Τελειώνει η κρίση στην ευρωζώνη απλά με ένα λυγμό;
Αυτή η άποψη κερδίζει έδαφος σήμερα για διάφορους λόγους.
Πρώτον, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει τονώσει τις τράπεζες με παροχή ρευστότητας αξίας 1 τρις €, από τον περασμένο Δεκέμβριο. Δεύτερον, το ελληνικό χρέος αναδιαρθρώθηκε, ένα νέο σχέδιο διάσωσης έχει συμφωνηθεί, καθώς μία χαοτική πτώχευση αποφεύχθηκε. Σε γενικές γραμμές, νέοι κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας συμφωνήθηκαν ώστε να κρατηθούν, μάταια, οι περιφερειακές χώρες υπό έλεγχο.

Η αντίδραση από τις χρηματοπιστωτικές αγορές ήταν θετική. Τα spreads των ιταλικών και ισπανικών ομολόγων έχουν μειωθεί απότομα. Η δραστηριότητα στις χρηματιστηριακές αγορές έχει αυξηθεί, όπως στη Νέα Υόρκη. Ακόμη και κάποια ελληνικά ομόλογα έχουν αναβαθμιστεί από τους οίκους αξιολόγησης, που τόσο τα δυσφημούσαν.

Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι λίγο πιο περίπλοκη.
Πάρτε για παράδειγμα την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Όταν η κρίση ξέσπασε το 2010, η Ελλάδα είχε € 300 δις χρέος, στα χέρια κυρίως ιδιωτών πιστωτών, που διέπονταν από το ελληνικό δίκαιο. Θα ήταν μια οδυνηρή, αλλά πολύ απλή άσκηση η πτώχευση, βάζοντας τη χώρα να σταθεί ξανά στα πόδια της. Αντ 'αυτού, η ΕΕ παρείχε ακριβά δάνεια διάσωσης, επιβάλλοντας άγρια λιτότητα, και δημιούργησε τη χειρότερη ύφεση στην ελληνική ιστορία. Το αποτέλεσμα ήταν, από τις αρχές του 2012 το ελληνικό χρέος να έχει ανέλθει σε € 370 δις. Από αυτό, όμως, μόνο περίπου € 200 δις ευρώ παρέμεινε σε χέρια ιδιωτών.

Σε λιγότερο από δύο χρόνια, η ΕΕ είχε επιβαρύνει την Ελλάδα με ένα τεράστιο δημόσιο χρέος, μεγάλο μέρος του οποίου είχε χρησιμοποιηθεί για να αποπληρώσει το παλαιό χρέος, επιτρέποντας με αυτόν το τρόπο τους μεγάλους ιδιώτες πιστωτές να βγούνε από την όλη διαδικασία χωρίς απώλειες.

H αναδιάρθρωση το Μάρτιο απεγκλώβισε τους υπόλοιπους μεγάλους ιδιώτες πιστωτές με τη λιγότερη δυνατή ζημιά. Οι δανειστές παρέδωσαν τα υπάρχοντα κακής ποιότητας ομόλογα, λαμβάνοντας νέα ομόλογα με χαμηλότερη τιμή, συν ένα σημαντικό χρηματικό ποσό. Από την στιγμή που μεγάλες ξένες τράπεζες είχαν ήδη διαγραψεί μεγάλο όγκο ελληνικών ομολόγων, δεν επλήγησαν ιδιαίτερα σκληρά. Οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν σημαντικές απώλειες, αλλά η ελληνική πολιτεία έχει γενναιόδωρα υποσχεθεί να δανειστεί 50 δισ. € για την επανακεφαλαιοποίηση τους. Η πραγματική ζημία προκλήθηκε στα συνταξιοδοτικά ταμεία και τους μικρούς ομολογιούχους, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου οι απώλειες έχουν καταστροφικές.

Αν λάβουμε υπ΄οψιν το νέο δανεισμό από το ελληνικό κράτος για να χρηματοδοτήσει τη συμφωνία, η πραγματική μείωση του ελληνικού χρέους το 2012 θα είναι λιγότερο από 10%. Ακόμα χειρότερα, το ελληνικό χρέος θα γίνει σε μεγάλο βαθμό επίσημο και θα διέπεται από το βρετανικό δίκαιο. Περισσότερα από € 40 δισεκατομμύρια οφείλονται στο ΔΝΤ, το οποίο έχει απόλυτη προτεραιότητα στην αποπληρωμή απο το ελληνικό κράτος.

Η πολιτική της ΕΕ κατάφερε να μετατρέψει ένα πρόβλημα χρέους μεταξύ ενός κράτους και τους ιδιωτες δανειστές της σε ένα πρόβλημα χρέους μεταξύ κρατών και οργανισμών. Όταν ξαναρχίσει η ανοικοδόμηση θα υπάρξουν μεγάλες ταραχές στις σχέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα, την ΕΕ και το ΔΝΤ. Η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, οι οποίες σχεδόν βέβαια θα χρειαστεί να αναδιαρθρώσουν το χρέος τους στο μέλλον, καλό θα ήταν να αποφύγουν την ελληνική πορεία της μετατροπής του χρέους σε επίσημο και ιδιωτικό.

Και εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα περισσότερα μαθήματα από την εξελισσόμενη ελληνική καταστροφή για την περιφέρεια της ευρωζώνης. Το νέο πρόγραμμα διάσωσης υπόσχεται ανάπτυξη μέσα από το τσάκισμα των μισθών και την απελευθέρωση της οικονομίας. Ωστόσο, όσο η Γερμανία συνεχίζει να κρατάει τους μισθούς της στάσιμους, καμία χώρα της ζώνης του ευρώ δεν μπορεί να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της μέσω της μείωσης των μισθών.

Όσον αφορά την απελευθέρωση, θα μπορούσε να ήταν πιο πειστική αν πράγματι εφαρμοζόταν στις μονοπωλιακές δομές που κρατούν τις τιμές των τροφίμων και άλλων αγαθών υψηλές στην Ελλάδα. Αντ 'αυτού, το σχέδιο είναι να απελευθερώσει τους κλάδους των γιατρών, των τοπογράφων, τα πρατήρια βενζίνης, τους τουριστικούς οδηγούς και τους κομμωτές.

Η Ελλάδα οδεύει προς την στασιμότητα, αλλά ακόμα και αυτό θα είναι επιθυμητό σε σχέση με την κόλαση που η χώρα θα αντιμετωπίσει το 2012-13. Μέσα σε μια άνευ προηγουμένου ύφεση, η κυβέρνηση έχει ως στόχο μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα του προϋπολογισμού, και θα υπάρξουν σημαντικές περικοπές σε επενδύσεις και στην κατανάλωση. Οι προοπτικές για την οικονομία και την κοινωνία είναι καταστροφικές.

Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο ελληνικός λαός θα συναινέσει στην εθνική αυτοκτονία, όποιες κι αν είναι οι εμμονές της ελληνικής ελίτ. Το πρόβλημα είναι, όμως, ότι οι πιο λογικές επιλογές για την αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης έχουν σταδιακά αποκλειστεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών. Η μόνη επιλογή που έμεινε στην χώρα είναι αυτή της κοινωνικής αναταραχής που οδηγεί στην πτώχευση και την έξοδο από την ευρωζώνη. Αυτό θα φέρει, αναπόφευκτα, πολιτική αναταραχή στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Η ΕΕ αρνήθηκε να πάρει με την κρίση της ευρωζώνης ριζοσπαστικά μέτρα, όπως η διαγραφή του χρέους και η συνολική αναδιοργάνωση της νομισματικής ένωσης. Αντ 'αυτού, υπερπροστάτευσε τις τράπεζες και επέβαλε σκληρή λιτότητα.
Η κρίση εισέρχεται έτσι, σε μια πιο σύνθετη και επικίνδυνη φάση που θα εμφανιστεί και πάλι στην Ελλάδα με την πρώτη ευκαιρία.