Το «ελληνικό» 30,3% αποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό παικτών που δήλωσαν ότι πολιορκήθηκαν από επιτήδειους. Για να το ερμηνεύσει κανείς θα πρέπει να συνυπολογίσει το «αργυρό μετάλλιο» της ίδιας έρευνας: Σε ποσοστό 67,5% οι επαγγελματίες παίκτες στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν προβλήματα καθυστερήσεων στην καταβολή δεδουλευμένων – περισσότεροι απλήρωτοι δηλώνουν μόνο στο Μαυροβούνιο. Εδώ το 31% κάνει υπομονή για χρονικά διαστήματα που υπερβαίνουν το εξάμηνο, ενώ το 13,3% περιμένει πάνω από έτος. Υπό αυτές τις συνθήκες, πώς να μην ευελπιστούν οι πάσης φύσεως «αετονύχηδες» να βρουν πολλά... ευήκοα ώτα και αρκετές «ελαστικές» συνειδήσεις, εάν προβάλλουν σε απλήρωτους παίκτες τα «πλεονεκτήματα» της ποδοσφαιρικής... «παραοικονομίας»;
Ουδείς γνωρίζει, φυσικά, πόσοι ενδίδουν ούτε θα μπορούσε, βεβαίως, να απαντήσει η έρευνα της FIFPro. Το βέβαιο είναι ότι ευνοεί τους πονηρούς παρακινητές η σημερινή κατάσταση στη SuperLeague, για παράδειγμα, την κορυφαία κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου: Επί μήνες απλήρωτοι παραμένουν οι παίκτες της ΑΕΚ, του ΠΑΟΚ, του Άρη, του ΟΦΗ, ενώ κοντεύουν να βρεθούν σε ανάλογη θέση συνάδελφοί τους και άλλων ομάδων.
Είναι κοινό μυστικό ότι στις χαμηλότερες κατηγορίες η διαφθορά –είτε σχεδιαζόμενη είτε ήδη συντελούμενη– προσλαμβάνει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις. Είναι επίσης γνωστό ότι τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό προσφέρουν ξεχωριστούς... πειρασμούς τα «στησίματα» που μεθοδεύονται, με κίνητρο όχι να καθοριστεί οπωσδήποτε η νικήτρια ομάδα, αλλά να αποκομιστούν κέρδη από το στοίχημα. Σε πολλές τέτοιες περιπτώσεις, αντικείμενο «πονταρίσματος» είναι η τελική διαφορά τερμάτων σε κάποιο ματς ή και ποικίλες επουσιώδεις λεπτομέρειες: Πόσες κάρτες θα δείξει ο διαιτητής, ποια ομάδα θα κερδίσει πρώτη κόρνερ, ποια θα έχει το «εναρκτήριο λάκτισμα» του παιχνιδιού... Οι παίκτες που συμβάλλουν σε τέτοιες ανώδυνες «χειραγωγήσεις», επ’ ωφελεία όλων των μυημένων «τζογαδόρων», γνωρίζουν ότι δεν προκαλούν υποψίες.
Η λύπη του τερματοφύλακα για... τη νίκη!
Στα καθ’ ημάς, πάντως, εντυπωσιακή είναι η αντιδιαστολή του προαναφερθέντος 30,3% προς τη σχεδόν καθολική απροθυμία των παικτών να καταγγείλουν απόπειρες δωροδοκίας. Οι εξαιρέσεις είναι τόσο σπάνιες, ώστε καθιστούν... πανηγυρικότατη την επιβεβαίωση του κανόνα – εν προκειμένω, του «χρυσού κανόνα» της σιωπής. Όσοι ποδοσφαιριστές «μπήκαν σε κόλπα» εξυπακούεται ότι έχουν κάθε λόγο να σιωπούν. Οι υπόλοιποι, προφανώς, φοβούνται. Σε ένα ποδοσφαιρικό στερέωμα στο οποίο ευδοκιμούν μπράβοι και ξυλοδαρμοί, προφανώς και φαντάζει επαρκής η ευγενική απόρριψη μιας πρότασης για «στήσιμο»...
Ιταλία, Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2011. Σαράντα χρόνια αφότου ο Βιμ Βέντερς σκηνοθέτησε την ταινία «Ο φόβος του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι», ένας άσημος εικονολήπτης κατέγραφε –ακουσίως– κάτι αλλόκοτο: την απογοήτευση του τερματοφύλακα μετά την παραβίαση της εστίας... των αντιπάλων! Ο «πορτιέρο» της Νάπολι Μόργκαν Ντε Σάντις κούνησε δυσαρεστημένος το κεφάλι, όταν η ομάδα του πέτυχε γκολ εις βάρος της Λέτσε, εξασφαλίζοντας έτσι διαφορά τριών τερμάτων (4-1). Η κάμερα, μάλιστα, «έπιασε» και τον αναπληρωματικό παίκτη των Ναπολιτάνων Κριστιάνο Λουκαρέλι να ενημερώνει –κατά μία ισχυρή εκδοχή, να τον... παρηγορεί– το στεναχωρημένο τερματοφύλακα ότι έμεναν ακόμη πέντε έως εφτά λεπτά αγώνα. Προτού λήξει το ματς, η Λέτσε πρόλαβε να μειώσει σε 4-2.
Ο Ντε Σάντις είπε ότι δεν εξέφρασε δυσφορία, αλλά ανακούφιση. Μάλλον δεν έπεισε τους περισσότερους. Η αν μη τι άλλο εύλογη υποψία ότι κάποιοι... καίγονταν να λήξει το ματς με διαφορά δύο τερμάτων «έστειλε» κι αυτή την υπόθεση στο γραφείο του Στέφανο Παλάτσι, του εισαγγελέα ο οποίος εξετάζει πληθώρα «δύσοσμων» περιστατικών που και πάλι συσσωρεύονται στο ιταλικό ποδόσφαιρο.
Αν στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί απλήρωτοι ποδοσφαιριστές, στην Ιταλία εκ παραδόσεως πληρώνουν ακριβά τις «κουτσουκέλες» τους αρκετοί ένοχοι – έστω κι αν πιθανότατα είναι απείρως περισσότεροι όσοι «ξεγλιστρούν». Η Ιταλία διαθέτει παράδοση στους υποβιβασμούς και μεγάλων ομάδων –από τη Μίλαν του 1980 μέχρι τη Γιουβέντους του 21ου αιώνα– για εμπλοκή τους σε «χειραγωγήσεις».
«Σαν αραβική αγορά, σαν μπουτίκ»...
Εκεί το 2006 ξέσπασε το γιγαντιαίο σκάνδαλο «Calciopoli», που επέσυρε φυλακίσεις και βαρύτατες κυρώσεις αθλητικής υφής. Κι όμως, από τις αρχές του Ιουνίου του 2011 στην Ιταλία της υποτιθέμενης μεγάλης «αποτρεπτικής πυγμής» ασχολούνται συνεχώς με νέα, άφθονα «στησίματα». Η εφημερίδα La Repubblica (περι)έγραψε: «Η Γ’ κατηγορία (Serie C) θυμίζει αγορά αραβικής χώρας, η Serie B σούπερ μάρκετ και η Serie A μπουτίκ». Ναι, όλ’ αυτά μία μόλις πενταετία μετά το «Calciopoli» και με εμπλοκή κορυφαίων παικτών, όπως ο Καναβάρο, ο Μπουφόν κι ο Γκατούζο!
Όσοι σπεύσουν να αποδώσουν αυτή τη «Λερναία Ύδρα» σε... νοτιοευρωπαϊκές παθογένειες ας ρίξουν μια ματιά στη «διαφορετική» –κατά πολλούς, υποδειγματική– Γερμανία: Το 2005 ξέσπασε το πασίγνωστο «σκάνδαλο Χόιτσερ» και το 2009 η εισαγγελία του Μπόχουμ άσκησε διώξεις για νέο κύκλωμα. Περίπου διακόσια «στημένα» ματς στη Γερμανία και σε άλλες οχτώ χώρες...
Η «Λερναία Ύδρα» είναι, λοιπόν, παντού. Η διαφθορά αναπαράγεται διαρκώς. Ο διογκούμενος ποδοσφαιρικός «τζόγος» ασφαλώς και αποτελεί έναν από τους βασικότερους μοχλούς που ωθούν προς τα εκεί τα πράγματα, το οξύμωρο, όμως, είναι ότι διαδραματίζει ταυτοχρόνως και ρόλο... κουρτίνας, όταν οι «χειραγωγήσεις» δεν αφορούν στο στοίχημα. To σχετικό «knowhow» το έδειξε τον περασμένο Δεκέμβριο η «αντίδραση» του προέδρου της UEFA για την περιβόητη «αναμέτρηση» Ντιναμό Ζάγκρεμπ - Λιόν (1-7), οι... λεπτομέρειες της οποίας δεν ανέδυαν απλώς «οσμή ισχυρών ενδείξεων», αλλά σχεδόν βεβαιότητα για το «στημένο» του πράγματος. Ο Μισέλ Πλατινί έσπευσε αμέσως να κηρύξει... καθαρό το ματς και «αχρείαστη» κάθε διερεύνηση, επειδή –όπως είπε– οι υπηρεσίες της UEFA δεν εντόπισαν ύποπτες κινήσεις στο στοίχημα. Ωσάν να εξέλιπαν τα άλλα κίνητρα... Επί της ουσίας, ο Μισέλ Πλατινί κοινοποίησε ένα δόγμα: Για την UEFA η διαφθορά συνιστά πληγή μόνο εάν και εφόσον ζημιώνει τις εταιρείες του στοιχήματος.
Σε ό,τι αφορά στους γραφειοκράτες της FIFA, μόνο αφελείς θα περίμεναν από αυτούς ουσιαστικές κινήσεις για καθαρότερο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Εντός του 2011 κατηγορήθηκαν για δωροδοκία τα εννέα από τα είκοσι τέσσερα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής της FIFA, ο αντιπρόεδρος της οποίας, Τζακ Γουόρνερ, παραιτήθηκε το καλοκαίρι, με αντάλλαγμα τον τερματισμό της διερεύνησης των στοιχείων που τον επιβάρυναν. «Λύκοι» που φυλάττουν το διεθνές ποδοσφαιρικό «μαντρί»!...