Ο πόνος μπορεί να εντοπίζεται στην οπίσθια περιοχή του αυχένα ή να περιλαμβάνει τον ώμο, το κεφάλι, τον βραχίονα, το αντιβράχιο, ολόκληρο το χέρι. Υπάρχει συχνά περιορισμός των κινήσεων του αυχένα, ενώ ο ασθενής μπορεί να εμφανίζει μούδιασμα τοπικά.

Αίτια πόνου στον αυχένα:

1. Σύνδρομα από κακή θέση ή στάση ή ψύξη

Η κακή στάση του σώματος, η καθιστική ζωή, η πολύωρη παραμονή μπροστά στο computer, η ψύξη, προκαλεί μη ειδικό πόνο του αυχένα. Ορισμένες παθήσεις της σπονδυλικής στήλης, όπως η σκολίωση, χαρακτηρίζονται από κακή θέση της σπονδυλικής στήλης συνολικά και συνδέονται με αυξημένη επίπτωση τοπικού πόνου. Επαγγελματικές δραστηριότητες, που προκαλούν αυξημένη δόνηση (π.χ. χειρισμός κομπρεσέρ), γυμναστικές δραστηριότητες που δεν γίνονται σωστά (π.χ. χρήση βαρών χωρίς προθέρμανση, ακατάλληλα υποδήματα), η παχυσαρκία, το άγχος, έχουν συνδεθεί με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης πόνων στη σπονδυλική στήλη.

2. Κάκωση αυχένα ή μυϊκή διάταση

Προέρχονται από κακώσεις στον αυχένα ή απότομη υπερέκταση κάμψη του αυχένα. Ο πόνος συνοδεύεται από μυϊκό σπασμό και σχετική ακαμψία.

3. Αυχενικό σύνδρομο

Είναι ένα σύνολο εκφυλιστικών αλλαγών στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης που περιλαμβάνουν εκφύλιση των δίσκων της αυχενικής μοίρας και προοδευτική ανάπτυξη οστεοφύτων. Διακρίνουμε το δευτεροπαθές αυχενικό σύνδρομο που προκαλείται από συγκεκριμένο υποκείμενο οργανικό νόσημα ή παθολογική διαταραχή (π.χ. ενδοκρινικά νοσήματα, διαβήτης, νόσος Wilson) και το ιδιοπαθές αυχενικό σύνδρομο που έχει πολυπαραγοντική αιτιολογία και είναι συχνό. H ηλικία, η κακή κληρονομικότητα, η παχυσαρκία, η χρόνια καταπόνηση της σπονδυλικής στήλης συγκαταλέγονται στους παράγοντες που εμπλέκονται στην εμφάνιση του ιδιοπαθούς συνδρόμου.

4. Κήλη δίσκου

Η ρήξη του πηκτοειδούς πυρήνα των αυχενικών δίσκων, προκαλεί πόνο, που συχνά επιδεινώνεται με τον βήχα, το φτάρνισμα, ορισμένες κινήσεις, ενώ υπάρχουν, αρκετές φορές και τοπικά νευρολογικά συμπτώματα.

5. Συστηματικές παθήσεις οστών, αρθρίτιδες, ινομυαλγία

Φλεγμονώδεις νόσοι με προσβολή αρθρώσεων (π.χ. ρευματοειδής αρθρίτιδα), μπορεί να εμφανίσουν πόνο στον αυχένα. Η ινομυαλγία αποτελεί πάθηση που χαρακτηρίζεται από χρόνιο διάχυτο μυοσκελετικό πόνο, δυσκαμψία, παραισθησίες, εύκολη κόπωση, μαζί με πολλαπλές ευαίσθητες αρθρώσεις με ευρεία και συμμετρική κατανομή.

6. Καρκινώματα ή όγκοι

Ορισμένοι όγκοι, προκαλούν μεταστάσεις ή προσβάλλουν την αυχενική μοίρα ή τον παρακείμενο εγκέφαλο, με αποτέλεσμα την εμφάνιση πόνου στον αυχένα.

7. Σύνδρομα θωρακικής εξόδου

Προέρχονται από συμπίεση νευροαγγειακών δομών που εξυπηρετούν τα άνω άκρα, λόγω χαλάρωσης της ωμικής ζώνης ως αποτέλεσμα ηλικίας, παχυσαρκίας, αιωρούμενων μαστών, είτε λόγω συνθηκών της καθημερινότητας είτε λόγω εμπλοκής ορισμένων οργανικών παραγόντων. Ο πόνος στον αυχένα ακτινοβολεί συνήθως από το σημείο της συμπίεσης και αφορά κυρίως τα άνω άκρα.

8. Οστεομυελίτιδα, μηνιγγίτιδα, φλεγμονές

Ορισμένοι παθογόνοι μικροοργανισμοί προσβάλλουν την περιοχή του αυχένα και παρακείμενα μόρια προκαλώντας τοπικά άλγος. Ορισμένες φορές η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη με φλεγμονή του μυελού και ανάπτυξη οστεομυελίτιδας. Υπάρχουν περιπτώσεις, που καταστάσεις λοιμώξεων προκαλούν αντιδραστικό πόνο στον αυχένα, χωρίς τοπική προσβολή.

9. Συστηματικά νοσήματα

Η υπέρταση, ένα σύνηθες συστηματικό νόσημα, μπορεί να προκαλέσει κρίσεις πονοκεφάλου με αυχεναλγία. Ορισμένα συστηματικά νοσήματα (π.χ. γιγαντοκυτταρική αρτηρίτιδα) μπορεί να εμφανίσουν πόνο στον αυχένα.

10. Παθήσεις οργάνων άνωθεν του διαφράγματος ή του ΚΝΣ

Παθήσεις του εγκεφάλου προκαλούν πονοκέφαλο ή αυχεναλγία. Οργανικές βλάβες πάνω από το διάφραγμα, μπορεί σπάνια να εκδηλωθούν με πόνο στον αυχένα. Χαρακτηριστικά το θανατηφόρο έμφραγμα του μυοκαρδίου, μπορεί να εμφανιστεί σε άτυπες περιπτώσεις ως οξύ άλγος στον αυχένα.

Κομβική θέση στην θεραπεία του πόνου του αυχένα κατέχει ο εντοπισμός και η θεραπεία του υποκείμενου νοσήματος ή παράγοντα που τον προκαλεί. Σημαντικά για την διάγνωση είναι τα ευρήματα της σωστής ιατρικής εξέτασης.