Κάθε οξύ κοινωνικό πρόβλημα, όπως και κάθε σημαντικό αρνητικό συμβάν στη ζωή των ανθρώπων, μπορεί να επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις σ΄αυτούς. Το γκρέμισμα της ζωής των ανθρώπων, ως αποτέλεσμα της μείωσης των εισοδημάτων τους, της εργασιακής ανασφάλειάς τους, της αβέβαιης συνταξιοδότησής τους ή, ακόμη χειρότερα, της απώλειας της εργασίας τους, αποτελεί ένα τρομακτικό συμβάν στη ζωή τους. Το γεγονός ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν σε βασικές βιοτικές ανάγκες, σε οικονομικές υποχρεώσεις τους (στεγαστικά δάνεια για παράδειγμα), σε υποχρεώσεις ως προς τα παιδιά τους (σπουδές), αποτελεί ένα εφιαλτικό γεγονός, που δεν αντισταθμίζεται από ανέξοδες δηλώσεις συμπαράστασης των κρατούντων (των οποίων η ζωή, βέβαια, δεν επηρεάζεται στο ελάχιστο, διότι έχουν “φροντίσει” γι΄αυτό).

Η βίωση και η συνειδητοποίηση του εφιάλτη ότι δεν μπορείς να επιβιώσεις εσύ και κυρίως η οικογένειά σου, ότι κινδυνεύεις να χάσεις το σπίτι σου, τη δουλειά σου, ότι δεν μπορείς να σπουδάσεις τα παιδιά σου, ότι δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις τα προβλήματα υγείας σου, έχουν καταστρεπτικές συνέπειες στην ψυχολογία σου. Η επακόλουθη κατάθλιψη και η ενδεχόμενη αυτοχειρία εκφράζουν ακριβώς τη συνειδητοποίηση του εφιάλτη ότι εσύ και τα αγαπημένα σου πρόσωπα δεν μπορούν να ζήσουν. Οι τρομακτικές αυτές συνέπειες, η κατάθλιψη και οι αυτοκτονίες, αποτελούν συνεπακόλουθο της δυσμενέστατης οικονομικής κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει τα τελευταία δύο χρόνια τα χαμηλά και τα μεσαία κοινωνικοοικονομικά στρώματα (και “όλως παραδόξως” όχι τα υψηλά στρώματα) της ελληνικής κοινωνίας.

Η τρομακτική αύξηση της εμφάνισης ψυχικών προβλημάτων, των περιπτώσεων αποπειρών αυτοκτονίας και αυτοκτονιών την τελευταία διετία, οι εκατοντάδες αυτοκτονίες που έχουν συμβεί στο διάστημα αυτό, δείχνουν ξεκάθαρα το μεγάλο ένοχο. Έχουμε καταγράψει σημαντικό αριθμό εισαχθέντων στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, με υποτροπή του ψυχικού τους προβλήματος ή με πρώτη εμφάνιση ψυχικού προβλήματος, οι οποίοι (ή το συγγενικό τους περιβάλλον) δηλώνουν αυθόρμητα ότι η κατάστασή τους οφείλεται στη δεινή οικονομική τους κατάσταση.

Η αυτοκτονία του Δημήτρη Χριστούλα στην πλατεία Συντάγματος, την προηγούμενη βδομάδα, αποτέλεσε μια συνειδητή πράξη που υποδήλωνε το αδιέξοδο στο οποίο τον οδήγησε ο οικονομικός ολοκληρωτισμός, αποτέλεσε μια κραυγή αφύπνισης, μια πράξη αξιοπρέπειας, μια πράξη αντίστασης ενάντια στην υφαρπαγή της ζωής μας. Και βέβαια επιχειρήθηκε να υποβαθμισθεί η πολιτική σημασία της πράξης του από τους πολιτικούς εκφραστές αυτού του οικονομικού ολοκληρωτισμού. Και βέβαια επίκουροι στην υποβάθμιση του πολιτικού μηνύματος αυτής της απέλπιδας πράξης έγιναν πολλοί ψυχίατροι που ανενδοίαστα επιχείρησαν να ψυχιατρικοποιήσουν την αυτοκτονία, αποδίδοντάς της σε ψυχοπαθολογία.

Πολλοί ψυχίατροι, επιχειρώντας να αποσβέσουν το όποιο κοινωνικό ή πολιτικό μήνυμα διαφόρων σημαντικών πράξεων των ανθρώπων, τις αποδίδουν σε προϋπάρχουσα ψυχοπαθολογία. Στο παρελθόν έχουν ψυχιατρικοποιηθεί η άρνηση συμμετοχής σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους, οι αυτοκτονίες στο στρατό, οι αυτοκτονίες υπό καθεστώς ασφυκτικού περιορισμού, η άρνηση συμμετοχής σε αυταρχικές πρακτικές ολοκληρωτικών καθεστώτων. Πέραν αυτών, είναι γνωστό, ότι πολλοί ψυχίατροι συμμετείχαν σε απαξιωτικές πράξεις αυταρχικών καθεστώτων σε βάρος των ανθρώπων.

Πώς νομιμοποιείται μια επιστήμη του ανθρώπου, που εξ ορισμού θα πρέπει να στέκεται δίπλα στον άνθρωπο, να απαξιώνει, μέσω της ψυχοπαθολογίας, τις ανθρώπινες πράξεις; Πώς νομιμοποιείται μια επιστήμη του ανθρώπου, τις πράξεις αντίστασης του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία να τις ερμηνεύει νοσολογικά; To σίγουρο είναι πως σ’ αυτές τις περιπτώσεις η Ψυχιατρική δεν στέκεται δίπλα στον άνθρωπο αλλά αποτελεί αρωγό της εξουσίας, διότι με τη νοσολογική ερμηνεία των πράξεων αυτών απενοχοποιεί την εξουσία.