Ο σχηματισμός της επόμενης κυβέρνησης έχει ορισθεί μέχρι τις 17 Μαΐου, ημέρα σύγκλισης της νέας Βουλής. Οι συνταγματικές προβλέψεις για τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών προσφέρουν τη δυνατότητα συμφωνίας έστω και την τελευταία στιγμή, προκειμένου να σχηματισθεί κυβέρνηση και να αποφευχθεί πολιτική κρίση και προσφυγή εκ νέου σε εκλογές.


Το άρθρο 37 του Συντάγματος προβλέπει ότι στην περίπτωση που ένα κόμμα συγκεντρώσει ποσοστό ψήφων, τέτοιο που του εξασφαλίζει αυτοδύναμη κοινοβουλευτική πλειοψηφία 151 εδρών, λαμβάνει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Σε περίπτωση που δεν υπάρχει αυτοδυναμία και είναι αδύνατον να σχηματιστεί κυβέρνηση το Σύνταγμα προβλέπει τρεις διερευνητικές εντολές για σχηματισμό κυβέρνησης και ακόμη μία ευκαιρία για συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας πριν διαπιστωθεί αδιέξοδο και συνεπώς προσφυγή στις κάλπες. Η διαδικασία των διερευνητικών εντολών αφορά στα τρία πρώτα κόμματα και προβλέπεται με διαφορά τριών ημερών για κάθε διερευνητική εντολή.

Όταν ανακοινωθούν τα επίσημα αποτελέσματα και η κατανομή των εδρών και κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει στον αρχηγό του κόμματος, που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή, για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού Κυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Βουλής.

Εάν δεν διαπιστωθεί αυτή η δυνατότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος και εάν δεν τελεσφορήσει και αυτή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει διερευνητική εντολή στον αρχηγού του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος. Αν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων σε σύσκεψη και, αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής, επιδιώκει το σχηματισμό κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Βουλής για τη διενέργεια εκλογών.

Σε περίπτωση αποτυχίας αναθέτει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του Αρείου Πάγου ή του Ελεγκτικού Συνεδρίου το σχηματισμό κυβέρνησης, όσο το δυνατό ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές και διαλύει τη Βουλή.

Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ανατίθεται εντολή σχηματισμού κυβέρνησης ή διερευνητική εντολή σε αρχηγό κόμματος, αν το κόμμα δεν έχει αρχηγό ή εκπρόσωπο ή αν ο αρχηγός ή ο εκπρόσωπός του δεν έχει εκλεγεί βουλευτής, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει εντολή σε αυτόν που προτείνει η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος. Η πρόταση για ανάθεση εντολής γίνεται σε τρεις ημέρες από την ημέρα που ο Πρόεδρος της Βουλής ή ο αναπληρωτής του ανακοινώνει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη δύναμη των κομμάτων στη Βουλή. Η ανακοίνωση αυτή γίνεται πριν από κάθε ανάθεση εντολής.

Στις διερευνητικές εντολές, αν κόμματα είναι ισοδύναμα σε βουλευτικές έδρες, προηγείται εκείνο που έλαβε τις περισσότερες ψήφους στις εκλογές. Νεοσχηματισμένο κόμμα με κοινοβουλευτική ομάδα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Κανονισμό της Βουλής, έπεται του παλαιότερου με ίσο αριθμό εδρών. Στις δύο αυτές περιπτώσεις δεν παρέχονται διερευνητικές εντολές σε περισσότερα από τέσσερα κόμματα.

Ανεξάρτητα από τη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης, την 17η Μαΐου 2012 θα πρέπει να συγκληθεί η Βουλή που θα προκύψει μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου, όπως ορίζει το Προεδρικό Διάταγμα για τη διάλυση της Βουλής, την προκήρυξη εκλογών και τη σύγκληση της νέας Βουλής που υπογράφηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια και θυροκολλήθηκε στις 11 Απριλίου 2012. Αμέσως μόλις κηρυχθεί η έναρξη των εργασιών της πρώτης συνεδρίασης της Βουλής, ο προσωρινός πρόεδρος (είναι ο αρχαιότερος αντιπρόεδρος της προηγούμενης Βουλής) ανακοινώνει τον κατάλογο των βουλευτών που ανακηρύχθηκαν σύμφωνα με τον νόμο και τους καλεί να δώσουν το νενομισμένο όρκο. (άρθρο 3 του Κανονισμού της Βουλής).

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...