Μπορεί η Ιταλία να βρίσκεται στο επίκεντρο το τελευταίο διάστημα λόγω της αύξησης στο κόστος δανεισμού, ωστόσο ένα είναι βέβαιο: Η Ιταλία δεν είναι ούτε Ισπανία, ούτε Ελλάδα.
Τα ευρήματα έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καταδεικνύουν γιατί η χώρα του Μάριο Μόντι δεν αντιμετωπίζει τους κινδύνους που απειλούν την Ισπανία και είναι σε θέση να ανταπεξέλθει στην κρίση χρέους που πλήττει την ευρωζώνη.
Θετικά δημοσιονομικά μηνύματα
Με τα φώτα να στρέφονται σε Ισπανία και Ελλάδα το τελευταίο διάστημα, ένα είναι το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από την έκθεση. Η Ιταλία δεν είναι ούτε Ισπανία, ούτε Ελλάδα. Μπορεί το report να περιλαμβάνει πλήθος προειδοποιήσεων για την φοροδιαφυγή και την παραοικονομία στην Ιταλία, ωστόσο δεν ισχύει το ίδιο για τη δημοσιονομική της κατάσταση.
Ισπανία και Ελλάδα παλεύουν να θέσουν υπό έλεγχο τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα, ενώ μερίδα αναλυτών εκτιμά ότι αποτυγχάνουν λόγω του σπιράλ χρέους, το οποίο οδηγεί τις κυβερνήσεις στη λήψη αυστηρών μέτρων λιτότητας, τα οποία σκοτώνουν την οικονομική ανάπτυξη και προκαλούν μεγαλύτερα ελλείμματα, σημειώνουν οι Financial Times.
Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δείχνει σε πόσο καλύτερη κατάσταση βρίσκεται η Ιταλία, όσον αφορά τα δημοσιονομικά. Όχι μόνο η Ιταλία δεν αντιμετωπίζει τα τεράστια ελλείμματα της Ελλάδας και της Ισπανίας, αλλά αντίθετα πέρυσι κατέγραψε πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό. Με άλλα λόγια έβγαλε περισσότερα χρήματα από όσα ξόδεψε, αν εξαιρέσει κανείς τις πληρωμές χρέους.
Πρόκειται για μια ειδοποιό διαφορά και ίσως είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο η Ιταλία φαίνεται να αποσυνδέεται από την Ισπανία.
Από κάποια σκοπιά, οι προβλέψεις της Κομισιόν όσον αφορά τη δημοσιονομική κατάσταση… ζαλίζουν. Σύμφωνα με την Ε.Ε. στο τέλος του 2012, το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού θα ανέλθει στο 3,6% της οικονομικής παραγωγής.
Παρά το γεγονός ότι η Ιταλία διαθέτει το δεύτερο μεγαλύτερο χρέος στην ευρωζώνη, θα είναι σε θέση να μειώσει το δανεισμό τη, ενώ ενδεχομένως να μπορέσει να αποπληρώσει μέρος του χρέους της τους επόμενους μήνες.
Λίγες είναι οι χώρες της περιφέρειας που μπορούν να επιτύχουν κάτι ανάλογο και ακριβώς γι αυτό προβλέπεται ότι το ιταλικό χρέος θα αρχίσει να μειώνεται από το 2013.
Ακόμα κι όταν υπολογίζονται οι πληρωμές χρέους, και πάλι το χρέος της Ιταλίας είναι περιορισμένο στο 1,7% του ΑΕΠ. Σε σύγκριση με την Ισπανία η οποία ολοκλήρωσε το 2011 με δημοσιονομικό έλλειμμα 8,9% του ΑΕΠ, το πλεονέκτημα της Ιταλίας είναι ξεκάθαρο.
Η Ιταλία δεν χρειάζεται περαιτέρω προσαρμογή, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι για το διάστημα 2014-2015.
Η επίτευξη ενός ισοσκελισμένου προϋπολογισμού εξαρτάται από την υλοποίηση των προβλέψεων για την προοπτική της ανάπτυξης στο πρόγραμμα, το οποίο κάνει λόγο για ανάπτυξη με ρυθμό 1% το 2014 και 1,5% το 2015.
Βέβεια το άλμα στο κόστος δανεισμού, το οποίο θα ακολουθούσε μια ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, θα μπορούσε να βγάλει άχρηστα όλα τα παραπάνω σχέδια.
Αλλά ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, η Ιταλία έχει χώρο να αναπνεύσει. Ο μέσεος όρος λήξης του χρέους της Ιταλίας ήταν γύρω στα 7 χρόνια στο τέλος του 2011. Γεγονός που σημαίνει πως ακόμα και μια ραγδαία αύξηση του κόστους δανεισμού βραχυπρόθεσμα, θα είχε πολύ μικρότερη επίδραση στην ικανότητα της Ιταλίας να εξυπηρετήσει το χρέος της μακροπρόθεσμα.
Ο ρόλος των τραπεζών
Όμως η μεγαλύτερη διαφορά ανάμεσα σε Ιταλία και Ισπανία έγκειται στο τραπεζικό τους σύστημα. Η Κομισιόν αφιερώνει με το… ζόρι μισή σελίδα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ιταλίας, το οποίο δεν αντιμετωπίζει προβλήματα, σε αντίθεση με τις ισπανικές και τις ιρλανδικές τράπεζες.
Η έκθεση της Ε.Ε. σημειώνει ότι οι ιταλικές τράπεζες, όπως και σχεδόν όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της ευρωζώνης, αντιμετώπισαν μια πιστωτική κρίση την περασμένη χρονιά, η οποία αντιμετωπίστηκε εν μέρει μέσω της παροχής φθηνής ρευστότητας από την ΕΚΤ.
Παρά το γεγονός ότι η επίδραση των δανείων του προγράμματος LTRO ατόνησε το τελευταίο δίμηνο, είναι γεγονός ότι οι ιταλικές τράπεζες είναι κεφαλαιακά ενισχυμένες, σε αντίθεση με τις ισπανικές.