Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες ικανότητες για να προβλέψει κανείς το σκηνικό μέσα στο οποίο θα κινηθούν η χώρα και η ελληνική κοινωνία τη χρονιά που έρχεται. Τα στοιχεία που συνθέτουν το σκηνικό της καταστροφής είναι δημοσιοποιημένα και όποιος δεν θέλει να ζει με ψευδαισθήσεις δεν έχει παρά να διαβάσει τους αριθμούς για να κατανοήσει αυτό που ήδη ζει: την καταστροφή της οικονομίας, τη διάρρηξη του κοινωνικού ιστού και τη διάλυση του μεταδικτατορικού πολιτικού συστήματος.
Πρόκειται για την απόλυτη καταστροφή, την οποία ο Γ. Παπανδρέου και η κυβέρνησή του κατάφεραν να πετύχουν σε λιγότερο από δυο χρόνια!
Με δεδομένη την καταστροφή, το τρέχον πολιτικό δίλημμα στη χώρα είναι οι τρόποι διαχείρισής της. Αυτός είναι ο ρόλος που έχει ανατεθεί στην κυβέρνηση Παπαδήμου. Για την ακρίβεια, η εν λόγω κυβέρνηση προορίζεται να παίξει τον αμφιλεγόμενο ρόλο του αλεξικέραυνου που θα προστατεύσει το πολιτικό σύστημα από τους κεραυνούς της καταστροφής.
Πρόκειται για πολύ φιλόδοξο και πιθανότατα ανεκπλήρωτο στόχο, καθώς η χειμαζόμενη ελληνική κοινωνία μπορεί να τελεί ακόμη υπό την επήρεια του σοκ, γνωρίζει ωστόσο πια πολύ καλά τους υπευθύνους της καταστροφής.
Η αλήθεια των μέτρων
Σε τέτοιες εποχές, όπως είπαμε, καλό είναι να κοιτάξουμε την αλήθεια κατάματα, καθώς ήδη μας προσφέρεται σε μορφή κυβερνητικών δηλώσεων, υπουργικών ανακοινώσεων, τεχνοκρατικών μελετών και δημοσκοπικών ευρημάτων. Δεν χρειάζεται να είναι... μάγος κάποιος για να καταλάβει τι τον περιμένει. Αντίθετα, θα πρέπει να είναι... μαλακούλης αν εξακολουθεί να δίνει βάση σε όσους (πολιτικούς, δημοσιογράφους, τροϊκανούς και άλλους... διασώστες) προσπαθούν να τον παραμυθιάσουν.
Τα πράγματα, λοιπόν, είναι απλά, καθώς μέσα στο 2012 (μας) έχουν πάρει ήδη τα εξής μέτρα:
♦ Μείωση αφορολόγητου στα 5.000 ευρώ.
♦ Αύξηση τεκμηρίων διαβίωσης.
♦ Μείωση φοροαπαλλαγών.
♦ Κατάργηση μπόνους αποδείξεων
♦ Ψαλίδισμα μισθών - επιδομάτων.
♦ Διακοπές επιχορηγήσεων σε ταμεία.
♦ Περικοπές στον ΟΑΕΔ.
♦ Μειώνεται (κι άλλο) το ΕΚΑΣ.
♦ Πρόσθετοι φόροι ακινήτων.
Ο μπούσουλας του ΔΝΤ
Στα παραπάνω θα πρέπει προσθέσει κανείς και την οδυνηρή βεβαιότητα που δημιουργεί η φράση «περιορισμός του μισθολογικού κόστους». Αυτό, σε ό,τι αφορά τον δημόσιο τομέα, σημαίνει πολύ απλά – ανάμεσα σε άλλα – και 150.000 λιγότεροι δημόσιοι υπάλληλοι μέχρι το 2014.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΔΝΤ, χρειάζονται μέτρα που θα αντιστοιχούν στο 8% του AΕΠ για το διάστημα 2011-2012 και ένα επιπλέον πακέτο μέτρων που θα αντιστοιχεί στο 6% του ΑΕΠ για το 2013-2014.
Υλοποιώντας την έκθεση - διαταγή του ΔΝΤ, αυτό που μεθοδεύουν οι εγχώριοι υπάλληλοι (η κυβέρνησή μας δηλαδή) των εποπτών είναι η μείωση του μισθολογικού κόστους με τη συρρίκνωση του Δημοσίου κατά 150.000 δημοσίους υπαλλήλους από το 2010 μέχρι το 2015. Σε ποσοστό, αυτό σημαίνει μείωση κατά 22%!
♦ Οι διαταγές του ΔΝΤ είναι σαφείς και ως προς τη μείωση του κατώτατου μισθού. Για τις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων προβλέπεται μέση μείωση μισθών κατά 17%.
♦ Το ΔΝΤ ζητά επίσης νέες περικοπές φοροαπαλλαγών που θα επιφέρουν έσοδα 2 δισεκατομμυρίων ευρώ για το 2011 και 8 δισ. για το 2012.
♦ Για τις περικοπές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις αλλά και το εφάπαξ προβλέπεται μείωση της δαπάνης κατά 1 δισ. ευρώ το 2012. Αυτό θα γίνει με μείωση κατά 20% στις κύριες συντάξεις άνω των 1.200 ευρώ μηνιαίως.
♦ Οι επικουρικές συντάξεις που ξεπερνούν τα 150 ευρώ μηνιαίως θα μειωθούν κατά 15% ή 30% ανάλογα με το ταμείο.
♦ Το εφάπαξ το 2011 και το 2012 θα μειωθεί 10% επιπλέον όσων περικοπών περιλαμβάνονταν στο Μεσοπρόθεσμο.
Περικοπές χωρίς αντίκρισμα
Αν θα περίμενε κάποιος να δει κάποιο φως στο βάθος του τούνελ ύστερα από όλη αυτήν την αφαίμαξη, κάνει τεράστιο λάθος. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, ακόμη και αν καταφέρει η Ελλάδα να έχει για τρία συνεχόμενα χρόνια θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, το χρέος της θα παραμείνει γύρω στο 150% του ΑΕΠ, κάτι που σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις μπορεί να γίνει το... 2021!
Ξεπούλημα... τζάμπα
Αυτό που επίσης είναι δρομολογημένο και (μας) έρχεται μέσα στο 2012, είναι το ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας και εθνικών πόρων. Ήδη ο στόχος έχει προσδιοριστεί για το πρώτο τρίμηνο του χρόνου και αφορά τις:
♦ ΔΕΠΑ
♦ ΔΕΣΦΑ
♦ ΟΔΙΕ
♦ Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα
♦ ΛΑΡΚΟ
♦ Ακίνητα
Μέσα στο 2012 θα ενταθούν οι διαδικασίες για u την επέκταση των συμβάσεων παραχώρησης των αυτοκινητοδρόμων,
♦ την επέκταση της σύμβασης για το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», u την πώληση του ΟΠΑΠ το 2012,
♦ τη μείωση της συμμετοχής του κράτους στην Αγροτική Τράπεζα και στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο,
♦ την πώληση του εμπορικού τμήματος του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων,
♦ την είσοδο στρατηγικών επενδυτών σε ΕΥΔΑΠ και ΕΥΔΑΘ.
Εφιάλτης η ανεργία
Τα αποτελέσματα της πολιτικής των μνημονίων είναι ήδη αισθητά στην τσέπη και τη ζωή του κάθε πολίτη της χώρας, που εκτός όλων των άλλων δεινών έχει να αντιμετωπίσει το ορατό πια ενδεχόμενο της ανεργίας. Σύμφωνα με την πρόβλεψη του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ το 2012, το ποσοστό της ανεργίας θα αγγίξει το 25%!
Αν κάποιοι θεωρούν υπερβολική την πρόβλεψη, καλό είναι να πάρουν υπόψη ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής, τον Μάιο του 20ΐι η επίσημη ανεργία έφτασε το 16,6% σημειώνοντας νέο τραγικό ιστορικό ρεκόρ. Το εν λόγω ποσοστό, θα πρέπει να σημειωθεί, αφορά μόνο την επίσημα καταγεγραμμένη ανεργία, η οποία είναι πάντα μικρότερη από την κανονική, καθώς ως εργαζόμενος «λογίζεται» ακόμη και όποιος δούλεψε έστω για μια ώρα την εβδομάδα.
Η πολιτική... αναδιάρθρωση
Οι συνέπειες της καταστροφής προφανώς δεν θα αφήσουν άθικτο το πολιτικό εποικοδόμημα. Τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων ήδη περιγράφουν τη δυναμική της συντέλειας, η οποία επέρχεται επί δικαίους και αδίκους, αλλά, σε κάθε περίπτωση, πρωταγωνιστές στις πολιτικές εξελίξεις της χώρας μετά τη μεταπολίτευση. Χαρακτηριστικά είναι κάποια από τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων:
♦ Πάνω από τους μισούς ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ το χαρακτηρίζουν πια είτε «κεντροδεξιό» είτε «νεοφιλελεύθερο» κόμμα (έρευνα της Pulse RC, την οποία δημοσίευσε το «Π» στις 8 Δεκεμβρίου).
♦ Στην πρόθεση ψήφου η Ν.Δ. αναδεικνύεται πρώτο κόμμα με 30%. Ακολουθούν το ΠΑΣΟΚ με 15,5%, ο ΣΥΡΙΖΑ με 14%, το ΚΚΕ με 13,5%, η Δημοκρατική Αριστερά με 9,5%, ο ΛΑΟΣ με 6%, οι Οικολόγοι με 4% και η Δημοκρατική Συμμαχία με 3% (Πολιτικό Βαρόμετρο της Public Issu e, Δεκέμβριος 2011).
♦ «Κατά του μνημονίου» τάσσεται το 71% των ερωτηθέντων, ενώ «υπέρ» τάσσεται το 20% (Public Issue ).
♦ Το ΠΑΣΟΚ μετρήθηκε από την Palmos Analysis για τον «Αγγελιοφόρο» στην Α’ Θεσσαλονίκης στο 4,5%. Η εκτίμηση της εταιρείας είναι ότι, σύμφωνα με την αναγωγή της, τα ποσοστά των κομμάτων προκύπτουν ως εξής:
• ΠΑΣΟΚ 10% - 15%
• Ν.Δ. 22% - 26%
• ΚΚΕ 12% - 16%
• ΛΑΟΣ 7% - 10% ΣΥΡΙΖΑ 5% - 7%
• Οικολόγοι Πράσινοι 6% - 8%
• Δημοκρατική Αριστερά 10% - 13% Δημοκρατική Συμμαχία 3% - 4%
• Άλλο 11% - 15%
♦ Τρίτο κόμμα εμφανίζεται το ΠΑΣΟΚ στην Αθήνα, βάσει δημοσκόπησης και της MRB. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται να συγκεντρώνει 10,1% στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων, ενώ δεύτερο περνά το ΚΚΕ με 10,3%. Σε απόσταση αναπνοής από το ΠΑΣΟΚ βρίσκονται επίσης ο ΣΥΡΙΖΑ με 9,6% και η Δημοκρατική Αριστερά με 8,1%. Οι Οικολόγοι Πράσινοι συγκεντρώνουν 3%, η Δημοκρατική Συμμαχία 3,4%, ενώ στο 3% καταγράφεται και η Χρυσή Αυγή.
Η κοινωνία εναντίον της διάλυσης
Η αποσύνθεση του πολιτικού συστήματος, με βάση τόσο τα δημοσκοπικά όσο και τα κοινωνικά δεδομένα, είναι προ των πυλών. Ένας τεράστιος κοινωνικός και πολιτικός χώρος διαλύεται – η Κεντροαριστερά. Χωρίς κανείς να μπορεί να προβλέψει ούτε πώς ούτε πότε ούτε με ποιους όρους θα ανασυντεθεί. Ίσως σύντομα δούμε, σε πρώτη φάση, να διασπάται μεταβαλλόμενη σε πλίνθους και κεράμους ατάκτως ερριμμένους.
Παράλληλα, η Κεντροδεξιά, ήδη κομμένη στα δύο, με ισχυρό πόλο τη Ν.Δ. και ασθενικό τη Δημοκρατική Συμμαχία, βιώνει την απόπειρα διείσδυσης εκ των (ακρο)δεξιών
της εκ μέρους του ΛΑΟΣ. Ούτε όμως η Ν.Δ. δείχνει να είναι συμπαγής, καθώς τη διαπερνούν τρεις ασαφείς ως προς τα όριά τους πολιτικές αντιλήψεις: η «νεοφιλελεύθερη», η «πατριωτική» και η ακόμη πιο... φλου «καραμανλική».
Ήδη, αν εξαιρέσουμε τα παραδοσιακά κόμματα και σχήματα της Αριστεράς, τα οποία έχουν καθορισμένη ιδεολογική και πολιτική ταυτότητα, δηλαδή το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ, έχουμε στον ενδιάμεσο με την Κεντροαριστερά χώρο, τη Δημοκρατική Αριστερά (Κουβέλης) και τους Οικολόγους Πράσινους, δύο πολιτικούς σχηματισμούς που διεκδικούν όχι μόνο την είσοδό τους στη Βουλή, αλλά και ρόλο κυβερνητικού εταίρου.
Χωρίς να μπορεί κάποιος να προβλέψει με βεβαιότητα ποιες συμμαχίες ή και νέα σχήματα μπορεί να διεκδικήσουν στο προβλεπτό μέλλον κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, μπορούμε βασίμως να συμπεράνουμε ότι προς το παρόν ζούμε το κλίμα διάλυσης, χωρίς ακόμη να διαφαίνεται πώς ακριβώς θα γίνει η ανασύνθεση.
Με την αυτοδύναμη διακυβέρνηση να αποτελεί προς το παρόν μακρινό όνειρο αυτήν την εποχή, με την αποδέσμευση από τα δύο μεγάλα κόμματα τεράστιου όγκου παραδοσιακών ψηφοφόρων, είναι άγνωστο αν η ίδια η πολιτική θα ασκείται στο μέλλον με τους όρους που έχουμε συνηθίσει. Αυτό θα κριθεί όχι από τη σύνθεση των επόμενων κυβερνήσεων, αλλά από τη μορφή που θα λάβει η χώρα.
Ας μη γελιόμαστε. Μια Ελλάδα πτωχευμένη, ξεπουλημένη, κοινωνικά κατεστραμμένη και με κυριαρχία δανειστών και τοκογλύφων δεν μπορεί να λειτουργεί πολιτικά όπως την εποχή της ανέμελης κυριαρχίας του μοντέλου που σήμερα οδηγεί την κοινωνία στην καταστροφή διαλυόμενο και το ίδιο. Οι νέοι όροι άσκησης της πολιτικής με δύο τρόπους μπορεί να διαμορφωθούν:
♦ Είτε να καθοριστούν από τις ανάγκες διαχείρισης ενός πολυετούς καθεστώτος εξάρτησης και εξανδραποδισμού της ελληνικής κοινωνίας.
♦ Είτε να επιβληθούν από τον ξεσηκωμό των Ελλήνων και τη διεκδίκηση όσων μέχρι χθες... κακώς θεωρούσε αυτονόητα: κυριαρχία στον τόπο του, αποκατάσταση της τρωθείσας δημοκρατίας, οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη χωρίς πολιτικά και επιχειρηματικά παράσιτα, απελευθέρωση από τα δεσμά της τοκογλυφίας, προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος, εθνική ανεξαρτησία και ισότιμη συνύπαρξη με τους όποιους εταίρους και γείτονες.
Τίποτε δεν θα μας χαριστεί. Και τίποτε δεν θα κερδηθεί χωρίς σκληρό αγώνα και αλλαγή αντιλήψεων. Αυτή η κρίση είναι σαρωτική και στην ξέφρενη πορεία της θα συμπαρασύρει - ήδη το κάνει - κάθε ανόητη βεβαιότητα και κάθε σαθρή κατασκευή με την οποία ανατραφήκαμε και πορευτήκαμε τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες.
Σημείο επιστροφής στα καταστροφικά μοντέλα της μεταπολίτευσης δεν υπάρχει - και ούτε θα έπρεπε να υπάρξει. Κάθε κοινωνική κατάκτηση, κάθε λαϊκή επιθυμία θα πρέπει να διεκδικηθεί από την αρχή, με νέους, βιώσιμους όρους. Και αυτό μόνο ο ελληνικός λαός μπορεί να το κάνει. Ενωμένος. Ας ευχηθούμε το έτος που ανατέλλει να γίνει η αρχή. Όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα. Ευτυχέστε τούς πρωταίτιους της καταστροφής. Και ευτυχές το νέο έτος...