Τα ποσά προκαλούν ίλιγγο. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο σε εφορίες και τελωνεία έφτασαν στο τέλος Αυγούστου τα 48,8 δισ. ευρώ και από αυτά τα 6,871 δισ. ευρώ αποτελούν «φρέσκα» ληξιπρόθεσμα που δημιουργήθηκαν από τις αρχές του έτους. Το ένα τέταρτο των συνολικών ληξιπρόθεσμων να κατάφερνε να μαζέψει το υπουργείο Οικονομικών, ούτε πακέτα μέτρων θα χρειαζόμαστε ούτε θα είχαμε φτάσει σε αυτό το χάλι. Η αλήθεια όμως είναι δυστυχώς διαφορετική και αποδεικνύεται από τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων.

Σύμφωνα με αυτά:

• Στο τέλος Αυγούστου τα συσσωρευμένα εδώ και δεκαετίες και εν πολλοίς ανεπίδεκτα είσπραξης ληξιπρόθεσμα χρέη είχαν φτάσει τα 43,741 δισ. ευρώ. Από αυτά από τις αρχές του έτους είχαν εισπραχθεί 847 εκατ. ευρώ και διεγράφησαν επιπλέον 303 εκατ. ευρώ.

• Από τις αρχές του έτους έως το τέλος Αυγούστου τα «φρέσκα» ληξιπρόθεσμα χρέη έφτασαν σε 6,871 δισ. ευρώ, από τα οποία 35 εκατ. ευρώ διεγράφησαν και 543 εκατ. ευρώ εισπράχθηκαν.

Η μηνιαία εξέλιξη των φρέσκων ληξιπρόθεσμων είναι ενδεικτική των αδυναμιών των φορολογουμένων να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις – βουνό. Το μεγάλο άλμα των ληξιπρόθεσμων από τα 3,8 στα 6,8 δισ. ευρώ έγινε μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου όταν άρχισαν να πληρώνονται τα πρώτα εκκαθαριστικά με φόρο εισοδήματος, έκτακτες εισφορές και τέλος επιτηδεύματος την ώρα που η αποχή από την πληρωμή ΦΠΑ ή ακόμα και την υποβολή δηλώσεων κρατάει καλά.

Η αδυναμία χιλιάδων φορολογουμένων να πληρώσουν το βουνό των φόρων είναι σε γνώση του υφυπουργού Οικονομικών Γ. Μαυραγάνη, στα συρτάρια του οποίου βρίσκεται μια νέα ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών με αρκετές καινοτομίες. Στα βασικά χαρακτηριστικά της ρύθμισης που προωθείται στη Βουλή, έχοντας εξασφαλίσει και τη σύμφωνη γνώμη της τρόικας, ξεχωρίζουν τρεις ουσιαστικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις αλλεπάλληλες ρυθμίσεις που προηγήθηκαν:

• Χωρίς ελάχιστο ποσό δόσης. Μέχρι σήμερα, όσοι φορολογούμενοι έμπαιναν σε ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών θα έπρεπε να πληρώνουν τουλάχιστον 300 ευρώ το μήνα. Με τη νέα ρύθμιση θα δίνουν όσα μπορούν, ακόμα και 100 ευρώ το μήνα.

• Πολλές δόσεις ακόμα και για μικρά χρέη. Εξαιρώντας την παράμετρο του ελάχιστου ποσού δόσης, ακόμα και μικρά χρέη θα μπορούν να σπάνε την οφειλή σε έως και 48 δόσεις. Όπως εξηγούν στο υπουργείο Οικονομικών, με συγκεκριμένα κριτήρια όπως για παράδειγμα η μείωση των εισοδημάτων, η απώλεια της εργασίας, ή η μείωση του τζίρου στην περίπτωση επιχειρήσεων, ο προϊστάμενος της Εφορίας, θα μπορεί να προσδιορίζει το μέγιστο αριθμό δόσεων κατά περίπτωση. Για τα φυσικά πρόσωπα που αδυνατούν να εξοφλήσουν στην ώρα τους συγκριτικά μικρά ποσά, για φόρους εισοδήματος, ή το χαράτσι των ακινήτων, οι δόσεις εκτιμάται πως θα φτάνουν τις 15-17.

• Χωρίς χρονικό περιορισμό. Η ρύθμιση θα είναι διαρκής. Οποτεδήποτε, οποιοσδήποτε φορολογούμενος δεν μπορεί να πληρώσει στην ώρα του, θα μπορεί να ζητά έως 48 δόσεις. Μέχρι σήμερα, οι ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών κάλυπταν χρέη που είχαν δημιουργηθεί μέχρι ενός συγκεκριμένου χρονικού περιθωρίου ( η τελευταία έως τις 29 Φεβρουαρίου) εξαιρώντας με τον τρόπο αυτό τρέχουσες υποχρεώσεις.

Στις καινοτομίες της νέας ρύθμισης συγκαταλέγεται και η πλήρης διαγραφή των προσαυξήσεων. Συνήθως σε ανάλογες ρυθμίσεις παρέχεται διαγραφή του 100% των προσαυξήσεων σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης.

Στη σχεδιαζόμενη ρύθμιση διαγραφή των προσαυξήσεων θα κερδίζουν όλοι οι φορολογούμενοι, ακόμα κι αν επιλέξουν το μάξιμουμ των 48 δόσεων, ξεπληρώσουν δηλαδή τις οφειλές τους σε ορίζοντα τεσσάρων ετών. Μοναδική προϋπόθεση για την πλήρη διαγραφή των προσαυξήσεων θα είναι η συνέπεια του φορολογουμένου. Αν πληρώνει ανελλιπώς τις δόσεις του, θα ξεπληρώσει πρώτα τη βασική οφειλή και όταν φτάσει στις προσαυξήσεις, αυτές θα διαγράφονται στο σύνολό τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αρχικά η τρόικα δεν ήθελε ούτε να ακούσει για ενδεχόμενη νέα ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών. Τελικά, όπως λέει αρμόδιο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών , πείστηκαν ότι χωρίς διευκολύνσεις , απλά χιλιάδες φορολογούμενοι δεν θα πληρώσουν γιατί δεν μπορούν.