Η ευρωπαϊκή ελίτ, ενώ προεξοφλεί αποτυχία του νέου Μνημονίου και βύθιση σε μακρόχρονη ύφεση, επιμένει στη μετατροπή της Ελλάδας σε αποικία πιστωτών με πολίτες χωρίς δικαιώματα.


του Γιάννη Κιμπουρόπουλου


Τι σχέση έχουν οι αισθητικοί, οι τουριστικοί ξεναγοί και τα διαιτολογικά κέντρα με το νέο δάνειο και το νέο Μνημόνιο που δένουν χειροπόδαρα την Ελλάδα για δεκαετίες; Μη βιαστείτε να πείτε «καμιά απολύτως». Η απελευθέρωση αυτών των επαγγελμάτων και δραστηριοτήτων έχει ενταχθεί στις περίπου 40 προαπαιτούμενες δράσεις που η ψήφιση και άμεση εφαρμογή τους θα κρίνει την εκταμίευση του νέου δανείου των 130 δισ. ευρώ.


Ο παραλογισμός των απαιτήσεων που οι πιστωτές προβάλλουν στο νέο Μνημόνιο ή και πέραν αυτού, έκανε ακόμη και τους εξ ορισμού φιλελεύθερους Financial Times να παρομοιάσουν τις προωθούμενες «μεταρρυθμίσεις» με μέτρα οικοδόμησης κράτους εκ του μηδενός-ενός κράτους-υβρίδιου, θα προσθέταμε εμείς-και πολλούς άλλους, εξίσου φιλελεύθερους αναλυτές να αναρωτηθούν: μήπως το πρόγραμμα «αναμόρφωσης» της Ελλάδας φτιάχνεται ακριβώς για να αποτύχει;


Και οι αγορές, και οι κατά τα λοιπά «μεταρρυθμιστές» οικονομολόγοι διατυπώνουν τις ίδιες ακριβώς επιφυλάξεις για τη δυνατότητα εφαρμογής του τερατώδους Μνημονίου που θεμελιώνεται στην πιο βίαιη μείωση μισθών που έχει καταγραφεί στην ευρωπαϊκή ιστορία, πέραν των περιόδων πολέμου.


Αλλά, και οι ίδιοι οι συντελεστές της «θεραπείας», δηλαδή η τρόικα, αμφισβητούν με τον πιο προκλητικό τρόπο την αποτελεσματικότητά της. Πρώτα, το ΔΝΤ, με την έκθεσή του για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, δίπλα στο εξαιρετικά επιφυλακτικό σενάριο για την πιθανότητα να επιτευχθεί η μείωση του χρέους στο 120% του ΑΕΠ μέχρι το 2020, διατυπώνει και ένα εφιαλτικό σενάριο: με την ύφεση που θα προκαλέσουν τα μέτρα το χρέος μπορεί να εκτοξευθεί στο 178% του ΑΕΠ μέχρι το 2015 για να μειωθεί μόλις στο 160% μέχρι το 2020!

Επίδειξη κυνισμού


Έπειτα, η ίδια η Κομισιόν εξαλείφει και τα τελευταία ίχνη επίπλαστης αισιοδοξίας, προβλέποντας ύφεση 4,4% το 2008 για την Ελλάδα, σχεδόν διπλάσια από προηγούμενη εκτίμηση, αλλά και για το σύνολο της Ευρωζώνης, με χλομές εξαιρέσεις φυσικά τη Γερμανία και τη Γαλλία. Σε μια επίδειξη κυνισμού, μάλιστα, η Κομισιόν επισημαίνει για την Ελλάδα ότι η δρομολογούμενη μείωση μισθών που -υποτίθεται- γίνεται υπέρ της ανταγωνιστικότητας και της απασχόλησης, «θα σταθεί εμπόδιο στην εσωτερική ζήτηση», επηρεάζοντας αρνητικά και την ανάπτυξη και την απασχόληση. Κάλεσέ τους στο γάμο σου να σου πουν και του χρόνου…

Και οι δυσοίωνες προβλέψεις δεν εξαντλούνται εκεί. Σε συνθήκες αβεβαιότητας προωθείται και το φιλόδοξο σχέδιο από το οποίο υποτίθεται ότι θα προκύψει μείωση του χρέους κατά 107 δισ. ευρώ, το περίφημο PSI, αν και είναι άγνωστο σε τι ποσοστό θα ανέλθει η «εθελοντική συμμετοχή» των κατόχων ομολόγων -τραπεζών και ασφαλιστικών οργανισμών- και αν θα χρειαστεί να ενεργοποιήσει η κυβέρνηση τη «ρήτρα συλλογικής ευθύνης» που θα καταστήσει αναγκαστική τη συμμετοχή στην ανταλλαγή των ομολόγων και για τους ιδιώτες, μη θεσμικούς επενδυτές, στους οποίους περιλαμβάνονται και τα hedge funds. Στην περίπτωση αυτή είναι βέβαιο ότι οι οίκοι αξιολόγησης θα εντάξουν την Ελλάδα σε καθεστώς «επιλεκτικής χρεοκοπίας», από την οποία προκύπτουν ποικίλες παρενέργειες.

Μια είναι ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα πάψει να δέχεται ελληνικά ομόλογα, αλλά ο επικεφαλής της, Μάριο Ντράγκι, ισχυρίστηκε ότι η απάντηση σε αυτό είναι να δέχεται τα ομόλογα ο EFSF για να παρέχει για μια περίοδο την απαιτούμενη ρευστότητα. Η άλλη παρενέργεια είναι το ενδεχόμενο ενεργοποίησης των διαβόητων CDS, για τα οποία, πάντως, μικρή πια ανησυχία εκφράζεται, καθώς το ύψος τους θεωρείται ελεγχόμενο. Η τρίτη, μάλλον σημαντικότερη και μακροπρόθεσμη παρενέργεια, είναι πως η Ελλάδα μένει για πολύ καιρό εκτεθειμένη σε νομικές «επιθέσεις» από ομολογιούχους που θα διεκδικούν πίσω το κούρεμα των ομολόγων ή, αντ’ αυτού, θα απειλούν με κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού κράτους βάσει το αγγλικού δικαίου, όπως προβλέπει το Μνημόνιο.

Πολιτικές εγγυήσεις


Εξίσου αποκαλυπτικός της δυσπιστίας για την αποτελεσματικότητα του νέου Μνημονίου είναι και ο υπαινιγμός του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Β. Σόιμπλε ότι δεν υπάρχει εγγύηση επιτυχίας του νέου Μνημονίου και δεν αποκλείεται η Ελλάδα να χρειαστεί νέο πακέτο ευρωπαϊκής βοήθειας στο μέλλον, ενώ και το ΔΝΤ, που δεν έχει αποσαφηνίσει το ύψος της συμμετοχής του, υπόσχεται ότι θα είναι «για μια δεκαετία τουλάχιστον κοντά στην Ελλάδα» (σ.σ. φτύστε τον κόρφο σας).
Πάντως, για το αντίτιμο της τωρινής και όποιας μελλοντικής βοήθειας, ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, που μαζί με τον Μάριο Μόντι είναι ίσως οι αυθεντικότεροι εκφραστές του συμβιβασμού μεταξύ ευρωπαϊκής πολιτικής ελίτ και πιστωτικού καρτέλ, δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας. Το κοινωνικό μοντέλο της Ευρώπης έχει τελειώσει, λιτότητα και μεταρρυθμίσεις είναι οι όροι επιβίωσης στο εξής, είπε εν ολίγοις σε δυο παράλληλες συνεντεύξεις σε αμερικανική και γερμανική εφημερίδα. Γι’ αυτό κι ο κ. Ντράγκι επέμεινε κι αυτός στις «πολιτικές εγγυήσεις» για την εφαρμογή του προγράμματος από όποια κυβέρνηση προκύψει από τις εκλογές. Πάλι καλά που δεν ζήτησε τις υπογραφές και των οκτώ εκατομμυρίων Ελλήνων ψηφοφόρων…

Συνοψίζοντας, με εξαίρεση τη συγκυβέρνηση Παπαδήμου που εμφανίζεται μεσ’ στην καλή χαρά, η μόνη με την πεποίθηση ότι το νέο Μνημόνιο θα οδηγήσει σε ανάπτυξη από το 2013, όλοι οι άλλοι οι εκπρόσωποι των πιστωτών, τραπεζιτών και κοινοτικών εταίρων, μόλις που συγκρατούνται να ομολογήσουν ότι και το νέο Μνημόνιο είναι καταδικασμένο σε αποτυχία ως προς τους δημοσιονομικούς στόχους του, αν και έχει απόλυτη επιτυχία στους ταξικούς στόχους του που περνούν φυσικά από τη βίαιη μείωση των μισθών και την πλήρη απορρύθμιση της αγοράς εργασίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, πριν στεγνώσει η μελάνη των υπουργικών υπογραφών στις ρυθμίσεις για τη μείωση των μισθών, μεγάλες επιχειρήσεις σπεύδουν να τρομοκρατήσουν τους υπαλλήλους τους με προαναγγελία μειώσεων στους μισθούς που υπερβαίνουν και τους φιλόδοξους στόχους «ανταγωνιστικότητας» του Μνημονίου. Και εξίσου χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στη διετία του πρώτου μνημονίου έχουν αφαιρεθεί από το λαϊκό εισόδημα με φορολογικά και άλλα μέτρα πάνω από 40 δισ. ευρώ, ενώ σ’ αυτά θα προστεθούν φέτος άλλα 18 δισ. Αλλά παρ’ όλα αυτά, το χρέος θα αυξάνεται μέχρι και το 2015, τουλάχιστον. Αν αυτά τα 58 δισ. είχαν αφαιρεθεί από το χρέος του 2009 (298 δισ.) το ρολόι της υπερχρέωσης της χώρας θα είχε γυρίσει περίπου στο 2005. Αλλά ακόμη και από τα σημερινά επίπεδα του χρέους (350 δισ.) να αφαιρούνταν, πάλι το συνολικό ποσό του χρέους θα μειωνόταν στα προ του 2009 επίπεδα. Αλλά είναι η καταβαράθρωση του ΑΕΠ που κάνει τη διαφορά. Πέντε χρόνια ύφεσης (και άγνωστο πόσα ακόμη) που αφαιρούν από μια κοινωνία και οικονομία το 25% της παραγωγικής της δύναμης ισοδυναμούν σχεδόν με τις συνέπειες ενός πολέμου.


Επομένως, οι «θεράποντες» γιατροί θα πρέπει διαρκώς να εξηγούν γιατί επιμένουν να χορηγούν στον ασθενή φάρμακα που τον σκοτώνουν. Μήπως για να τον μετατρέψουν σε δωρητή οργάνων, σε μια χώρα-ταμείο εξόφλησης των πιστωτών;

Ερωτήματα σαν αυτό θα επιχειρήσουν για πολλοστή φορά να απαντήσουν οι ηγέτες των 27 της Ε.Ε. στη σύνοδο κορυφής 1 και 2 Μαρτίου. Για πολλοστή φορά θα τεθεί εκεί το πιεστικό αίτημα των αγορών να ενισχυθεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης ESM που ενεργοποιείται από το καλοκαίρι. Και για πολλοστή φορά φαίνεται ότι η γερμανική ηγεσία θα αρνηθεί αυτόν τον συμβιβασμό με τις αγορές που μετριάζει τις δόσεις λιτότητας με τις οποίες βομβαρδίζονται οι ευρωπαϊκές κοινωνίες.


Σχεδιασμένη ύφεση


Από αυτά τα δεδομένα, με τα αδιέξοδα να ακυρώνουν διαρκώς κάθε καινούργια επινόηση της ευρωπαϊκής ελίτ, προκύπτει το ερώτημα πού τελειώνουν οι αυτοσχεδιασμοί και πού ξεκινά το στρατηγικό σχέδιο για τον ριζικό μετασχηματισμό των ευρωπαϊκών κοινωνιών στα μέτρα του νέου, κυνικού καπιταλισμού. Ίσως ο Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ είναι πιο ειλικρινής απ’ όλους δηλώνοντας (στη Wall Street Journal) ότι «το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο έχει ήδη τελειώσει…» και πως «η λιτότητα και οι διαρθρωτικές αλλαγές, αν και βραχυπρόθεσμα θα οδηγήσουν σε συρρίκνωση της οικονομίας, πρέπει να πραγματοποιηθούν ώστε να δημιουργηθεί ένα κανάλι εμπιστοσύνης».
Εδώ ομολογείται ότι υπάρχει και γνώση και πρόβλεψη και συνεκτίμηση της ύφεσης που προκαλεί η πολιτική της κοινωνικής καταστροφής. Και η ύφεση, η συρρίκνωση των οικονομιών -ίσως όχι όλων- είναι το ρίσκο που αναλαμβάνουν οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ για να οικοδομήσουν κοινωνίες με χαμηλότερους μισθούς, πολίτες χωρίς δικαιώματα και με μηδενικό ενδιαφέρον για την πολιτική, κράτη περιορισμένης κυριαρχίας και δημόσια αγαθά πλήρως ιδιωτικοποιημένα.

Από την άποψη αυτή ειλικρινές είναι και το ενδιαφέρον της Μέρκελ να μη χρεοκοπήσει η Ελλάδα. Ή, για την ακρίβεια, να χρεοκοπήσει ελεγχόμενα, ακόμη και εντός ευρώ. Να αποτελέσει ένα χώρο «υγειονομικής ταφής» των πιο ακραίων εκδηλώσεων της καπιταλιστικής κρίσης, μια χωματερή της κρίσης της Ευρωζώνης, το πρώτο ολοκληρωμένο υβρίδιο κράτους - αποικίας, με τους πολίτες του σε θέση πληβείων που υπάρχουν για να πληρώνουν το χρέος και να καταναλώνουν τα λίγα που τους επιτρέπουν τα ρέστα από τον Ειδικό Λογαριασμό υπέρ πιστωτών.

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...