Στέκονται πίσω από τους ηγέτες των κρατών και τους επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών, αλλά οι κινήσεις, οι σχεδιασμοί, ακόμα και οι δηλώσεις τους, επηρεάζουν εξίσου το μέλλον του ευρώ και της ΕΕ
Τα ονόματα της Ανγκελα Μέρκελ, του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, του Ζοζέ Μπαρόζο, του Μάριο Ντράγκι και των υπόλοιπων αξιωματούχων είναι πλέον περισσότερο οικεία για τους Ευρωπαίους πολίτες και από τους αστέρες του Χόλιγουντ.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι αναμενόμενο καθώς πρόκειται για τους προφανείς πρωταγωνιστές της κρίσης χρέους, στους οποίους χρεώνεται κάθε πρόοδος ή παλινωδία, αφού αυτοί είναι που συμμετέχουν στις συνόδους κορυφής, κατέχουν θέσεις ευθύνης και λαμβάνουν αποφάσεις για την τύχη του ευρώ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ωστόσο δεν είναι μόνο οι ηγέτες και οι επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών που διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση των συσχετισμών και των αποφάσεων που αφορούν στο μέλλον της Ευρώπης.
Στο παρασκήνιο υπάρχει μια «στρατιά» δευτεραγωνιστών, οι οποίοι κρατούν ισορροπίες, διατυπώνουν προτάσεις, διαμορφώνουν την κοινή γνώμη και διαχειρίζονται την κρίση, χαράσσοντας εκείνοι την πορεία των εξελίξεων ίσως σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι οι Ευρωπαίοι ηγέτες.
Τα πρόσωπα αυτά δεν είναι άγνωστα, ωστόσο δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Είναι άνθρωποι που κατέχουν ρόλους «κλειδιά», όπως ο Γεργκ Aσμουσεν, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Το πρόσωπο από τα χείλη του οποίου κρέμονται όλοι όταν αναμένονται πρωτοβουλίες της ΕΚΤ για την επίλυση της οικονομικής κρίσης είναι ο Μάριο Ντράγκι, όμως ο Aσμουσεν είναι εκείνος που επί της ουσίας διαχειρίζεται την κατάσταση και σχεδιάζει τα επόμενα βήματα.
«Επιπλέον ενσωμάτωση, δημοσιονομική ένωση, τραπεζική ένωση, μια πολιτική ένωση με δημοκρατική νομιμοποίηση - πρέπει να τα επιτύχουμε αυτά και να διεξαγάγουμε έναν δημόσιο διάλογο επ' αυτών, επειδή πρόκειται για στοιχειώδη ζητήματα» λέει στο Reuters, ανοίγοντας ουσιαστικά την ατζέντα του για τα θέματα με τα οποία ασχολείται και που έχουν ύψιστη σημασία για το μέλλον της ΕΕ.
Ο Aσμουσεν δεν είναι τυχαίος: θεωρείται ένας από τους ικανότερους διαχειριστές κρίσεων στην Ευρωζώνη, βετεράνος σε θέματα χρέους και ίσως ο πιο σημαντικός σύμβουλος της ΕΚΤ σε ό,τι αφορά τις επόμενες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η ΕΕ.
Αν κάτι τον χαρακτηρίζει, αυτό είναι η ηρεμία, και παράλληλα η συλλογή κάθε στοιχείου και δεδομένου που θα του επιτρέψουν να αξιολογήσει την κατάσταση για να υποβάλει τις προτάσεις του. «Ενας καλός διαχειριστής κρίσεων δεν είναι νευρικός. Οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται ψύχραιμα, ακόμη κι όταν τελείς υπό πίεση» υπογραμμίζει.
Επαγγελματική ανέλιξη
Τα χαρακτηριστικά του αυτά είναι που τον βοήθησαν να ακολουθήσει μια ταχύτατη επαγγελματική ανέλιξη και να βρεθεί στα 45 του χρόνια να κατέχει μια τόσο σημαντική θέση. Αρχικά εργαζόταν για το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών ως σύμβουλος και αργότερα ως αναπληρωτής υπουργός.
Παρότι ανήκει στους Σοσιαλδημοκράτες θεωρεί ως μέντορές του την Ανγκελα Μέρκελ και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, δίπλα στους οποίους θήτευσε τα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας του. Ασχολήθηκε εκτενώς με την οικονομική κρίση στην Ασία το 1997, την οποία θεωρεί μεγάλο «σχολείο». Τα τελευταία χρόνια υπήρξε παρασκηνιακός διαπραγματευτής, τώρα έχει αρχίσει να βγαίνει περισσότερο στο προσκήνιο.
Σε στενή καθημερινή επαφή με τον Ασμουσεν βρίσκεται ο πρόεδρος της Bundesbank, Γενς Βάιντμαν, ο οποίος είναι και μέλος της ΕΚΤ. Η Γερμανία παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η κρίση, οπότε και η κεντρική της τράπεζα έχει σημαντικό μερίδιο ευθύνης στη διαμόρφωση της πολιτικής που εκφράζει η Γερμανίδα καγκελάριος.
Ο Βάιντμαν δεν είναι ο άνθρωπος που μένει στο περιθώριο και έχει εκφράσει πολλές φορές δημοσίως την άποψή του για τη διαχείριση της κρίσης. Ολοι θυμόμαστε άλλωστε τις δηλώσεις του πριν από λίγες ημέρες, όταν προειδοποιούσε την Ελλάδα πως εάν δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις της θα διακοπεί η χρηματοδότηση και σύντομα θα βρεθεί εκτός Ευρωζώνης.
Θεωρείται σκληρός και αμετακίνητος στις θέσεις του και έχει συγκρουστεί με πολιτικούς και άλλους τραπεζίτες που ζητούν από την ΕΚΤ να αναλάβει περισσότερες πρωτοβουλίες για την ανακούφιση των χωρών που αντιμετωπίζουν κρίση χρέους. Είναι εναντίον των παρεμβάσεων από την ΕΚΤ με στόχο τον καθησυχασμό των αγορών, φοβούμενος ότι θα έχουν μεγάλο κόστος στην αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
«Οι αγορές αλλάζουν γνώμη κάθε εβδομάδα. Μια μέρα απαιτούν να κάνεις περισσότερα και την επομένη διαμαρτύρονται για τις συνέπειες» εξηγεί το σκεπτικό του στο Reuters. «Οι επικριτές μας από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού εκτιμούν ότι η ΕΚΤ θα έπρεπε να ακολουθήσει το παράδειγμα της Fed και να αγοράζει περισσότερο δημόσιο χρέος. Εμείς όμως δεν είμαστε ένα ομοσπονδιακό κράτος και ούτε η Fed αγοράζει το χρέος της Καλιφόρνια ή της Φλόριντα».
Σε μία περίοδο όπου οι τράπεζες βρίσκονται στο επίκεντρο της κρίσης, είναι αναμενόμενο ότι μεταξύ των προσώπων που έχουν λόγο στη λήψη των αποφάσεων βρίσκεται και ο επικεφαλής του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου (IIF), που εκπροσωπεί περισσότερα από 450 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οδήγησε τους πιστωτές στη συμφωνία για το «κούρεμα» του χρέους της Ελλάδας.
Το προβεβλημένο πρόσωπο είναι ο Τσαρλς Νταλάρα, ο οποίος συχνά παρεμβαίνει με δηλώσεις και ενέργειες καθ' όλη τη διάρκεια της κρίσης. Ωστόσο ο άνθρωπος που έχει την ευθύνη για την ομαλή εκτέλεση όλων των συμφωνηθέντων και για τις παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις είναι ο διευθυντής του IIF και πρόεδρος της HSBC, Ντάγκλας Φλιντ.
Ο 58χρονος τραπεζίτης είναι ο διάδοχος του Γιόσεφ Ακερμαν, πρώην επικεφαλής της Deutsche Bank, που είχε λειτουργήσει ως μεσολαβητής μεταξύ της Ανγκελα Μέρκελ και των πιστωτών της Ελλάδας. Σύμφωνα με τον Φλιντ, ο στόχος είναι να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στην Ευρωζώνη και να υπάρξει ένα όραμα στο οποίο να πιστέψουν τόσο οι πολιτικοί όσο και οι πολίτες.
«Ο κόσμος θέλει λιτότητα και μετά θέλει ανάπτυξη, οπότε οφείλουμε να εξηγήσουμε ότι δεν υπάρχει ένας διακόπτης μεταξύ λιτότητας και ανάπτυξης» είχε δηλώσει ο Φλιντ αναλαμβάνοντας τα ηνία του IIF. Ο Φλιντ είχε βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα το 2003 με την καταστροφική για την HSBC αγορά της εταιρείας sub-prime, Household, η οποία στοίχισε στην τράπεζα δισεκατομμύρια δολάρια, ωστόσο η απόδοσή της κατά τη διάρκεια της κρίσης ανέβασε τις «μετοχές» του. Η HSBC διανύει αυτή τη στιγμή μια περίοδο αυστηρής λιτότητας υπό τις οδηγίες του επικεφαλής της.
Επιπλέον, ο Φλιντ θεωρείται αυθεντία σε σύνθετα τραπεζικά ζητήματα, ενώ το 2008 είχε συνυπογράψει με τον πρόεδρο της Goldman Sachs βιβλίο, το οποίο είχε ως θέμα τον περιορισμό του συστημικού ρίσκου.
Ενας από τους πιο δυνατούς «παίκτες» στη σκακιέρα της κρίσης εδρεύει στις Βρυξέλλες. Είναι ο βασικός σύμβουλος του Μπαρόζο και όμως παραμένει άγνωστος στο ευρύ κοινό. Ο Αντόνιο Ζοσέ Καμπράλ είναι ο κύριος διπλωματικός απεσταλμένος του προέδρου της Κομισιόν προς τις χώρες του G20, και για αυτή του την ιδιότητα κέρδισε το παρατσούκλι «σέρπα», από τους αυτόχθονες που καθοδηγούσαν στα μονοπάτια του Εβερεστ τους ορειβάτες και ήταν οι αφανείς ήρωες των επιτυχημένων αναβάσεων.
Ο Καμπράλ έχει περάσει 24 χρόνια στις Βρυξέλλες και έχει θητεύσει τόσο στην κεντρική τράπεζα της Πορτογαλίας όσο και στο υπ. Οικονομικών της χώρας του. Είναι ο άνθρωπος που έχει επιφορτιστεί με το δύσκολο καθήκον να αναλύει όλα όσα συμβαίνουν στις χώρες που έχουν πληγεί και να προβλέπει τι μπορεί να συμβεί, κρατώντας διαρκώς ενήμερο τον Μπαρόζο.
Στο έργο του περιλαμβάνεται το να προσέχει ανά πάσα στιγμή τι συμβαίνει στις αγορές, ποιες είναι οι διαθέσεις στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, να ενημερώνει τον πρόεδρο και να συνομιλεί με τους ομολόγους του από όλο τον κόσμο. Για τον ίδιο, διαχείριση της κρίσης σημαίνει να κρατάς το απόσταγμα από μια πληθώρα πληροφοριών, να επικεντρώνεσαι στο τώρα, ενώ ταυτόχρονα να διατηρείς κατά νου το όραμα περαιτέρω ενσωμάτωσης που μπορεί να έρθει μακροπρόθεσμα.
Παρότι παραδέχεται ότι έχουν υπάρξει στιγμές που η πίεση ήταν τεράστια, ειδικά τους τελευταίους μήνες του 2011, όταν έπρεπε να διευθετηθούν πολλά και όλα ήταν στον αέρα, υποστηρίζει ότι δεν έχει χάσει την πίστη του στο ευρώ. «Ποτέ δεν αμφέβαλα και εξακολουθώ να μην αμφιβάλλω» λέει.
Νίκολας Μπλόμε
Ο «σκληρός» της BILD που βάζει την Ελλάδα στο στόχαστρο
Η εφημερίδα «Bild» έχει λειτουργήσει κατά κόρον εμπρηστικά στο θέμα της οικονο-μικής κρίσης και κυρίως σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, επηρεάζοντας σημαντικά τη γερμανική κοινή γνώμη καθώς έχει καθημερινά 12 εκατ. αναγνώστες. Αρκετές φορές, δε, έχει ειπωθεί ότι χρησιμοποιείται από τη γερμανική κυβέρνηση ως μέσο άσκησης πίεσης αλλά και πολιτικής, προκειμένου να επιτύχει τους δικούς της στρατηγικούς στόχους.
Ο άνθρωπος που έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με το θέμα της κρίσης και έχει μετατραπεί σε έναν από τους πιο ισχυρούς δημοσιογράφους στην Ευρώπη είναι ο Νίκολας Μπλόμε, ο πολιτικός ανταποκριτής και αναπληρωτής διευθυντής της «Bild». «Η Ελλάδα είναι ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα με τα οποία ασχοληθήκαμε τα τελευταία δύο χρόνια επειδή επηρεάζει το ευρώ» εξηγεί το σκεπτικό του στο Reuters. Αρνείται ότι η εφημερίδα του ακολουθεί πιο σκληρή γραμμή από ό,τι τα υπόλοιπα έντυπα στη Γερμανία και δηλώνει ότι «συμφωνούμε όλοι στην εφημερίδα πως η Ελλάδα δεν πρόκειται να σωθεί κατ' αυτό τον τρόπο και ότι πρέπει να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη, τουλάχιστον για τώρα.
Η Ελλάδα πρέπει να υποτιμήσει το νόμισμά της, ένα νέο νόμισμα, μια νέα δραχμή. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποκατασταθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας». Παρά τις σφοδρές επικρίσεις που έχει δεχτεί, κυρίως από την Ελλάδα, ο Μπλόμε επιμένει ότι πολλοί Γερμανοί πολιτικοί συμφωνούν με τη γραμμή της εφημερίδας και θεωρεί ότι οι διαβόητες, πλέον, προτάσεις τους περί πώλησης των ελληνικών νησιών ήταν μια έξυπνη και αποτελεσματική λύση. «Αν θέλεις σοβαρά να μειώσεις το χρέος σου, τότε αρχίζεις να ιδιωτικοποιείς. Πρέπει να πουλήσεις δημόσια περιουσία, όπως κάνουν οι άλλες χώρες. Οι Ελληνες πολιτικοί, όμως, ένιωσαν ότι επιτεθήκαμε κατά της εθνικής τους κυριαρχίας. Τι ανοησία!».
STEVENIKO
Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...
