Οι επιμονές ανησυχίες για το φαινόμενο των μεγάλων αποσύρσεων καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες που έφεραν στο φως τα πρακτικά των διαβουλεύσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας με τους πολιτικούς αρχηγούς προβληματίζουν τους πάντες: αξιωματούχους, τραπεζίτες και ΟΤΟΕ στο εσωτερικό, ΜΜΕ, οικονομικούς και πολιτικούς αξιωματούχους στο εξωτερικό.
Να θυμίσουμε πως ενώ οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες είχαν μείνει για πολύ καιρό σταθερές, την περασμένη Δευτέρα, ημέρα όπου κρίθηκε οριστικά πως πάμε σε νέες εκλογές, οι καταθέτες τράβηξαν περί τα 800 εκατ. ευρώ από τις ελληνικές τράπεζες. – αριθμός δυσθεώρητος σε σχέση με τα μέχρι στιγμής δεδομένα της κρίσης. Ο κίνδυνος είναι ‘ο μεγάλος φόβος που μπορεί να μετατραπεί σε πανικό’ ανέφερε ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας και κανείς βεβαίως δεν θα μπορούσε να διαφωνήσει.
Παρά ταύτα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι δεν είναι μόνο οι Έλληνες σε τούτη την Ευρώπη που παραπαίει οι οποίοι ανησυχούν για τις καταθέσεις τους. Όπως δείχνουν τα σχετικά στοιχεία, υπάρχει φυγή καταθέσεων από βελγικές, γαλλικές και ιταλικές τράπεζες, ενώ χθες αναφέρθηκε ότι η ισπανική τράπεζα Bankia έχασε 1 δις καταθέσεων μέσα σε μια βδομάδα.
Οι Έλληνες βέβαια φοβούνται πρωτίστως ότι θα χάσουν τα λεφτά τους ή το μεγαλύτερο μέρος αυτών από μια ταχεία υποτίμηση του νομίσματος σε περίπτωση που η χώρα εγκαταλείψει το ενιαίο νόμισμα ενώ αντίθετα οι πελάτες της ισπανικής Bankia φοβήθηκαν πιθανά προβλήματα από την μερική κρατικοποίηση της τράπεζας που έγινε στις 9 Μαΐου αλλά και την αυξανόμενη αβεβαιότητα για το τελικό κόστος της αναδιάρθρωσης του ισπανικού τραπεζικού συστήματος.
Σύμφωνα με πηγές του Λονδίνου, το συνολικό ελληνικό τραπεζικό σύστημα βρίσκεται πλέον σε κίνδυνο από τη στιγμή που οι τράπεζες αντιμετωπίζουν το χειρότερο σενάριο που είναι η έξοδος των καταθέσεων. Η έξοδος των καταθέσεων άρχισε πριν δύο χρόνια με το πρώτο μνημόνιο αλλά μέχρι πρότινος υπήρξε πολύ περιορισμένη. Από την έναρξη του 2010 μέχρι πρόσφατα οι τράπεζες της Ελλάδας έχασαν 72 δις ευρώ καταθέσεων, δηλαδή περίπου το 30%. Οι πέντε μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες έχασαν πέρυσι 37 δις ευρώ καταθέσεων εκ των οποίων 12 δις έχασε η Eurobank και από 9 δις περίπου η ΕΤΕ, η Πειραιώς και η Alpha Bank. Να θυμηθούμε επίσης ότι τον Φεβρουάριο ο τότε Υπουργός Οικονομικών Β Βενιζέλος είχε ανακοινώσει πως από αυτά τα ποσά μόλις 16 δις ευρώ είχαν πάει στο εξωτερικό, με το ένα τρίτο αυτών να έχει ‘παρκάρει’ στη Βρετανία και πως κατά τα φαινόμενα οι καταθέτες τοποθετούσαν τα χρήματά τους σε χρυσό, θυρίδες, διεθνή ομόλογα ή απλά στα σεντούκια τους.
Μέχρι στιγμής στην Ελλάδα η πολύ χαμηλή ταχύτητα απόσυρσης καταθέσεων δεν είχε προκαλέσει κανένα πανικό. Αυτό όμως θα μπορούσε να αλλάξει αν υπάρξει ξαφνική απώλεια εμπιστοσύνης στις τράπεζες. Τώρα εκφράζονται φόβοι για κάτι τέτοιο καθώς σύμφωνα με χτεσινό δημοσίευμα του Ρόιτερ, που επικαλέστηκε δύο πηγές τραπεζιτών στην Αθήνα, εξακολουθεί και μετά τη Δευτέρα να υπάρχει απόσυρση καταθέσεων με σημαντικά υψηλότερους ρυθμούς από ό,τι προ εκλογών. Τα σχετικά δημοσιεύματα προκάλεσαν μάλιστα και την αντίδραση της ΟΤΟΕ, που με ανακοίνωσή της κάλεσε τους πάντες να είναι ιδιαίτερα σοβαροί και προσεκτικοί με τα θέματα των τραπεζών και διαβεβαίωσε ότι «οι ελληνικές τράπεζες, παρά τις δύσκολες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες και την πολιτική αβεβαιότητα που παρατείνεται ενόψει των επικείμενων εκλογών, σε συνδυασμό με την ανακεφαλαιοποίησή τους που έχει συμφωνηθεί και βρίσκεται σε εξέλιξη, δεν διατρέχουν κινδύνους σε ό,τι αφορά στην ομαλή συνέχιση της λειτουργίας τους και στη διασφάλιση των καταθέσεων».
Να θυμηθούμε ότι το τελευταίο μεγάλο bank run είχε γίνει το Σεπτέμβριο του 2008 στη Βρετανία όπου οι καταθέτες της Nothern Rock έκαναν ουρές για να πάρουν τα μετρητά τους εξαιτίας του φόβου απωλειών, παρά το πρόγραμμα εγγύησης των καταθέσεων. Η βρετανική κυβέρνηση είχε προχωρήσει τότε στην κρατικοποίηση της Nothern Rock.
Να σημειώσουμε επίσης ότι οι καταθέσεις μειώθηκαν πολύ πέρσι και σε άλλα κράτη της Ευρώπης. Συγκεκριμένα, στο Βέλγιο άνω των 120 δις ευρώ έχουν αποσυρθεί από δύο τράπεζες, πρωτίστως την Dexia, που διασώθηκε δύο φορές με κρατικά κεφάλαια και στο τέλος αναδιαρθρώθηκε αλλά και από την KBC.
Στη Γαλλία, οι τράπεζες έχουν χάσει κάπου 90 δις ευρώ, εκ των οποίων 30 δις+30 δις ήταν οι εκροές από την Credit Agricole και την BNP Paribas αντίστοιχα. Οι γαλλικές τράπεζες επλήγησαν κυρίως πέρυσι λόγω της υψηλής έκθεσης τους στο ελληνικό χρέος και των ανησυχιών για τη ρευστότητά τους που υποχρέωσε την Ευρώπη να επιταχύνει τα σχέδια ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Οι ανησυχίες για την κρίση της Ευρωζώνης έχουν οδηγήσει επίσης σε έξοδο καταθέσεων περί τα 30 δις ευρώ από τις τράπεζες της Ιταλίας, ενώ αντίθετα στην Ισπανία υπάρχουν κυρίως μετακινήσεις μεταξύ των τραπεζών και όχι μεγάλη εκροή καταθέσεων από τη χώρα στο σύνολο.
Η πλειοψηφία των καταθέσεων που χάνονται από τα κράτη του Νότου – και τη Γαλλία – έχει πάει στη Βρετανία, καθώς άνω των 140 δις ευρώ έχουν κατευθυνθεί σε τέσσερις μεγάλες αγγλικές τράπεζες. Η Βρετανία έχει επωφεληθεί από την παραμονή της εκτός Ευρωζώνης, ενώ οι τράπεζες της HSBC και Standard Chartered που εστιάζουν στην Ασία θεωρούνται ως τα πιο ‘ασφαλή λιμάνια’.
Άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες με μεγάλες εισροές καταθέσεων είναι η αγγλική Barclays, η γερμανική Deutsche Bank, οι ελβετικές Credit Suisse και UBS και οι ρωσικές Serbank και VTB
STEVENIKO
Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...
