Ο Δρ Τιμολέων Φ. Τερζής, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Ρινολογική Ομάδα Αθηνών, εξηγεί την δυνατότητα αξιόπιστου ελέγχου του στομάχου -στην περίπτωση παλινδρόμησης- χωρίς ο ασθενής να υποβληθεί στην διαδικασία της γαστροσκόπησης.


Τα υγρά του στομάχου περιέχουν ισχυρά οξέα, τα οποία σκοπό έχουν τη διάλυση των τροφών και την έναρξη της πέψης τους. Αν λόγω κακής λειτουργίας των βαλβίδων του οισοφάγου αυτά τα υγρά παλινδρομήσουν από το στομάχι προς τα πάνω, δηλαδή στον οισοφάγο και το φάρυγγα, τότε προκαλούν έντονο ερεθισμό.

Παλινδρόμηση στο φάρυγγα προκαλεί κάψιμο στο λαιμό, αίσθημα ξένου σώματος ("κόμπο"), ξινίλες και βραχνάδα. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να συνδυάζονται με ενοχλητικά συμπτώματα από τον οισοφάγο, όπως καούρες ή πόνο στο στήθος. Όμως, πολλές φορές τα συμπτώματα από τον οισοφάγο λείπουν τελείως και οι ενοχλήσεις στο λαιμό είναι μη ειδικές και παραπλανούν τον γιατρό, δυσκολεύοντας τη διάγνωση.

Η ενδοσκόπηση του φάρυγγα και λάρυγγα θα δώσει τις πρώτες ενδείξεις για την πιθανότητα παλινδρομικής νόσου. Κοκκινίλα και οίδημα (πρήξιμο) στο λάρυγγα, ιδιαίτερα στο οπίσθιο τμήμα του, που είναι κοντά στο στόμιο του οισοφάγου, πολύποδες ή κοκκιώματα στις φωνητικές χορδές είναι έμμεσες ενδείξεις παλινδρόμησης.

Τι θα συστήσει ο γιατρός σε αυτές τις περιπτώσεις;

Αν συνυπάρχουν συμπτώματα από τον οισοφάγο και το στομάχι, θα ζητηθεί η γνώμη του Γαστρεντερολόγου, ο οποίος θα κάνει καταρχήν ενδοσκοπικό έλεγχο της περιοχής με γαστροσκόπηση. Αν το κρίνει σκόπιμο, θα ζητήσει κάποιες ειδικές εξετάσεις, που θα ελέγξουν τη λειτουργία των στομίων του οισοφάγου και την πιθανή παλινδρόμηση υγρών από το στομάχι στον οισοφάγο (πεχαμετρία, μανομετρία, πληθυσμογραφία).

Αν όμως δεν υπάρχουν συμπτώματα από τον οισοφάγο, δηλαδή κάψιμο ή πόνος στο στήθος, η συνήθης αντιμετώπιση είναι δοκιμαστική (εμπειρική) φαρμακευτική αγωγή για την παλινδρόμηση σε μεγάλες δόσεις για τουλάχιστο 3 μήνες. Ωφέλεια του ασθενούς από τη θεραπεία επιβεβαιώνει τη διάγνωση της παλινδρόμησης, και σε αυτή την περίπτωση ο Ωτορινολαρυγγολόγος συνεργάζεται με τον Γαστρεντερολόγο για τη σωστή πολιτική αντιμετώπισης. Αν δεν υπάρξει βελτίωση των συμπτωμάτων από τη θεραπεία, τότε αποκλείεται η διάγνωση της παλινδρόμησης και ο γιατρός κατευθύνεται προς άλλες πιθανές αιτίες για τα προβλήματα του ασθενούς.

Αυτά συνέβαιναν μέχρι σήμερα

Τώρα, δεν έχουμε ανάγκη ούτε να μαντεύουμε ούτε να δίνουμε εμπειρικές θεραπείες. Τώρα πλέον έχουμε τη δυνατότητα με μία απλή εξέταση χαμηλού κόστους, που λέγεται φαρυγγική πεχαμετρία, να μετρήσουμε με ακρίβεια την πιθανή παλινδρόμηση υγρών του στομάχου στο φάρυγγα.

Εικόνα 1. Ο λεπτός καθετήρας που τοποθετείται από τη μύτη στο φάρυγγα.

Ένας λεπτός καθετήρας τοποθετείται από τη μύτη στο φάρυγγα και στερεώνεται με μία διαφανή ταινία στο μάγουλο (εικόνα 1). Η μία άκρη του καθετήρα είναι ένας ευαίσθητος αισθητήρας, που μετράει συνεχώς την οξύτητα στο περιβάλλον του φάρυγγα. Η άλλη άκρη του καθετήρα συνδέεται με έναν πομπό και, μέσω αυτού, ασύρματα με έναν μικρό επεξεργαστή, ο οποίος καταγράφει τις μετρήσεις του αισθητήρα. Ο ασθενής κάνει τις συνήθεις δραστηριότητες της ημέρας, σημειώνοντας τις ώρες της κατάκλισης, του φαγητού, αλλά και τα συμπτώματά του.

Μετά από 24 ή 48 ώρες ο καθετήρας αφαιρείται και ο επεξεργαστής συνδέεται με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Τα στοιχεία που συλλέχθηκαν επεξεργάζονται από ειδικό λογισμικό, και η οξύτητα στο φάρυγγα καθ’ όλη την περίοδο παρακολούθησης παρουσιάζεται σε μία καμπύλη (εικόνα 2). Με αυτό τον τρόπο, η διάγνωση της παλινδρόμησης ή ο αποκλεισμός της γίνεται με συγκεκριμένα στοιχεία και όχι μαντεύοντας.

Φαρμακευτική αγωγή παίρνουν μόνο οι ασθενείς που πραγματικά τη χρειάζονται.

Εικόνα 2. Οι καμπύλες αναπαριστούν την 24ωρη καταγραφή των δεδομένων και την ανάλυσή τους από το υπολογιστικό πρόγραμμα.

STEVENIKO

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...