Στη χούντα αυτοί που αντιστάθηκαν ήταν λίγοι. Η μεγάλη πλειοψηφία σιωπούσε, ανεχόταν ή και βολευόταν, παρά το καθημερινό ανελέητο κυνήγι του καθεστώτος σε κείνους που το πάλευαν με κάθε θυσία. Ωστόσο ο καταλυτικός ρόλος μιας συνειδητοποιημένης μειοψηφίας  ήταν αυτός που σημάδεψε την εξέλιξη των πολιτικών πραγμάτων προς την εξέγερση του Πολυτεχνείου και την τελική πτώση του καθεστώτος…

Είναι αλήθεια ότι το πιο σημαντικό κομμάτι από τους εξεγερμένους εκείνης της περιόδου εκφύλισε το αντιχουντικό αίτημα για δημοκρατία σε κομματική τυραννία και «ετεροδημιουργήθηκε» μέσα από τη δανειοκρατία και τη διαφθορά, καταστρέφοντας τελικά την παραγωγική οικονομία και την κοινωνική συνοχή. Οι χουντικοί τιμωρήθηκαν. Οι διεφθαρμένοι πολιτικοί έμειναν ατιμώρητοι.

Και όσο η κάθαρση της τρίτης ελληνικής δημοκρατίας δεν πραγματοποιείται, τόσο το βασικό αίτημα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου δεν θα ολοκληρώνεται.  Διότι δημοκρατία σημαίνει πρώτα από όλα ισονομία, δικαιοσύνη, αξιοκρατία και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τίποτε από τα παραπάνω στην πραγματικότητα δεν ίσχυσε στην χώρα μας από το 1974 μέχρι σήμερα. Το πολίτευμα άλλαξε θεσμικά, αλλά οι αντιδημοκρατικές νοοτροπίες παρέμειναν.

Οι ελίτ των στρατοκρατών έγιναν οι ελίτ των κομματαρχών και των πολιτικών. Σημειώθηκαν ακόμη και ανθρώπινες ωσμώσεις μεταξύ αυτών των ελίτ. Ο έλεγχος των πολιτών δεν χρειαζόταν πια βασανιστήρια και εξορίες, αλλά γινόταν με μικρές και επαναλαμβανόμενες δόσεις απολιτικής νοημοσύνης και καταστολής – στα όρια του αναγκαίου. Κυρίως γινόταν μέσα από την παρεμπόδιση της κοινωνικής εξέλιξης των αντισυστημικών, που οδηγούνταν στην κοινωνική περιθωριοποίηση και, στις μέρες μας, στον απόλυτο οικονομικό έλεγχο και την επιλεκτική εξόντωση. Επιπλέον, στο μεγαλύτερο μέρος του, ο Τύπος δεν ήταν εχθρός, αλλά αντίθετα συνοδοιπόρος και εταίρος της πολιτικής εξουσίας.

Με δυο λόγια, οι αλλοτριωμένοι του Πολυτεχνείου, μετέτρεψαν την μεταπολιτευτική Ελλάδα σε μια τριτοκοσμική χώρα με όλα σχεδόν τα χαρακτηριστικά του failed state –  άλλα ήδη εκφρασμένα, άλλα εν δυνάμει. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξαν αγωνιστές, που μετά δεν ενσωματώθηκαν στο διεφθαρμένο μεταπολιτευτικό σύστημα ή ότι δεν υπάρχουν και σήμερα αγωνιστές, που έστω μάταια προς το παρόν, προσπαθούν για την αποκατάσταση της αποτυχημένης δημοκρατικής ολοκλήρωσης της χώρας – με τον πραγματικό εκσυγχρονισμό όλων των δομών της.

Αν τότε η κύρια δεξαμενή της κοινωνικής εξέγερσης ήταν οι πνευματικοί άνθρωποι και οι φοιτητές, σήμερα οι καταστάσεις έχουν αλλάξει. Οι διανοούμενοι παρασύρθηκαν στους  χείμαρρους του καταναλωτισμού ή χάθηκαν μες στις κομματικές στρατιές και τις ελίτ. Οι φοιτητές αδρανοποιήθηκαν σταδιακά από την αγωνία και το φόβο για το αδιέξοδο μέλλον τους. Αλλά η μεγάλη ανθρώπινη δεξαμενή που όσο γεμίζει θα πιέζει για την ολοκλήρωση των αλλαγών στην κοινωνία μας είναι οι άνεργοι, οι υποαμειβόμενοι εργαζόμενοι, οι αφανιζόμενοι επιχειρηματίες. Είναι το καθημερινό πεδίο μάχης του ιδιωτικού τομέα. Οι πραγματικοί στρατιώτες της αλλαγής, που ακόμη δεν έχουν κάνει την εμφάνισή τους…


Δ. Τρικεριώτης