορροπίες που υπάρχουν στην παγκόσμια οικονομία, οδηγεί σε απότομη αναδιανομή του πλούτου και απειλεί να ανατρέψει συνολικά το μεταπολεμικό ευρωπαϊκό μοντέλο, το οποίο είχε ως βάση ένα ισχυρό κράτος πρόνοιας και υψηλό βιοτικό επίπεδο.

Για να αντιμετωπίσει η Ευρώπη την επερχόμενη λαίλαπα χρειάζεται μια συνολική πολιτική, η οποία σήμερα δεν υπάρχει. Δεν υπάρχουν όμως ούτε και οι πολιτικές ηγεσίες που θα τη διαμορφώσουν. Η μόνη ελπίδα είναι ότι, καθώς οι Ευρωπαίοι θα συνειδητοποιούν ότι… είναι όλοι Ελληνες, θα αναδειχθούν οι δυνάμεις και οι στρατηγικές που θα αλλάξουν την πορεία.

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...