Γιατί επιμένει στον εργασιακό μεσαίωνα η τρόικα
του Γ. Χ. Παπαγεωργίου
Η επιμονή των τροϊκανών στα Εργασιακά, ανεξάρτητα από τις πολιτικές διευθετήσεις που θα γίνουν για να περάσουν τα μέτρα στη Βουλή, δείχνει ότι το σχέδιό τους είναι να διευκολύνουν τις απολύσεις από τον κλάδο των υπηρεσιών και να δημιουργήσουν προϋποθέσεις για ένα φθηνό «στρατό» απασχολήσιμων σε τομείς όπως ο τουρισμός.
Ο μύθος περί αύξησης της ανταγωνιστικότητας με τη μείωση των αμοιβών έχει χάσει αρκετή από την «αίγλη» του, καθώς βάλλεται από πλειάδα επιστημόνων, ακόμα και από ορισμένους εργοδοτικούς φορείς.
Στην πραγματικότητα, κατά ένα μεγάλο μέρος οι αμοιβές στην Ελλάδα έχουν υποχωρήσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, καθώς οι στρατιές των ανέργων που δημιούργησε το μνημόνιο ρίχνουν το επίπεδο αμοιβών ανεξάρτητα από τις όποιες νομοθετικές παρεμβάσεις. Αυτή, άλλωστε, ήταν μια σχεδιασμένη παρέμβαση από τους εμπνευστές του μνημονίου - και όχι μια «παρενέργεια» ή «κακή εφαρμογή» των μέτρων.
Το όποιο «όφελος» από την περαιτέρω συμπίεση των αμοιβών με νομοθετικές παρεμβάσεις θα εξανεμιστεί από την ύφεση που θα προκληθεί εξαιτίας της μείωσης στην κατανάλωση. Από μια τέτοια εξέλιξη θα υποφέρουν περισσότερο οι μικρές εμπορικές επιχειρήσεις. Τι να την κάνει τη μείωση των λειτουργικών του εξόδων λόγω των χαμηλότερων μισθών ένας έμπορος εάν δεν μπαίνει πελάτης στο μαγαζί του;
Για να ωφεληθεί ένας κλάδος από τη μείωση των αμοιβών θα πρέπει να πουλάει στο εξωτερικό (εξαγωγές) και το κόστος του να προέρχεται κατά μεγάλο ποσοστό από μισθούς και ημερομίσθια (να είναι έντασης εργασίας). Αυτό αφήνει απ’ έξω, κατά μεγάλο μέρος, τους κλάδους που εξάγουν ανταγωνιστικά αγαθά υψηλής ποιότητας γιατί η παραγωγή τέτοιων προϊόντων απαιτεί εξειδικευμένο και αφοσιωμένο προσωπικό. Οι εταιρείες που διαπρέπουν στους τομείς αυτούς συνήθως πληρώνουν καλά τους υπαλλήλους τους, επενδύουν σε αυτούς και δεν θέλουν να τους χάσουν.
Στον τουριστικό τομέα, όμως, το κόστος εργασίας παίζει σημαντικό ρόλο, ενώ τα έσοδά του εξαρτώνται κατά κύριο λόγο από το εξωτερικό και όχι από την εσωτερική αγορά.
Αν υπολογίσουμε επιπλέον ότι στρατηγικός στόχος είναι να διατεθούν μεγάλες παραθαλάσσιες εκτάσεις για τουριστική αξιοποίηση, είναι σαφές ότι με το νέο εργασιακό καθεστώς που προωθεί η τρόικα θέλει να ετοιμάσει το έδαφος για ελκυστικές επενδύσεις με χαμηλό κόστος γης και φθηνούς εργαζομένους, οι οποίοι μάλιστα θα απολύονται με πολύ χαμηλό κόστος.
Οσον αφορά στις αποζημιώσεις, είναι σαφές ότι ο στόχος είναι να μειωθεί το κόστος για μεγάλες επιχειρήσεις που θέλουν να μειώσουν το προσωπικό τους, είτε με απολύσεις είτε με «εθελούσιες» απομακρύνσεις. Τέτοιες επιχειρήσεις βρίσκονται κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών και ο τραπεζικός είναι κατ’ εξοχήν ένας κλάδος ο οποίος είχε «φουσκώσει» την περασμένη δεκαετία και τώρα θα συρρικνωθεί με τις συγχωνεύσεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί.
Η επιμονή των τροϊκανών στα Εργασιακά, ανεξάρτητα από τις πολιτικές διευθετήσεις που θα γίνουν για να περάσουν τα μέτρα στη Βουλή, δείχνει ότι το σχέδιό τους είναι να διευκολύνουν τις απολύσεις από τον κλάδο των υπηρεσιών και να δημιουργήσουν προϋποθέσεις για ένα φθηνό «στρατό» απασχολήσιμων σε τομείς όπως ο τουρισμός.
Ο μύθος περί αύξησης της ανταγωνιστικότητας με τη μείωση των αμοιβών έχει χάσει αρκετή από την «αίγλη» του, καθώς βάλλεται από πλειάδα επιστημόνων, ακόμα και από ορισμένους εργοδοτικούς φορείς.
Στην πραγματικότητα, κατά ένα μεγάλο μέρος οι αμοιβές στην Ελλάδα έχουν υποχωρήσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, καθώς οι στρατιές των ανέργων που δημιούργησε το μνημόνιο ρίχνουν το επίπεδο αμοιβών ανεξάρτητα από τις όποιες νομοθετικές παρεμβάσεις. Αυτή, άλλωστε, ήταν μια σχεδιασμένη παρέμβαση από τους εμπνευστές του μνημονίου - και όχι μια «παρενέργεια» ή «κακή εφαρμογή» των μέτρων.
Το όποιο «όφελος» από την περαιτέρω συμπίεση των αμοιβών με νομοθετικές παρεμβάσεις θα εξανεμιστεί από την ύφεση που θα προκληθεί εξαιτίας της μείωσης στην κατανάλωση. Από μια τέτοια εξέλιξη θα υποφέρουν περισσότερο οι μικρές εμπορικές επιχειρήσεις. Τι να την κάνει τη μείωση των λειτουργικών του εξόδων λόγω των χαμηλότερων μισθών ένας έμπορος εάν δεν μπαίνει πελάτης στο μαγαζί του;
Για να ωφεληθεί ένας κλάδος από τη μείωση των αμοιβών θα πρέπει να πουλάει στο εξωτερικό (εξαγωγές) και το κόστος του να προέρχεται κατά μεγάλο ποσοστό από μισθούς και ημερομίσθια (να είναι έντασης εργασίας). Αυτό αφήνει απ’ έξω, κατά μεγάλο μέρος, τους κλάδους που εξάγουν ανταγωνιστικά αγαθά υψηλής ποιότητας γιατί η παραγωγή τέτοιων προϊόντων απαιτεί εξειδικευμένο και αφοσιωμένο προσωπικό. Οι εταιρείες που διαπρέπουν στους τομείς αυτούς συνήθως πληρώνουν καλά τους υπαλλήλους τους, επενδύουν σε αυτούς και δεν θέλουν να τους χάσουν.
Στον τουριστικό τομέα, όμως, το κόστος εργασίας παίζει σημαντικό ρόλο, ενώ τα έσοδά του εξαρτώνται κατά κύριο λόγο από το εξωτερικό και όχι από την εσωτερική αγορά.
Αν υπολογίσουμε επιπλέον ότι στρατηγικός στόχος είναι να διατεθούν μεγάλες παραθαλάσσιες εκτάσεις για τουριστική αξιοποίηση, είναι σαφές ότι με το νέο εργασιακό καθεστώς που προωθεί η τρόικα θέλει να ετοιμάσει το έδαφος για ελκυστικές επενδύσεις με χαμηλό κόστος γης και φθηνούς εργαζομένους, οι οποίοι μάλιστα θα απολύονται με πολύ χαμηλό κόστος.
Οσον αφορά στις αποζημιώσεις, είναι σαφές ότι ο στόχος είναι να μειωθεί το κόστος για μεγάλες επιχειρήσεις που θέλουν να μειώσουν το προσωπικό τους, είτε με απολύσεις είτε με «εθελούσιες» απομακρύνσεις. Τέτοιες επιχειρήσεις βρίσκονται κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών και ο τραπεζικός είναι κατ’ εξοχήν ένας κλάδος ο οποίος είχε «φουσκώσει» την περασμένη δεκαετία και τώρα θα συρρικνωθεί με τις συγχωνεύσεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί.