Οι Έλληνες έχουν δυο επιλογές: Πρώτον, μπορούν να αναλάβουν την ευθύνη για το χρέος τους, και για τους όρους που συμφωνήθηκαν, και να ενδώσουν σε περιορισμούς στον προϋπολογισμό και στη φορολογική τους πολιτική, που θα επιβληθούν από κάποιον επίτροπο, ή από κάποιο άλλο λιγότερο επίσημο θεσμό.
Δεύτερον, μπορούν να κηρύξουν στάση πληρωμών σε όλα τους τα χρέη. Όπως γνωρίζουμε από την επιχειρηματική συμπεριφορά, η πτώχευση θεωρείται πλέον μια αξιοπρεπής στρατηγική επιλογή.
Μια χρεοκοπία μπορεί να αποκλείσει την Ελλάδα από τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Ακόμη όμως και αν δεν χρεοκοπήσουν, οι Έλληνες θα βρεθούν υπό στενούς περιορισμούς, που μάλιστα θα ωφελούν κυρίως τους πιστωτές τους.
Επιπλέον, όπως έχουν ανακαλύψει πολλές επιχειρήσεις, ο δανεισμός γίνεται πολύ πιο ελκυστικός μετά από μια χρεοκοπία, αφού ανοίγει τον δρόμο για ένα φρέσκο χρέος. Δεν είναι σίγουρο για το αν θα βρεθούν κάποιοι να δανείσουν τους Έλληνες μετά από μια χρεοκοπία τους. Πάντως, η Ελλάδα χρεοκόπησε ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν, και πάντα κατάφερνε να βρει πρόσβαση στον διεθνή δανεισμό.
Ένα σημαντικό πλεονέκτημα μιας ελληνικής χρεοκοπίας θα ήταν και το ότι θα σταματούσε η εσωτερική πολιτική κρίση της χώρας, που κινδυνεύει να εκραγεί αν παραχωρηθεί εθνική κυριαρχία.
Μεγάλο μέρος της εσωτερικής κρίσης οφείλεται στην αντιπάθεια του λαού για την λιτότητα. Ένα άλλο μέρος οφείλεται στο ότι κανένας σχεδόν Έλληνας δεν θέλει να παραχωρηθεί εθνική κυριαρχία.
Στην μακραίωνη ιστορία τους, οι Έλληνες έχασαν την εθνική τους κυριαρχία από εισβολείς όπως οι Ρωμαίοι, οι Οθωμανοί, και πιο πρόσφατα οι Ναζί. Η απάνθρωπη κατοχή των Γερμανών, είναι ακόμη ζωντανή στη μνήμη τους. Έτσι, ο εθνικός αυτοπροσδιορισμός δεν είναι για τους Έλληνες μια αφηρημένη έννοια. Η απώλειά του, σε συνδυασμό με την λιτότητα που τους επέβαλλαν οι ξένες δυνάμεις, μπορούν να δημιουργήσουν μια εσωτερική κρίση, κατά την οποία το κράτος μπορεί να θεωρηθεί ως ο οικονομικός και πολιτικός αντίπαλος του εθνικού συμφέροντος, μαζί με τον επίτροπο ή οποιονδήποτε άλλο μηχανισμό ελέγχου. Οι πολιτικές συνέπειες κάτι τέτοιου, θα ήταν εκρηκτικές.
Δεν έχει ξεκαθαριστεί το αν οι Έλληνες θα αποφασίσουν να χρεοκοπήσουν. Το τίμημα μιας χρεοκοπίας, η ανάγκη δηλαδή της χρήσης του εθνικού τους νομίσματος, θα αύξανε την εθνική τους αυτοκυριαρχία.
Αν οι Έλληνες συνεχίσουν με το ευρώ, θα πονέσουν, ενώ αν φύγουν από αυτό, πάλι θα πονέσουν. Η εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας, μαζί με τον πόνο, θα ήταν κάτι το σαρωτικό. Για αυτό, μια χρεοκοπία, όσο οδυνηρή και αν είναι, μπορεί να είναι λιγότερο οδυνηρή από την παραμονή στο ευρώ.
Από την δική τους πλευρά, οι Γερμανοί βρίσκονται σε δίλημμα. Από τη μια, η Γερμανία είναι η μόνη χώρα που μπορεί να αντέξει μια γενική λιτότητα στις ασθενείς οικονομικά χώρες, μαζί με την μείωση της ζήτησης που προκύπτει.
Από την άλλη, οι Γερμανοί δεν μπορούν να ανεχτούν μια ελληνικού τύπου αδιαφορία απέναντι στην δημοσιονομική υπευθυνότητα.
Η Γερμανία θα πρέπει να βρει μια δομημένη λύση, η οποία θα μπορεί ως έναν βαθμό να διατηρήσει την ζήτηση σε κράτη όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Πάνω απ όλα, οι Γερμανοί θα πρέπει να διατηρήσουν την ΕΕ, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να απολαμβάνουν μια ευρωπαϊκή ζώνη ελεύθερου εμπορίου. Έτσι, υπάρχει σήμερα μια εγγενής ένταση μεταξύ της διατήρησης του συστήματος, και της επιβολής σκληρής πειθαρχίας.
Το Βερολίνο αποφάσισε να τιμωρήσει την Ελλάδα για παραδειγματισμό. Οι Γερμανοί ψηφοφόροι, εν πολλοίς έχουν πιστέψει την άποψη του Βερολίνου, όσον αφορά στην διπροσωπία των Ελλήνων, και στην αθωότητα των Γερμανών. Η Γερμανίδα καγκελάριος είχε ανάγκη να στήσει αυτό το πλαίσιο, και τελικά πέτυχε.
Το αν οι πολίτες της Γερμανίας έχουν αντιληφτεί την πολυπλοκότητα, και τις γενικότερες συνέπειες μιας λιτότητας για την Γερμανία, δεν είναι ξεκάθαρο. Η Μέρκελ θα πρέπει τώρα να ικανοποιήσει τους ψηφοφόρους της που αρχίζουν να αμφισβητούν τις οικονομικές διασώσεις, και να θεωρούν τους Έλληνες ως ανεύθυνους.
Η γερμανική πρόταση για παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας έχει ανεβάσει κατά πολύ τον πήχη όσον αφορά στην κρίση χρέους. Ακόμη και αν το Βερολίνο κάνει πίσω, οι Έλληνες είδαν ότι διακυβεύεται η δημοκρατία τους.
Μπορεί η Ελλάδα να δανείστηκε υπέρμετρα και ανεύθυνα, αν όμως το τίμημα για αυτό είναι η παραχώρηση της εθνικής της κυριαρχίας, τότε αυτό το τίμημα δεν θα απειλήσει μόνο τις ελληνικές εθνικές αρχές, αλλά θα φέρει και μια νέα κρίση στην Ευρώπη.
Μια κρίση που θα είναι πολιτική, όπως είναι στην ουσία της και η παρούσα κρίση. Στην νέα κρίση, τα ζητήματα χρέους θα μετατραπούν σε απειλές εναντίον της εθνικής ανεξαρτησίας και κυριαρχίας. Αν δηλαδή χρωστάς πολλά, και οι δανειστές σου δεν σε εμπιστεύονται, τότε χάνεις το δικαίωμα σου στον εθνικό αυτοπροσδιορισμό, καθώς και σε όλα τα υπόλοιπα σημαντικά ζητήματα.
Και με δεδομένο ότι η Γερμανία αποτελεί τον μεγαλύτερο ιστορικό εφιάλτη για μεγάλο μέρος της Ευρώπης, συν το γεγονός ότι η Γερμανία είναι αυτή που υποστηρίζει το εν λόγω δόγμα, τότε είναι φανερό ότι το αποτέλεσμα θα ήταν ιδιαίτερα εκρηκτικό. Και μάλιστα θα ήταν το ακριβώς αντίθετο από αυτό που χρειάζεται η ίδια η Γερμανία.
Η Γερμανία χρειάζεται μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου στην Ευρώπη. Παράλληλα, χρειάζεται μια ζωντανή ζήτηση των προϊόντων της. Θέλει όμως και συνετό δανεισμό. Τέλος, οπωσδήποτε χρειάζεται να μην επιστρέψει η ήπειρος στα αντί-γερμανικά συναισθήματα παρελθόντων χρόνων.
Αυτά είναι όλα όσα χρειάζεται η Γερμανία, και μάλιστα όλα μαζί. Η Ελλάδα είναι το κύριο ζήτημα. Αλλά όσο περνάει ο καιρός, η Γερμανία γίνεται το μεγάλο ερωτηματικό. Πόσο είναι έτοιμη να προχωρήσει, και πόσο αντιλαμβάνεται τα εθνικά της συμφέροντα;
Όλο και πιο πολύ, η κρίση αυτή που ταλανίζει την Ευρώπη παύει να είναι ελληνική ή ιταλική. Πρόκειται πλέον για μια κρίση που αφορά στον μελλοντικό ρόλο της Γερμανίας στην Ευρώπη.
Οι Γερμανοί έχουν ένα καλό φύλλο στα χέρια τους, και μάλλον αυτό είναι και το πρόβλημά τους. Έχουν πολλές επιλογές, και πρέπει να πάρουν σκληρές αποφάσεις. Κάτι που δεν είναι καθόλου εύκολο στην σημερινή μεταπολεμική Ευρώπη.
Του George Friedman, Stratfor.com.
Απόδοση: S.A.
STEVENIKO
Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...
