Οι επιθετικές κινήσεις της 59χρονης προέδρου διχάζουν τους πολίτες της Αργεντινής και προκαλούν εκνευρισμό στη διεθνή πολιτική σκηνή
Για τους εχθρούς της είναι μια φιλάρεσκη λαϊκίστρια πολιτικός, μια πρόεδρος-κοκέτα που επιλέγει να συμπεριφέρεται ως «τραμπούκος» στη διεθνή σκηνή και να λέει στους ψηφοφόρους ακριβώς αυτό που θέλουν να ακούνε (εν προκειμένω, πως η χρεοκοπία του 2001 ήταν αποτέλεσμα των νεοφιλελεύθερων ιδιωτικοποιήσεων της δεκαετίας του 1990). Αντιθέτως, για τους φίλους της, αυτή είναι μια «νέα Εβίτα Περόν», μια κεντροαριστερή υπερασπίστρια της εθνικής κυριαρχίας, η οποία δεν διστάζει να συγκρουστεί ακόμη και με γίγαντες (με το Λονδίνο για τα Φόκλαντ, με τη Μαδρίτη για το πετρέλαιο, με το ΔΝΤ για το χρέος) στον αγώνα της για εθνική ανεξαρτησία.
Ο λόγος για την Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρσνερ, την 59χρονη πρόεδρο της Αργεντινής, η οποία προ ημερών ανακοίνωσε, με τακτική «αποφασίζομεν και διατάσσομεν», πως κρατικοποιεί τη μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία της πατρίδας της (YPF).
Το πένθος
Ντυμένη στα μαύρα (ακόμη πενθεί τον σύζυγό της και πρώην πρόεδρο, Νέστορ Κίρσνερ, που απεβίωσε το 2010) και με φόντο το πορτρέτο της Εβίτα Περόν (της θρυλικής άλλοτε πρώτης κυρίας της Αργεντινής), η Κριστίνα Φερνάντες ανακοίνωσε τη Δευτέρα πως «παίρνει πίσω» το 51% της πετρελαϊκής YPF. Υπό άλλες συνθήκες, ενδεχομένως να μην υπήρχε πρόβλημα.
Αλλωστε, τέτοιου τύπου εθνικοποιήσεις ούτε πρωτοφανείς είναι ούτε ασυνήθιστες, ειδικά στη Λατινική Αμερική. Ελα όμως που το συγκεκριμένο 51% ανήκει (από το 1999) σε μια ισπανική εταιρεία-κολοσσό, τη Repsol, η οποία μάλιστα (όπως αποκαλύφθηκε αργότερα) σκόπευε να το πουλήσει στους Κινέζους.
Η απόφαση της Κριστίνα Φερνάντες έσκασε σαν βόμβα στο διεθνές στερέωμα προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις (σε Μαδρίτη, Βρυξέλλες, Λονδίνο, Πεκίνο, Ουάσιγκτον, Λατινική Αμερική κ.ά.) με τους περισσότερους να συνασπίζονται στο πλευρό της Repsol και να προσάπτουν στην Κριστίνα χαρακτηριστικά... Ούγκο Τσάβες. Ωστόσο, από την πλευρά της, η 59χρονη πρόεδρος δεν «μάσησε». Αντιθέτως, συνέχισε να τους τρίζει τα δόντια. «Είμαι επικεφαλής κράτους κι όχι τραμπούκος», δήλωσε χαρακτηριστικά. Μάλιστα, προκειμένου να δικαιολογήσει την απόφασή της, η 59χρονη θυμήθηκε τον μακαρίτη σύζυγό της («μακάρι να με έβλεπε τώρα, το όνειρό του ήταν η ανάκτηση του ελέγχου της YPF», είπε) και κατηγόρησε τους Ισπανούς πως είχαν εγκαταλείψει την εταιρεία στην τύχη της, με αποτέλεσμα πλέον να έχει πληγεί η ενεργειακή βιωσιμότητα της Αργεντινής (μόνο πέρυσι αναγκάστηκε να πληρώσει 9,4 δισ. δολ. για εισαγωγές καυσίμων, κι αυτό ενώ μέρος των δικών της κοιτασμάτων μένει ανεκμετάλλευτο).
Παρεμβατισμός
Ωστόσο, η κίνηση της Κριστίνα Φερντάντες μάλλον θα έπρεπε να θεωρηθεί αναμενόμενη κι αυτό διότι η 59χρονη πρόεδρος, τα τελευταία πέντε χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία (από τον Δεκέμβριο του 2007 και μετά), δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να «διορθώνει» τα νεοφιλελεύθερα «λάθη» του παρελθόντος, ενισχύοντας τον κρατικό παρεμβατισμό και κρατώντας το ΔΝΤ μακριά από την Αργεντινή.
Ενδεικτικά, στα τέλη του 2008, η Κίρσνερ κρατικοποίησε τα ιδιωτικά συνταξιοδοτικά ταμεία της χώρας καθώς και τις αερογραμμές Aerolineas Argentinas (οι οποίες είχαν περιέλθει στα χέρια του ισπανικού ομίλου Grupo Marsans). Στην πορεία, έθεσε περιορισμούς στις εκροές κεφαλαίων αλλά και στις εισαγωγές προϊόντων (προκειμένου να διατηρήσει υψηλό το εμπορικό πλεόνασμα), ενώ ακόμη και σήμερα εξακολουθεί να μην επιτρέπει την πρόσβαση του ΔΝΤ στους λογαριασμούς του αργεντίνικου κράτους.
Η σύγκριση
Τα κοινά με την Περόν
Η Κριστίνα Φερνάντες έχει φτάσει στο σημείο να θεωρείται «η νέα Εβίτα» και όχι άδικα. Οπως η Εβίτα Περόν, έτσι και η Κριστίνα ξεχωρίζει ως μια δυναμική γυναίκα πολιτικός που της αρέσει να ντύνεται στην πένα. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στον απλό λαό, τον οποίο άλλωστε φροντίζει να στηρίζει με παροχές κοινωνικού χαρακτήρα (τα ίδια έκανε και η Περόν). Επιπλέον, όπως η Εβίτα, έτσι και η Κριστίνα διατέλεσε πρώτη κυρία στο πλευρό ενός αριστερού προέδρου. Τόσο η μία όσο και η άλλη επηρέαζαν πολιτικά τους συζύγους τους, συμμετείχαν στις προεκλογικές τους εκστρατείες και είχαν λόγο στις αποφάσεις.
Τραβά το σχοινί στη διαμάχη με τη Βρετανία για τα Φόκλαντ
Η Κριστίνα Φερνάντες έχει επιδείξει ιδιαίτερα «επιθετικότητα» ενάντια στο Λονδίνο για το θέμα της κυριότητας των νησιών Φόκλαντ στο Ν. Ατλαντικό (τελούν υπό βρετανικό έλεγχο, αλλά τα διεκδικεί η Αργεντινή). Τους τελευταίους μήνες, η Αργεντινή απέκλεισε από τα λιμάνια της τα πλοία που φέρουν σημαία Φόκλαντ, επέδωσε διαμαρτυρία ενάντια στους Βρετανούς στο ΣΑ του ΟΗΕ και απείλησε να κινηθεί δικαστικά ενάντια στις βρετανικές εταιρείες που διεξάγουν έρευνες για πετρέλαιο-φυσικό αέριο στη διαφιλονικούμενη περιοχή . Ενδεικτικά της «εμπόλεμης» διάθεσης του Μπουένος Αϊρες είναι και όσα δήλωσε η πρόεδρος Κριστίνα Φερνάντες στις αρχές Απριλίου, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης για τη συμπλήρωση 30 ετών από το βρετανοαργεντινό πόλεμο του 1982. «Είναι παράλογο να διεκδικεί κανείς την κυριαρχία μια περιοχής που βρίσκεται πάνω από 14.000 χλμ. μακριά από την πατρίδα του. Αποτελεί αδικία το γεγονός πως στον 21ο αιώνα υπάρχουν ακόμη αποικιοκρατικοί θύλακες». Αυτά δήλωσε η 59χρονη πρόεδρος λίγο προτού πετάξει μερικά τριαντάφυλλα στην θάλασσα προς τιμήν των πεσόντων.
Τα πολιτικά βήματα
Στη σκιά του συζύγου της
Το 2007, η Κριστίνα Φερνάντες έγινε η πρώτη γυναίκα-πρόεδρος της Αργεντινής όταν, εξασφαλίζοντας ποσοστό 45,3% στις εκλογές, διαδέχθηκε τον ίδιο τον σύζυγό της στο ανώτατο αξίωμα της χώρας. Πολιτικά η νέα πρόεδρος κινήθηκε στα περονιστικά χνάρια του προκατόχου της, με αξιοσημείωτη μάλιστα επιτυχία: ενίσχυσε την απασχόληση, προχώρησε σε αύξηση των κοινωνικών δαπανών και κράτησε «ζωντανή» την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας (ενδεικτικά, η ανάπτυξη το 2011 ήταν 8,9%).
Ο Νέστορ μπορεί να απεβίωσε αιφνιδίως τον Οκτώβριο του 2010 (σε ηλικία 60 ετών, από ανακοπή της καρδιάς) βυθίζοντας ολόκληρη τη χώρα στο πένθος, αλλά αυτό δεν εμπόδισε την Κριστίνα Φερνάντες να συνεχίσει την πολιτική της καριέρα.
Κάθε άλλο, μάλιστα, σαν να της έδωσε νέα ώθηση. Χήρα πλέον, η μαυροφορεμένη Κίρσνερ επανεξελέγη θριαμβευτικά στις εκλογές του Οκτωβρίου του 2011, με ποσοστό ακόμη μεγαλύτερο από αυτό του 2007 (54,1%).
Ωστόσο, έπειτα και από τις τελευταίες εξελίξεις (την κρατικοποίηση της YPF και τη σύγκρουση με τη Repsol, τη ρήξη με Λονδίνο για τα Φόκλαντ, αλλά και τις τριβές με πλήθος άλλων χωρών για τους περιορισμούς που έχει επιβάλει το Μπουένος Αϊρες στην εθνική οικονομία), η 59χρονη περονίστρια πρόεδρος κινδυνεύει πλέον να οδηγήσει την Αργεντινή στη... διεθνή απομόνωση.
Η συμπεριφορά
Η ίδια πολιτικά εξακολουθεί να κινείται στη σκιά του συζύγου της. Ωστόσο, στα μάτια μερίδας αναλυτών, η Κριστίνα φαντάζει λιγότερο πραγματίστρια σε σύγκριση τόσο με τον Νέστορ όσο και με τον θρυλικό Χουάν Ντομίνγκο Περόν, πάσχει από «προβλήματα συμπεριφοράς στις σχέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο» και αρχίζει πλέον να ομοιάζει περισσότερο στον Ούγκο Τσάβες της Βενεζουέλας παρά στην Ντίλμα Ρούσεφ της Βραζιλίας.
Μάλιστα, το τελευταίο διάστημα, η 59χρονη δείχνει να σκληραίνει ακόμη περισσότερο τη στάση της (επιβάλλοντας μεγαλύτερο προστατευτισμό στην οικονομία, ελέγχους τιμών, περιορισμούς στις εισαγωγές προϊόντων και στις εκροές κεφαλαίων), γεγονός το οποίο έχει προκαλέσει ουκ ολίγες αντιδράσεις ανά την υφήλιο.
Ενδεικτικά, τη δυσφορία τους για τη στάση της Αργεντινής έχουν εκδηλώσει πολλές χώρες, όχι μόνο του ανεπτυγμένου δυτικού κόσμου (ΗΠΑ, ΕΕ) και της Ασίας (Ιαπωνία), αλλά ακόμη και της Λατινικής Αμερικής (Περού, Χιλή, Μεξικό και Κολομβία).
Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί πως ακόμη και κράτη που συμμετέχουν μαζί με την Αργεντινή στην τελωνειακή ένωση Mercosur (η Βραζιλία, η Ουρουγουάη και η Παραγουάη) εκφράζουν παράπονα για τους περιορισμούς (και την πρόσθετη γραφειοκρατία) που έχει επιβάλει η Κριστιάν Φερνάντες στις εισαγωγές προϊόντων.
Ωστόσο, σε πείσμα όλων των παραπάνω πιέσεων, η 59χρονη πρόεδρος (η οποία, παρά την έλευση 18 μηνών από τον θάνατο του συζύγου της, εξακολουθεί να ντύνεται στα μαύρα) παρουσιάζεται αποφασισμένη να μην κάνει ούτε βήμα πίσω.
Φήμες για επιρροές
Ο στενός κύκλος και η σκληροπυρηνική στροφή
Πίσω από τη σκληροπυρηνική στροφή της 59χρονης προέδρου λέγεται πως βρίσκονται άνθρωποι του στενού της περιβάλλοντος, οι οποίοι ασκούν μεγάλη επιρροή πάνω της, όπως ο 35χρονος υιός της, Μάξιμο Κίρσνερ (αριστερά, ιδρυτής και ηγέτης της περονιστικής πολιτικής νεολαίας La Campora), και ο 40χρονος (κατά άλλους μαρξιστής και κατά άλλους κεϊνσιανός) υφυπουργός Οικονομικών Αξελ Κισιλόφ (ο οποίος προέρχεται επίσης από τις τάξεις της La Campora). Να σημειωθεί πως ο Κισιλόφ πλέον είναι αυτός που έχει αναλάβει τη διεύθυνση της κρατικοποιημένης YPF, ενώ στο πρόσφατο παρελθόν είχε περάσει και από το διοικητικό συμβούλιο της επίσης κρατικοποιημένης αεροπορικής Aerol neas Argentinas.
Η ζωή της
Η Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρσνερ γεννήθηκε στο Μπουένος Αϊρες το 1953, έναν χρόνο μετά τον θάνατο της Εβίτα Περόν. Οσο για την πολιτική της διαδρομή, αυτή έμελλε να ξεκινήσει από χαμηλά και να φτάσει στην κορυφή.
- Μάιος 1975. Η Κριστίνα και ο Νέστορ ενώνονται με τα δεσμά του γάμου.
- Δεκέμβριος 1995. Η Κριστίνα εκλέγεται για πρώτη φορά στη Γερουσία. Θα ακολουθήσουν άλλες δύο θητείες (2001-2005 και 2005-2007), ενώ τον Δεκέμβριο του 1997, εκλέγεται στη Βουλή, θέση την οποία διατηρεί έως το 2001.
- Δεκέμβριος 2001. Η Αργεντινή χρεοκοπεί. Την περίοδο εκείνη, η Κριστίνα ανήκει στις τάξεις της αντιπολίτευσης.
- Απρίλιος 2003. Ο Νέστορ Κίρσνερ εκλέγεται πρόεδρος της χώρας. Η Κριστίνα γίνεται πρώτη κυρία.
- Οκτώβριος 2007. Διαδέχεται τον σύζυγό της στην προεδρία. Εξασφαλίζει ποσοστό 45,3% στις εκλογές.
- Οκτώβριος 2010. Ο Νέστορ πεθαίνει από ανακοπή καρδιάς.
- Οκτώβριος 2011. Η Κριστίνα επανεκλέγεται στην προεδρία με το θριαμβευτικό 54,1%.
STEVENIKO
Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...
