H αναπόφευκτη μετωπική σύγκρουση του οχήματος της Ευρωζώνης
Του Cowen Tyler / The New York Times
Οι οικονομικές σχέσεις στην ευρωζώνη είναι σαν ένα επικίνδυνο παιχνίδι, όπου οι κυβερνήσεις μοιάζουν με οδηγούς αυτοκινήτων σε πορεία μετωπικής σύγκρουσης: η μία κυβέρνηση προκαλεί την άλλη ώστε να φοβηθεί πρώτη και να παραδοθεί.
Δυστυχώς, η οικονομική μελέτη της στρατηγικής συμπεριφοράς - γνωστή επίσης ως θεωρία των παιγνίων - δείχνει ότι αν παίξεις αυτό το παιχνίδι πάρα πολλές φορές, στο τέλος τα αυτοκίνητα θα συγκρουστούν.
Για να δούμε πιο καθαρά αυτή την κρίση, ας φανταστούμε τις καθημερινές μηχανορραφίες στην ευρωζώνη σαν ένα συνεχιζόμενο παζάρι ανάμεσα στις πιο πλούσιες χώρες, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Φινλανδία, και στις χρεωμένες, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία.
Οι πιο πλούσιες βοηθάνε τις χρεωμένες, αλλά προσπαθούν επίσης να ελέγξουν τις δαπάνες αυτών των χωρών, ει μη μόνον για να περιορίσουν τις ζημιές που θα έχουν αν χρειαστούν νέα πακέτα διάσωσης στο μέλλον.
Οι χώρες, και στις δύο πλευρές, αναζητούν πιο ευνοϊκούς όρους σε αυτές τις διαπραγματεύσεις, που γίνονται συχνά μέσω ενδιάμεσων θεσμών όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τα διάφορα ταμεία διάσωσης.
Ετσι, η κρίση στην ευρωζώνη θα μπορούσε να διαρκέσει για πολύ καιρό, χωρίς να υπάρξει ούτε λύση, ούτε διάλυση.
Επί δεκάδες μήνες, ακούμε ότι η μοίρα της ευρωζώνης θα αποφασιστεί «σύντομα», αλλά το δράμα συνεχίζεται.
Δυστυχώς, οι πιο μακροπρόθεσμες λύσεις απαιτούν συντονισμένη συμφωνία ανάμεσα σε πολλά έθνη της ευρωζώνης, και πιθανώς, της ευρύτερης Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η λύση θα περιλαμβάνει οπωσδήποτε σημαντικό κούρεμα χρέους (όπως προτείνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), και γρήγορες κινήσεις προς μια τραπεζική ένωση.
Μπορεί να συμβεί αυτό;
Η τρέχουσα δημοσιονομική κρίση στις ΗΠΑ έχει ως πρωταγωνιστές έναν πρόεδρο και τα δύο σώματα του Κογκρέσου. Αλλά στην Ευρώπη, τα παζάρια είναι πολύ πιο επισφαλή, επειδή πρέπει να γίνουν ανάμεσα σε διάφορα κράτη, πολλά από τα οποία έχουν κυβερνήσεις συνασπισμού και διάκριση εξουσιών.
Τίποτα δεν θα λυθεί μέχρι να σηκώσουν το χέρι οι εμπλεκόμενες κυβερνήσεις και να ανανοινώσουν με διαφάνεια ακριβώς πόσα θα πληρώσουν - και πώς.
Τέτοιες ανακοινώσεις θα πρέπει μετά να νομιμοποιηθούν μέσω εκλογών.
Μέχρι τότε θα συνεχίζεται το επικίνδυνο παιχνίδι, και ο κίνδυνος μιας οικονομικής καταστροφής θα παραμένει μεγάλος.
Δυστυχώς, οι κυβερνήσεις - και οι πολίτες τους - δεν φαίνονται ακόμη έτοιμες να αποδεχθούν το βαρύ οικονομικό φορτίο που θα πρέπει να επωμιστούν. Και όταν αυτά τα βάρη είναι άδικα για τους αθώους, κατά το μεγαλύτερο μέρος, ψηφοφόρους, η αποδοχή τους γίνεται ακόμη πιο δύσκολη.
Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι λύση υπάρχει. Στην πραγματικότητα, το κούρεμα του χρέους είναι σαν μια επιταγή που βρίσκεται στο τραπέζι. Κανείς δεν ξέρει τί ποσό γράφει επάνω. Υπολογίζεται κάπου ανάμεσα σε εκατοντάδες δισ. ή τρισ. δολάρια. Το μόνο που χρειάζεται να αποφασιστεί είναι πώς θα μοιραστεί ο λογαριασμός.
Η πραγματικότητα είναι η εξής: όσο περισσότερο περιμένουν οι μεγάλοι παίκτες, τόσο μεγαλύτερος θα είναι ο λογαριασμός. Η πιο κακή είδηση είναι ότι δεν τον έχουν μοιραστεί ακόμη.