Προ των πυλών βρίσκεται άλλη μια Σύνοδος Κορυφής ζωτικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή τη φορά η «ανάπτυξη» αποτελεί το «πιάτο της ημέρας». Μόνο που λείπει η συνταγή για τη διάσωση του ευρώ.Την ίδια ώρα, κάποιοι ισχυρίζονται ότι αυτή η Σύνοδος είναι διαφορετική, καθώς Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία και Ισπανία ίσως είναι έτοιμες να στριμώξουν τη Γερμανία, ώστε να χαλαρώσει τους αυστηρούς όρους λιτότητας.
Πραγματικά η Σύνοδος υπόσχεται ότι θα είναι μια μάζωξη «επαιτών σε γιορτή» και τίποτα λιγότερο, σημειώνει χαρακτηριστικά ο J. Luis Martin στην ισπανική El Confidencial, δανειζόμενος μια φράση από τους Άθλιους του Βίκτορος Ουγκώ.
Το αποτέλεσμα των προηγούμενων Συνόδων Κορυφής, αφήνει λίγες ελπίδες για την επίτευξη μια συμφωνίας, εκτός ίσως από άλλη μία μαζική παρέμβαση από την ΕΚΤ.
Το… κακό προηγούμενο
Στα τέσσερα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από το ξέσπασμα της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη, η Ε.Ε. δεν έχει καταφέρει να σηματοδοτήσει μια συγκεκριμένη δράση, πολιτική ή έστω δήλωση, η οποία δεν έχει αμφισβητηθεί στη συνέχεια ή και απορριφθεί εντελώς από τα μέλη της ή τους οργανισμούς.
Τίποτα δεν προμηνύει καν ότι οι ηγέτες της Ευρώπης είναι έστω κοντά σε μια συμφωνία για ένα σχέδιο που θα μπορεί να αντιμετωπίσει τα συστημικά προβλήματα της ευρωζώνης.
Στην πραγματικότητα, όσο ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο απευθύνει έκκληση για συντονισμένη ευρωπαϊκή δράση με τη μορφή της τραπεζικής ενοποίησης, δημοσιονομικής παρέμβασης, ευρωομολόγων κτλ. Τα λόγια τους στην ουσία δεν αξίζουν τίποτα αν δεν υιοθετηθούν από τους οργανισμούς που πραγματικά μετράνε στην Ε.Ε. Δηλαδή από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία παρακολουθείται στενά από την Bundesbank, και από το υπουργείο Οικονομικών της Γερμανίας.
Το μόνο πράγμα που έχει καταφέρει η Ευρώπη, είναι να παρατείνει την επιβίωση της νομισματικής ένωσης. Πολύτιμος χρόνος και δισεκατομμύρια ευρώ ξοδεύτηκαν σε διασώσεις λόγω της κρίσης. Και πάλι οι Ευρωπαίοι βρίσκονται ενόψει μιας κρίσιμης Συνόδου Κορυφής , γεμάτη ελπίδες, μόνο που αυτή τη φορά έχει προστεθεί ένας νέος ευφημισμός: «η συμπαγής ανάπτυξη».
Ουσιαστικά, όσοι εκτιμούν ότι οι χώρες της Περιφέρειας μπορούν και πρέπει να απειλήσουν το Βερολίνο, έχουν αγνοήσει δύο θεμελιώδη προβλήματα: τη διαφορετική ιδιοσυγκρασία κάθε μιας από τις 17 χώρες της ευρωζώνης, αλλά και η έλλειψη ενός πραγματικού οράματος.
Η ισπανική διάσωση
Στην περίπτωση της Ισπανίας, για να μεταμορφωθεί από επαίτης σε διαμορφωτής της πολιτικής, το Βερολίνο θα πρέπει να δεχθεί καταρχήν, ότι η ισπανική κυβέρνηση δεν θα αφήσει καμιά τράπεζα να αποτύχει και ότι οι προβληματικές τράπεζες θα έχουν απευθείας πρόσβαση στο EFSF.
Ο στόχος της Ισπανίας είναι διττός: να διαχωρίσει τα προβλήματα του χρηματοοικονομικού τομέα από αυτά του κράτους και να αποτρέψει μια υποθετική και υψηλά μεταδοτική καταστροφή από τυχόν κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, σημειώνει το δημοσίευμα.
Από την πλευρά τους οι Γερμανοί πιστεύουν ότι αυτή η φόρμουλα θα περάσει την «καυτή πατάτα» στο ευρωσύστημα χωρίς καμία πραγματική εγγύηση για την επιτυχία της διάσωσης και πολύ λιγότερο την αποπληρωμή της.
Επιπλέον, η Γερμανία πρέπει να δεχθεί ότι η λιτότητα θα πλήξει τους Ισπανούς πολίτες με τη μορφή περισσότερων φόρων και λιγότερων δημόσιων υπηρεσιών, αλλά δεν θα πλήξει τον πολιτικό μηχανισμό.
Αυτό απαιτεί μια πολιτική δήλωση, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, εξηγώντας στους πολίτες ότι δεν αποτελεί προτεραιότητα να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη οι υπεύθυνοι για τη σημερινή οικονομική κατάσταση της χώρας. Κι αυτό αποτελεί την επιτομή του ηθικού κινδύνου.
Πολλοί επικεντρώνουν στην ανακοίνωση της περασμένης Παρασκευής για το «πακέτο» 130 δις. ευρώ που θα αποφάσισαν Μέρκελ, Ολάντ, Μόντι και Ραχόι για τη στήριξη της ανάπτυξης. Ωστόσο η σκληρή γραμμή της Ισπανίας δεν «πέρασε».
Είναι επίσης αλήθεια, τονίζει η El Confidencial, ότι η ψευδαίσθηση της Γερμανίας ότι μπορεί να αντιμετωπίζει την Ευρώπη με δύο μέτρα και δύο σταθμά, έχει οδηγήσει στην σχιζοφρενική πολιτική της λιτότητας και των διασώσεων.
«Οι ισχυρές χώρες της Ευρώπης καλούνται να πληρώσουν το λογαριασμό για τις αδύναμες χώρες και αυτό δεν αποτελεί μια βιώσιμη πολιτική. Οι αδύναμες χώρες είναι de facto χρεοκοπημένες και πρέπει να αποδεχθούν αυτό το γεγονός και να γίνουν πιο πειθαρχημένες, ώστε να ζήσουν με τα δικά τους μέσα. Οι επενδυτές θα επιστρέψουν αν αυτές οι δράσεις είναι αξιόπιστες, καθώς συγχωρούν παρακινημένοι από την ελπίδα ότι η σταθερότητα και η ανάπτυξη θα επιστρέψουν», σχολίαζε ο νομπελίστας οικονομολόγος Laureate Dr. Vernon Smith, λίγους μήνες πριν.
Τα σχόλια του βραβευμένου οικονομολόγου παραμένουν πιο συναφή από ποτέ, σημειώνει ο αρθρογράφος της El Confidencial, ειδικά όταν γινόμαστε μάρτυρες του τρόπου με τον οποίο αναβιώνουν οι εξτρεμιστικές τάσεις στην Ευρώπη, λόγω της επιβολής λιτότητας για ανούσιες διασώσεις.
Είναι ώρα να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε όρους για απίθανες διασώσεις και να απαιτήσουμε από τους Ευρωπαίους ηγέτες να υιοθετήσουν μια πιο λογική διεξαγωγή της επερχόμενης Συνόδου, καταλήγει το δημοσίευμα. Για μια αλλαγή από το σύνηθες ευρωπαϊκό θέαμα της «γιορτής των ζητιάνων».