του  Αλέξη Καζαντζίδη


Όταν τα παλιότερα χρόνια υπέφερε κανείς, υπέφερε κατά μόνας αλλά τον βοηθούσε και ο όποιος περίγυρος.  Σήμερα η δυστυχία κι η εξαθλίωση έχουν ενσωματωθεί στην κοινωνία του θεάματος. Είμαστε σε ζωντανή σύνδεση με τη δυστυχία του άλλου, μα ελάχιστα (;) μπορούμε να τον βοηθήσουμε.

Ο σινιέ όρος «ανθρωπιστικές τραγωδίες» είναι άλλωστε  το ακαδημαϊκό προκάλυμμα της επέλασης του «πολιτισμένου κόσμου» που τοκίζει τις δυστυχίες. Η ελεημοσύνη έρχεται να σπαράξει και το τελευταίο χιλιοστό αξιοπρέπειας. Χωρίς αξιοπρέπεια δεν μπορεί κάποιος να βγει απ’ την δική του τραγωδία και να ορθοποδήσει. Θα παραμένει πάντα υποχείριο του ελεήμονα  που αυτάρεσκα σκουπίζει το χνώτο της ζητιανιάς απ’ τον καθρέφτη της καλοζωίας του.

Η εξουσία υπογραμμίζει την ανωτερότητά της με την ελεημοσύνη. Η ελεημοσύνη είναι ο βρυχηθμός του τέρατος που για να χορτάσει, κατασπαράζει την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης. Η ελεημοσύνη ξεθωριάζει το πιο ελεύθερο πνεύμα. Ο ελεήμων δέχεται την κατωτερότητα των πλασμάτων που ελεεί. Ο φτωχός είναι το απολίθωμα στο βαρέλι του πλούτου. Η ελεημοσύνη είναι ένα ελάχιστο ποσοστό υπεραξίας που ισοφαρίζει την ευθύνη και την ενοχή. Ο φτωχός είναι φτωχός γιατί είναι αβέβαιος και φοβισμένος. Είναι αποτέλεσμα επιδρομής.

Η λέξη «ανάπτυξη» (ξεφτισμένο κυβερνητικό σύνθημα) έχει μια θολούρα και μια υποκρισία. Προοδεύει η κυρίαρχη τάξη εξαθλιώνοντας την κατώτερη. Διαχειρίζεται τους όρους εξαθλίωσης κάθε πλάσματος που την υπηρετεί. Κλεμμένη εργασία, κυνική καταστολή, αποβλάκωση. Πλήθη συρρέουν για να χαθούν στην ανώνυμη πλήξη μιας εργάσιμης μέρας που οδηγεί στην εκκλησία, στην ψηφιακή τηλεόραση ή στη Χρυσή Αυγή. Ο θεός και το εμπόρευμα πάνε χέρι – χέρι μετατρέποντας το λαό σε ανήμπορη αγέλη.

Ο εργαζόμενος δούλεψε, υπερσυσσώρευσε και τώρα δεν μπορεί να χαρεί τον πλούτο που έχτισε με τα χέρια και το μυαλό του. Τον πλούτο που απορρόφησε την ύπαρξή του για να μορφοποιηθεί. Ο πλούτος τώρα δεν τους χρειάζεται όλους. Κάποιους θα τους ρίξει στον Καιάδα της ανεργίας. Κάποιους θα τους κρατάει στον προθάλαμο της μιζέριας και της εξαθλίωσης. Κάποιους θα τους καλλιεργεί ως γενίτσαρους στο θερμοκήπιο της ελεημοσύνης.

Η αυτοκράτειρα του πλούτου απ’ τη μια χαϊδεύει το παιδικό μάγουλο κι απ’ την άλλη του κλέβει το ένα νεφρό. Περήφανοι εκλεπτυσμένοι υπερπατριώτες κόβουν κορδέλες στα μαγαζιά ελεημοσύνης. Παντοπωλεία, φαρμακεία, ιατρεία για φτωχούς. Οι φτωχοί και οι άλλοι. Οι φτωχοί εδώ, στο παραπέτασμα που έφτιαξαν οι άλλοι για να τους κρύβουν. Οι άλλοι που διαχειρίζονται τον πλούτο και τα αγαθά του θεού βρίσκονται αλλού, σε άλλα σχολεία, σε άλλα ιατρεία, σε άλλα μαγαζιά.

Η φτώχεια λειτουργεί ως επιδημία. Σαν να επρόκειτο για φυσικό φαινόμενο. Και το εμβόλιό της είναι η ελεημοσύνη. Κανένας δεν την προκαλεί. Έρχεται ξαφνικά. Θεϊκά αυθόρμητη και θεϊκά επιτηδευμένη. Η φτώχεια δεν έχει υπεύθυνους, άρα για τη φτώχεια τους ευθύνονται αποκλειστικά και μόνο οι φτωχοί που είναι φτωχοί και δεν είναι πλούσιοι. Κανένα δικαστήριο της λεγόμενης δημοκρατίας δεν θα δικάσει κάποιον που οδήγησε κάποιον άλλο στη φτώχεια. Τα δικαστήρια της δημοκρατίας δεν δικάζουν τον εκμεταλλευτή. Η δημοκρατία μας έχει προστάτιδα την υπεραξία.
Στη δημοκρατία μας μπορείς να μιλάς ελεύθερα, να σκέπτεσαι ελεύθερα, να ψηφίζεις ελεύθερα. Στην δημοκρατία μας όλες οι απόψεις είναι σεβαστές. Μα η εφαρμοσμένη άποψη είναι μία και μοναδική.

Η εφαρμοσμένη ελευθερία επίσης. Είναι η άποψη και η ελευθερία που σου δίνει το δικαίωμα να ζεις μόνο όταν υπερασπίζεσαι το αξίωμα της εκμετάλλευσης που οδηγεί στο θεώρημα της δυστυχίας. Μόνο όταν αποδέχεσαι τον εκμεταλλευτή ως κυρίαρχο πάνω στη φύση και τους ανθρώπους. Όταν γράφεις ύμνους γι’ αυτόν, όταν είσαι αυλικός του, όταν τον γλείφεις. Όταν τού κάνεις χάρες σαν υποτακτικός σκύλος. Τότε ναι, είσαι ελεύθερος, ηδονίζεσαι με την λέξη ελευθερία και επιδίδεσαι σε παιάνες και στιχουργήματα.

Η ελευθερία γίνεται κάτι μεταφυσικό για τα σχολικά εγχειρίδια και τις υπερπατριωτικές επάλξεις. Δεν έχει σημασία που δεν έχεις σπίτι. Είσαι ελεύθερος όμως. Δεν έχει σημασία που δεν έχεις φάρμακα. Έχεις ελευθερία όμως. Δεν έχει σημασία που δεν έχεις εργασία, μέλλον. Έχεις ελευθερία. Δεν έχει σημασία που ζεις με τα σκουπίδια. Έχεις ελευθερία. Κάτσε στ’ αυγά σου λοιπόν αφού έχεις ελευθερία. Μούτζωνε με την ψυχή σου. Γκρίνιαζε, αγανάκτησε. Έχεις ελευθερία. Ένα πράγμα όμως δεν έχεις, ζωή.
Γιατί τη ζωή σου τη ρουφάνε οι βδέλλες και σου πετάνε στα μούτρα μια σταλιά ελεημοσύνης κι ένα γενόσημο ζωής. Γιατί η ανάπηρη ελευθερία που σου προσφέρουν είναι μια σακατεμένη ζωή.