Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Νιουκάσλ αποκάλυψαν τον μηχανισμό γήρανσης των νευρώνων. Το νέο επίτευγμα που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Aging Cell» ανοίγει δρόμους σε ό,τι αφορά την κατανόηση σοβαρών νόσων που συνδέονται με γήρανση και εκφύλιση του εγκεφάλου όπως η νόσος του Πάρκινσον, η σχετιζόμενη με την ηλικία απλεια ακοής, η νόσος των κινητικών νευρώνων και η άνοια.

Το μονοπάτι της κυτταρικής γήρανσης

Η διαδικασία της γήρανσης έχει τις ρίζες της βαθιά στα κύτταρα τα οποία αποτελούν τα «δομικά συστατικά» του οργανισμού μας. Επιστήμονες είχαν ανακαλύψει στο παρελθόν το μοριακό μονοπάτι που βάζει «φρένο» στην ικανότητα διαίρεσης των κυττάρων οδηγώντας στην αποκαλούμενη κυτταρική γήρανση.

Ωστόσο μέχρι σήμερα ελάχιστα ήταν γνωστά σχετικά με τη διαδικασία γήρανσης κυττάρων που δεν έχουν την ικανότητα να διαιρούνται, όπως οι νευρώνες. Τώρα οι ερευνητές από το Νιουκάσλ με επικεφαλής τον καθηγητή στο πεδίο της Κυτταρικής Γήρανσης Τόμας φον Ζγκλινίκι έδειξαν ότι και τα συγκεκριμένα κύτταρα ακολουθούν το ίδιο μονοπάτι γήρανσης.

Τα ευρήματα αυτά θέτουν σε αμφισβήτηση τις μέχρι σήμερα εκτιμήσεις σχετικά με την κυτταρική γήρανση και ανοίγουν μια νέα πόρτα εξερεύνησης θεραπειών για πλήθος εκφυλιστικών νόσων του εγκεφάλου.

Οι ερευνητές παρακολούθησαν μια ομάδα γηρασμένων ποντικών και είδαν ότι η διαδικασία γήρανσης των νευρώνων ακολουθεί ακριβώς τους ίδιους κανόνες με εκείνους που ακολουθούνται όταν γηράσκουν οι ινοβλάστες, τα κύτταρα που διαιρούνται στο δέρμα για την αποκατάσταση των πληγών.

Το ντόμινο της καταστροφής

Ποιοι είναι αυτοί οι κανόνες; Η απόκριση στην καταστροφή του DNA επαναπρογραμματίζει ουσιαστικώς τους γηράσκοντες ινοβλάστες ώστε να παράγουν και να εκκρίνουν επικίνδυνες ουσίες συμπεριλαμβανομένων ελευθέρων ριζών οξυγόνου και προφλεγμονωδών μορίων. Ετσι τα γηράσκοντα κύτταρα μοιάζουν με «το σάπιο φρούτο στο καλάθι» το οποίο μπορεί να καταστρέψει και τα υπόλοιπα γειτονικά υγιή φρούτα (κύτταρα στην περίπτωσή μας) που βρίσκονται στη… γειτονιά του. Ωστόσο ως τώρα οι ειδικοί πίστευαν πως οι νευρώνες που δεν πολλαπλασιάζονται θα ακολουθούσαν ένα εντελώς διαφορετικό μονοπάτι γήρανσης.

Και όμως, όπως έδειξε η νέα μελέτη, τον ίδιο ακριβώς δρόμο ακολουθούν και οι νευρώνες που γηράσκουν. Σύμφωνα με τον καθηγητή Ζγκλινίκι το επόμενο βήμα για την ερευνητική ομάδα είναι να ανακαλύψει εάν οι μηχανισμοί που εντοπίστηκαν στον εγκέφαλο των ποντικών είναι οι ίδιοι που οδηγούν σε γήρανση του εγκεφάλου και απώλεια των νοητικών ικανοτήτων στους ανθρώπους. «Αν αυτό συμβαίνει, τότε πιθανότατα… κόψαμε δρόμο σε ό,τι αφορά την κατανόηση της γήρανσης του εγκεφάλου» κατέληξε ο καθηγητής.