Η φετινή χρονιά υποτίθεται ότι θα ήταν η χρονιά που δεν θα συνέβαινε τίποτα στην Κίνα. Καθώς η μεταβίβαση της εξουσίας, που γίνεται μια φορά στα δέκα χρόνια, είναι προγραμματισμένη για το φθινόπωρο, οι περισσότεροι αναλυτές πίστευαν ότι οι όποιες πολιτικές πρωτοβουλίες θα περίμεναν μέχρι να αναλάβει με ασφάλεια τα ηνία η επόμενη γενιά.

Η υπόθεση αυτή όμως διαψεύστηκε, καθώς το κόμμα έχει βυθιστεί στη μεγαλύτερη πολιτική αναταραχή από τη σφαγή του 1989 στην πλατεία Τιεν Ανμέν.

Όπως φαίνεται, στην εποχή του Διαδικτύου οι σκληρές μάχες δεν μπορεί να κρίνονται πλέον στα παρασκήνια. Χάρις στη δύναμη των μικρομπλόγκ Weibo, που έχουν ισάριθμούς χρήστες με τον πληθυσμό των Ηνωμένων Πολιτειών, οι Κινέζοι παρακολούθησαν τους τελευταίους δύο μήνες «ζωντανά» την πτώση του Μπο Σιλάι, ενός από τους ισχυρότερους πολιτικούς της Κίνας.

Καθώς ο Μπο περιμένει να μάθει την τύχη του σε μια βίλλα στο θέρετρο Μπεϊνταϊχέ, η χώρα αντιλαμβάνεται ότι η κυρίαρχη ελίτ είναι διχασμένη. Αντί αυτή η διχόνοια όμως να οδηγήσει σε παράλυση, η πολιτική αναταραχή μοιάζει να ευνοεί το «ξεκόλλημα» των μεταρρυθμίσεων.

Υπάρχουν, για παράδειγμα, ενδείξεις ότι διαμορφώνεται ένας οδικός χάρτης που θα επιτρέψει τον εκσυγχρονισμό του απηρχαιωμένου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ο πρωθυπουργός Ουεν Τζιαμπάο, που έχει κατηγορηθεί την τελευταία δεκαετία ότι είτε δεν θέλει είτε δεν μπορεί να προωθήσει την πολιτική και οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας, μίλησε προχθές για την ανάγκη να «σπάσει το μονοπώλιο» των κρατικών τραπεζών.

Την περασμένη εβδομάδα, το γραφείο του Ουεν ανακοίνωσε ότι σκέπτεται να επιτρέψει σε πολίτες και επιχειρήσεις στην πόλη Ουεντσού της ανατολικής Κίνας να κάνουν απευθείας επενδύσεις στο εξωτερικό. Κάτι τέτοιο θα μειώσει τους ελέγχους της Κίνας στις διασυνοριακές κινήσεις κεφαλαίων.

Την περασμένη Τρίτη, επίσης, το χρηματιστηριακό εποπτικό όργανο ανακοίνωσε ότι θα τριπλασιάσει το ποσό που μπορούν να επενδύσουν ξένοι επενδυτές στις αγορές κεφαλαίου της χώρας, οι οποίες μέχρι τώρα ήταν σχεδόν εκτός ορίων για τον έξω κόσμο.

Η καθεμιά από τις κινήσεις αυτές μπορεί να μοιάζει αποσπασματική, ο συνδυασμός τους όμως δείχνει ότι η Κίνα έχει εισέλθει σε μια νέα φάση.

Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι ο Ουεν χρησιμοποιεί τις μεταρρυθμίσεις ως όπλο για να επιτεθεί στα «έννομα συμφέροντα» πίσω από τα οποία κρύβονται οι πιο επικίνδυνοι πολιτικοί του αντίπαλοι. Αλλοι λένε ότι προσπαθεί να αποσπάσει την υποστήριξη ισχυρών παραγόντων του κόμματος που επιθυμούν την οικονομική φιλελευθεροποίηση.

Το πιο πειστικό επιχείρημα όμως είναι ότι ο Ουεν και πολλοί από τους συναδέλφους του αποφάσισαν ότι χωρίς μεταρρυθμίσεις και αλλαγή πορείας, η οικονομική και πολιτική κρίση είναι αναπόφευκτη.

Σε ένα άρθρο του που δημοσιεύτηκε χθες στην εφημερίδα The Diplomat, ο εξέχων ακαδημαϊκός Μινσίν Πέι σημειώνει ότι «η αρτηριοσκληρωτική, αυταρχική, ευνοιοκρατική καπιταλιστική τάξη οδήγησε στην επανεμφάνιση πολλών από τις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες που είχαν οδηγήσει στην κρίση της Τιεν Ανμέν.

Το γεγονός που προκάλεσε τότε την κρίση, η καρδιακή προσβολή που έπαθε ο δημοφιλής ηγέτης Χου Γιαομπάνγκ στις 15 Απριλίου του 1989, φαινόταν εξίσου ασήμαντο με την αυτοπυρπόληση ενός μικροπωλητή στην Τυνησία στα τέλη του 2010…

Πηγη