του Κωστα Βαξεβανη

Διαβάστε το αποκαλυπτικό αφιέρωμα του περιοδικού HOT DOC για την κρυφή πορεία προς το ΔΝΤ, που περιγράφει με λεπτομέρειες πως η Ελλάδα πήρε τον δρόμο για την πιο μεγάλη εξάρτηση που γνώρισε ποτέ μέσα από σχεδιασμένες κινήσεις και επιλογές ανθρώπων.

Με το χρήμα μπορείς να αγοράσεις πολλά ψέματα.

Αλλά το χρήμα λέει πάντα την αλήθεια. Αρκεί να ακολουθήσεις την πορεία του. Ποιά είναι η αλήθεια για την καταστροφή της Ελλάδας; Τρία ακριβώς χρόνια από εκείνη την μέρα που ο Γεώργιος Αντρέα Παπανδρέου, με μία προσεγμένα επιλεγμένη μωβ γραβάτα και ύφος τεθλιμμένου συγγενή, παρέδιδε μπροστά στο βαθύ μπλε του Καστελόριζου την Ελλάδα στο ΔΝΤ, τα πράγματα είναι μάλλον ξεκάθαρα. Η Ελλάδα πήρε το δρόμο για την πιο μεγάλη εξάρτηση που γνώρισε ποτέ, μέσα από σχεδιασμένες κινήσεις, επιλογές ανθρώπων που γνώριζαν και άλλων που απλώς ήταν ανίκανοι. Η πολιτική στην Ελλάδα αρκετές φορές είναι ταυτισμένη με την υποτέλεια. Και η υποτέλεια ξέρει καλά πως αν οι προδότες είναι χρήσιμοι για τα άμεσα αποτελέσματα, οι ανίκανοι είναι αποφασισμένοι να τρέξουν τον μαραθώνιο, μόνο και μόνο για να βγουν νικητές.

Η χώρα θα καταρρεύσει μέσα από τις πολιτικές που υιοθετήθηκαν με το επιχείρημα της σωτηρίας. Η ύφεση, η ανεργία, η σμίκρυνση της πραγματικής αγοράς οδηγούν σε αδιέξοδο μέσα από τα μνημόνια. Το περιγράφουν όλοι οι μεγάλοι οικονομολόγοι του κόσμου. Αλλά δεν το βλέπουν οι κυβερνώντες. Γιατί άραγε; Την απάντηση μου έδωσε ένας ευρωπαίος Οικονομολόγος: «Οι έλληνες πολιτικοί θεωρούν πως αν ταυτιστούν με την ευρωπαϊκή ελίτ και τις επιδιώξεις της, θα εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους. Αυτή τους ενδιαφέρει. Δεν είναι νεοφιλελεύθεροι από ιδεολογία, αλλά βλέπουν πως ο νεοφιλελευθερισμός και οι αγορές είναι ο μόνος δρόμος για να κυβερνήσουν. Και το θέλουν πολύ».

Αυτά που θα διαβάσετε, ξεκινούν από την απλή «ανάγνωση» του ημερολογίου της κρίσης, την αναψηλάφιση όσων ειπώθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια (και είναι αποκαλυπτικά αν και χάνονται στο δάσος των πληροφοριών) και φτάνουν ως τις πληροφορίες από απόρρητα mails, συσκέψεις και πρωταγωνιστές της εποχής. Όσοι συμμετείχαν σε αυτό που σήμερα ονομάζεται από πολλούς ξεπούλημα της χώρας, δεν είχαν τις ίδιες αφετηρίες. Ούτε γνώριζαν όλοι απαραίτητα. Αν έπρεπε να μιλήσουμε με σενάρια θα λέγαμε πως υπάρχουν τρία:

Το πρώτο είναι της προδοσίας. Είναι το πιο εύκολο να λεχθεί, αλλά δύσκολο να αποδειχθεί.
Το δεύτερο είναι πως στο ΔΝΤ οδήγησε η ανικανότητα όσων κυβερνούσαν. Τα αδοκίμαστα κολεγιόπαιδα με τις ιδεοληψίες της αγοράς που έσπρωξαν τη χώρα στον γκρεμό, όταν χρειάστηκε να κάνουν εκτός από θεωρία και πράξη.

Το τρίτο σενάριο είναι των ατυχών επιλογών. Ο Γιώργος Παπανδρέου, μέσα από μια προσωπική σχέση με τον Στρός Καν, ο οποίος φιλοξενήθηκε αρκετές φορές στην Ελλάδα και κατάφερε να ξεδιπλώσει όλο το μέχρι σήμερα γνωστό ταμπεραμέντο του, πείστηκε πως ο δρόμος για το ΔΝΤ θα ήταν μια εγγυημένη από τον ίδιο λύση.

Το πιθανότερο είναι πως τα τρία σενάρια αρκετές φορές συναντήθηκαν για να δημιουργήσουν μια πραγματικότητα ζοφερή για την Ελλάδα. Οι Έλληνες έγιναν φτωχότεροι, εκτός από κάποιους που έγιναν πλούσιοι και θα γίνουν ακόμη περισσότερο.

Μπορεί η Ιταλία να βρίσκεται στο επίκεντρο το τελευταίο διάστημα λόγω της αύξησης στο κόστος δανεισμού, ωστόσο ένα είναι βέβαιο: Η Ιταλία δεν είναι ούτε Ισπανία, ούτε Ελλάδα.

Τα ευρήματα έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καταδεικνύουν γιατί η χώρα του Μάριο Μόντι δεν αντιμετωπίζει τους κινδύνους που απειλούν την Ισπανία και είναι σε θέση να ανταπεξέλθει στην κρίση χρέους που πλήττει την ευρωζώνη.

Θετικά δημοσιονομικά μηνύματα

Με τα φώτα να στρέφονται σε Ισπανία και Ελλάδα το τελευταίο διάστημα, ένα είναι το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από την έκθεση. Η Ιταλία δεν είναι ούτε Ισπανία, ούτε Ελλάδα. Μπορεί το report να περιλαμβάνει πλήθος προειδοποιήσεων για την φοροδιαφυγή και την παραοικονομία στην Ιταλία, ωστόσο δεν ισχύει το ίδιο για τη δημοσιονομική της κατάσταση.

Ισπανία και Ελλάδα παλεύουν να θέσουν υπό έλεγχο τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα, ενώ μερίδα αναλυτών εκτιμά ότι αποτυγχάνουν λόγω του σπιράλ χρέους, το οποίο οδηγεί τις κυβερνήσεις στη λήψη αυστηρών μέτρων λιτότητας, τα οποία σκοτώνουν την οικονομική ανάπτυξη και προκαλούν μεγαλύτερα ελλείμματα, σημειώνουν οι Financial Times.

Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δείχνει σε πόσο καλύτερη κατάσταση βρίσκεται η Ιταλία, όσον αφορά τα δημοσιονομικά. Όχι μόνο η Ιταλία δεν αντιμετωπίζει τα τεράστια ελλείμματα της Ελλάδας και της Ισπανίας, αλλά αντίθετα πέρυσι κατέγραψε πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό. Με άλλα λόγια έβγαλε περισσότερα χρήματα από όσα ξόδεψε, αν εξαιρέσει κανείς τις πληρωμές χρέους.

Πρόκειται για μια ειδοποιό διαφορά και ίσως είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο η Ιταλία φαίνεται να αποσυνδέεται από την Ισπανία.

Από κάποια σκοπιά, οι προβλέψεις της Κομισιόν όσον αφορά τη δημοσιονομική κατάσταση… ζαλίζουν. Σύμφωνα με την Ε.Ε. στο τέλος του 2012, το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού θα ανέλθει στο 3,6% της οικονομικής παραγωγής.

Παρά το γεγονός ότι η Ιταλία διαθέτει το δεύτερο μεγαλύτερο χρέος στην ευρωζώνη, θα είναι σε θέση να μειώσει το δανεισμό τη, ενώ ενδεχομένως να μπορέσει να αποπληρώσει μέρος του χρέους της τους επόμενους μήνες.

Λίγες είναι οι χώρες της περιφέρειας που μπορούν να επιτύχουν κάτι ανάλογο και ακριβώς γι αυτό προβλέπεται ότι το ιταλικό χρέος θα αρχίσει να μειώνεται από το 2013.

Ακόμα κι όταν υπολογίζονται οι πληρωμές χρέους, και πάλι το χρέος της Ιταλίας είναι περιορισμένο στο 1,7% του ΑΕΠ. Σε σύγκριση με την Ισπανία η οποία ολοκλήρωσε το 2011 με δημοσιονομικό έλλειμμα 8,9% του ΑΕΠ, το πλεονέκτημα της Ιταλίας είναι ξεκάθαρο.

Η Ιταλία δεν χρειάζεται περαιτέρω προσαρμογή, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι για το διάστημα 2014-2015.

Η επίτευξη ενός ισοσκελισμένου προϋπολογισμού εξαρτάται από την υλοποίηση των προβλέψεων για την προοπτική της ανάπτυξης στο πρόγραμμα, το οποίο κάνει λόγο για ανάπτυξη με ρυθμό 1% το 2014 και 1,5% το 2015.

Βέβεια το άλμα στο κόστος δανεισμού, το οποίο θα ακολουθούσε μια ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, θα μπορούσε να βγάλει άχρηστα όλα τα παραπάνω σχέδια.

Αλλά ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, η Ιταλία έχει χώρο να αναπνεύσει. Ο μέσεος όρος λήξης του χρέους της Ιταλίας ήταν γύρω στα 7 χρόνια στο τέλος του 2011. Γεγονός που σημαίνει πως ακόμα και μια ραγδαία αύξηση του κόστους δανεισμού βραχυπρόθεσμα, θα είχε πολύ μικρότερη επίδραση στην ικανότητα της Ιταλίας να εξυπηρετήσει το χρέος της μακροπρόθεσμα.

Ο ρόλος των τραπεζών

Όμως η μεγαλύτερη διαφορά ανάμεσα σε Ιταλία και Ισπανία έγκειται στο τραπεζικό τους σύστημα. Η Κομισιόν αφιερώνει με το… ζόρι μισή σελίδα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ιταλίας, το οποίο δεν αντιμετωπίζει προβλήματα, σε αντίθεση με τις ισπανικές και τις ιρλανδικές τράπεζες.

Η έκθεση της Ε.Ε. σημειώνει ότι οι ιταλικές τράπεζες, όπως και σχεδόν όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της ευρωζώνης, αντιμετώπισαν μια πιστωτική κρίση την περασμένη χρονιά, η οποία αντιμετωπίστηκε εν μέρει μέσω της παροχής φθηνής ρευστότητας από την ΕΚΤ.

Παρά το γεγονός ότι η επίδραση των δανείων του προγράμματος LTRO ατόνησε το τελευταίο δίμηνο, είναι γεγονός ότι οι ιταλικές τράπεζες είναι κεφαλαιακά ενισχυμένες, σε αντίθεση με τις ισπανικές.

Πηγη

Εάν η Ελλάδα καταφέρει να μείνει στο ευρώ θα μείνω έκπληκτος, δήλωσε ο βραβευμένος με Νόμπελ οικονομολόγος Πωλ Κρούγκμαν σε συνέντευξη του στον Independent.
Μάλιστα προσθέτει πως εάν ήταν Έλληνας θα έπαιρνε τα λεφτά του από τις τράπεζες, αφού όπως εξηγεί ο κίνδυνος να χαθούν όλα, μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο είναι μεγάλος.

Ειδικότερα, ρωτηθείς για τα αν τελικά η χώρα μας εγκαταλείψει την ευρωζώνη, απαντά ότι κάτι θα συμβεί στο τέλος και αυτό τελικά θα είναι η ελληνική έξοδος. «Θα ήμουν έκπληκτος εάν καταφέρουν να παραμείνουν για δύο ακόμα έτη στο ευρώ. Θα ήμουν βασικά έκπληκτος για το αν θα καταφέρουν να μείνουν για ένα ακόμη έτος», είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε ότι «το γεγονός που θα οδηγήσει την Ελλάδα εκτός ευρώ θα είναι η παύση της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα». Κανείς δεν θέλει να γίνει αυτό, είπε, «ωστόσο σε κάποιο σημείο οι ίδιοι οι αριθμοί θα το κάνουν αναπόφευκτο».

«Εάν ήμουν Έλληνας θα προσπαθούσα να αποσύρω τα χρήματά μου από τις τράπεζες διότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο να ανακαλύψετε ότι τα χρήματά σας έχουν μετατραπεί σε “νέες δραχμές” υποτιμημένα κατά 30-50% περίπου» ανέφερε.

Σε άλλη ερώτηση για το εάν η Ελλάδα θα είναι σε καλύτερη κατάσταση εκτός ευρώ, ο Πωλ Κρούγκμαν απαντά ότι οι πιθανότητες για ανάκαμψη είναι περισσότερες εάν η χώρα φύγει. Μαλιστα ανέφερε ότι η χώρα έχει δυνατότητες να τα καταφέρει χρησιμοποιώντας το «δυνατό της χαρτί» τον τουρισμό. «Το σκηνικό στη χώρα θα ήταν άσχημο για έξι μήνες με έναν χρόνο, αλλά μετά ένας μεγάλος αριθμός Βρετανών τουριστών θα θέλει να επισκεφτεί τα ελληνικά νησιά». Ξέρω, ακούγεται απαίσιο, είπε, ωστόσο εξήγησε ότι συγκρινόμενο με το ποσοστό ανεργίας 50% στους νέους τελικά ίσως δεν είναι τόσο άσχημο.

Αναφορικά με τις επιπτώσεις της ελληνικής εξόδου στα υπόλοιπα κράτη- μέλη απάντησε δεν είναι η Ελλάδα αυτό που προκαλεί την ανησυχία στην περιοχή, αλλά οι αλυσιδωτές επιπτώσεις που θα προκληθούν από αυτή. «Εάν η Ελλάδα φύγει από το ευρώ, η κατάσταση για τα υπόλοιπα μέλη θα γίνει μη αναστρέψιμη. Θα προκληθεί μαζική εκροή καταθέσεων από τις ιταλικές και ισπανικές τράπεζες» είπε και πρόσθεσε ότι αυτό δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε άμεση κρίση εφόσον η ΕΚΤ είναι πρόθυμη να ενισχύσει τα ευρώ.

Πηγη