Η πρόεδρος Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρσνερ, επικαλούμενη λόγους «εθνικής κυριαρχίας», ανακοίνωσε ότι κρατικοποιεί την YPF, τη μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία της χώρας, η οποία ελέγχεται σε ποσοστό 57,4% από τον ισπανικό ενεργειακό κολοσσό Repsol. Αντίποινα στον χώρο της διπλωματίας, της βιομηχανίας και της ενέργειας προανήγγειλε η Μαδρίτη
Μόλις μερικές ημέρες αφότου ο βρετανο-αργεντινός πόλεμος για την κυριότητα των Νήσων Φόκλαντ γιόρτασε τα 30ά του «γενέθλια» μέσα σε κλίμα αναζωπύρωσης και αλληλοκατηγοριών, η πρόεδρος της Αργεντινής Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρσνερ αποφάσισε να ανοίξει ένα νέο... πολεμικό μέτωπο, αυτήν τη φορά ενάντια όχι στο Λονδίνο αλλά στη μέχρι πρότινος φίλη Μαδρίτη.
Μιλώντας σε ένα κοινό υπουργών και κρατικών αξιωματούχων, η Κίρσνερ ανακοίνωσε τη Δευτέρα, εν μέσω επευφημιών, πως (επανα)κρατικοποιεί την YPF, τη μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία της χώρας, η οποία επί του παρόντος ελέγχεται σε ποσοστό 57,4% από τον ισπανικό ενεργειακό κολοσσό της Repsol.
Πιο συγκεκριμένα, η πρόεδρος όρισε νέο διευθύνοντα σύμβουλο της YPF τον υπουργό Σχεδιασμού Χούλιο ντε Βίντο και έστειλε προς έγκριση στο ελεγχόμενο από αυτήν Κογκρέσο, σχέδιο νόμου βάσει του οποίου το Μπουένος Αϊρες παίρνει πίσω το 51% των μετοχών της εταιρείας (αφήνοντας στους Ισπανούς μόλις ένα 6,4%).
Οσο για τη μοίρα του συγκεκριμένου πλειοψηφικού μεριδίου (51%), αυτό πρόκειται να μοιραστεί ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση (η οποία ήλεγχε μόνο το 0,02% της YPF) και στις περιφέρειες της χώρας. Μάλιστα, προκειμένου να δικαιολογήσει την εν λόγω κίνηση, η Κίρσνερ (η οποία έχει προχωρήσει και σε άλλες κρατικοποιήσεις, όπως των αερογραμμών Aerolineas Argentinas το 2008), επικαλέστηκε λόγους «εθνικής κυριαρχίας» και κατηγόρησε τους Ισπανούς πως είχαν παραμελήσει την YPF.
Προειδοποίηση
«Εάν συνεχιστεί αυτή η πολιτική -της αποστράγγισης των κοιτασμάτων, της μη διεξαγωγής ερευνών για πετρέλαιο και των μηδενικών επενδύσεων-, τότε η χώρα θα καταλήξει να μην είναι ενεργειακά βιώσιμη, όχι επειδή θα έχουν εξαντληθεί οι πόροι της, αλλά λόγω της επιχειρηματικής πολιτικής», σημείωσε χαρακτηριστικά η Κίρσνερ, ενώ, την ίδια ώρα, ο απλός λαός πανηγύριζε την κρατικοποίηση.
Αλλωστε, στα μυαλά πολλών Αργεντίνων η χρεοκοπία του 2001 και γενικότερα η οικονομική κρίση είναι αποτελέσματα των νεοφιλελεύθερων αποκρατικοποιήσεων της δεκαετίας του 1990 (για την ιστορία, η YPF εξαγοράστηκε από τη Repsol το 1999).
Από την πλευρά της, ωστόσο, η Μαδρίτη δεν πανηγύρισε στο άκουσμα των τελευταίων εξελίξεων. Κάθε άλλο μάλιστα. Η κεντροδεξιά κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι αντέδρασε εντονότατα. Ανακάλεσε τον πρεσβευτή της πίσω στην πατρίδα για διαβουλεύσεις και υποσχέθηκε, διά στόματος του υπουργού Βιομηχανίας Χοσέ Μανουέλ Σόρια, «αντίποινα μέσα στις επόμενες ημέρες... στον χώρο της διπλωματίας, της βιομηχανίας και της ενέργειας».
Σε ανάλογο πνεύμα, ο ίδιος ο πρωθυπουργός Ραχόι μίλησε για μία «αρνητική απόφαση» η οποία προκαλεί «ρωγμή» στις σχέσεις των δύο χωρών, ενώ ο πρόεδρος της Repsol, Αντόνιο Μπρουφάου, διακήρυξε πως «η μάχη δεν τελείωσε» και ανακοίνωσε πως ο ισπανικός κολοσσός πρόκειται να διεκδικήσει νομικά αποζημίωση, η οποία ενδεχομένως να ξεπεράσει τα 10 δισ. δολ. Επιπλέον, ο Μπρουφάου κατηγόρησε την αργεντίνικη κυβέρνηση πως προκάλεσε η ίδια τριγμούς στην YPF με στόχο «να ρίξει την αξία της μετοχής της και να διευκολύνει την απαλλοτρίωσή της».
Επαφές Ραχόι
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Μ. Ραχόι ταξιδεύει στο Μεξικό και στην Κολομβία όπου πρόκειται να προωθήσει την ισπανική θέση στη διαμάχη Repsol - YPF. Να σημειωθεί πως από την YPF προέρχεται το 21% των κερδών της Repsol. Μετά την ανακοίνωση της Δευτέρας, η αξία της μετοχής της Repsol υποχώρησε έως και 9% στη Μαδρίτη. Η YPF είναι η μεγαλύτερη πετρελαϊκή της Αργεντινής.
Μπαρόζο: Είμαι απογοητευμένος...
Η ΕΕ τάχθηκε στο πλευρό της Μαδρίτης
Η ανακοίνωση της προέδρου Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρσνερ περί κρατικοποίησης της YPF, θυγατρικής της ισπανικής Repsol, προκάλεσε εντονότατες αντιδράσεις όχι μόνο εντός των ισπανικών συνόρων αλλά και σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πήρε ξεκάθαρα θέση στο πλευρό της Μαδρίτης.
Πιο συγκεκριμένα, η Πία Aρενκιλντε, εκπρόσωπος του προέδρου της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, δήλωσε πως αναβάλλεται μέχρι νεωτέρας η σύνοδος ΕΕ - Αργεντινής που ήταν προγραμματισμένη για τις 19 και 20 Απριλίου στο Μπουένος Αϊρες. Επιπλέον, η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάθριν Αστον, χαρακτηρισε την απόφαση του Μπουένος Αϊρες «πηγή βαθιάς ανησυχίας» και «κακό μήνυμα» προς τους επενδυτές, ενώ δηλώσεις για το θέμα έκανε και ο ίδιος ο Μπαρόζο.
«Είμαι εξαιρετικά απογοητευμένος από τη χθεσινή ανακοίνωση. Περιμένουμε από τις Αρχές της Αργεντινής να τηρήσουν τις διεθνείς δεσμεύσεις και υποχρεώσεις τους, ιδιαίτερα αυτές που απορρέουν από μια διμερή συμφωνία για την προστασία των επενδύσεων στην Ισπανία», τόνισε χαρακτηριστικά ο Πορτογάλος.
Επιπλέον, την αντίδρασή του στα σχέδια της Κίρσνερ εξέφρασε και ο Μεξικανός πρόεδρος Φελίπε Καλντερόν, ο οποίος έχει λόγους να ανησυχεί καθότι η μεξικανική κρατική πετρελαϊκή Pemex έχει μερίδιο 10% στην ισπανική Repsol. Εάν ολοκληρωθεί κανονικά, η κρατικοποίηση της πετρελαϊκής YPF θα είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο ύστερα από αυτήν της ρωσικής Yukos.
Το προφίλ της Κρ. Φερνάντες
Η περονίστρια που τα έβαλε με Βρετανία και Ισπανία
Πρόεδρος τα τελευταία πέντε χρόνια (από το 2007), πρώτη κυρία τα προηγούμενα τέσσερα (2003-2007) και γερουσιαστής ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, η 59χρονη Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρσνερ έχει μακρά πορεία στην πολιτική, ενώ πρόκειται να μείνει στην ιστορία ως η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Αργεντινής.
Περονίστρια έως το κόκαλο, η Κίρσνερ πρωτοεξελέγη στο ανώτατο αξίωμα το 2007, οπότε διαδέχθηκε στην εξουσία τον ίδιο της τον σύζυγο, τον Νέστορ Κίρσνερ. Στα χρόνια της εξουσίας της, η Αργεντινή ανέκαμψε οικονομικά και άρχισε να επανακρατικοποιεί επιχειρήσεις που είχαν ιδιωτικοποιηθεί τη δεκαετία του 1990 (Aerolineas Argentinas κ.ά.), ενώ έγινε και η πρώτη χώρα της Λατινικής Αμερικής που νομιμοποίησε τον γάμο μεταξύ ομοφυλοφίλων.
Για τους οπαδούς της, η 59χρονη Κίρσνερ είναι μια δυναμική θιασώτρια του κρατικού παρεμβατισμού που δεν διστάζει να τα βάλει με Βρετανούς (Φόκλαντ) και Ισπανούς (YPF), μια ηγέτιδα με κοινωνικές ευαισθησίες που κατόρθωσε να νικήσει τον καρκίνο (του θυρεοειδούς από τον οποίο έπασχε) και μια «νέα Εβίτα Περόν» που εξακολουθεί να πενθεί τον σύζυγό της ντυμένη στα μαύρα (ο Νέστορ απεβίωσε το 2010). Αντιθέτως, για τους εχθρούς της είναι μια λαϊκίστρια που έχει «ψώνιο» με την εμφάνισή της.