Της Ρούλας Σαλούρου


Σε μια περίοδο, από το 2008 έως το τέλος του 2011, που σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, η συνολική απασχόληση στη χώρα μας μειώθηκε κατά περίπου 10%, ο μόνος κλάδος που διασώθηκε ήταν αυτός της υγείας. Ακόμη και ο γεωργικός τομέας, που συγκυριακά μπορεί κάποιες στιγμές να παρουσιάζει αύξησης την απασχόληση, συνολικά, εμφανίζει μείωση. Πρωταθλητές πάντως στη συρρίκνωση του αριθμού των απασχολούμενων είναι οι κατασκευές και η βιομηχανία. Το τίμημα της ύφεσης είναι μεγάλο και για τους εργοδότες.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι τόσο οι εργοδότες όσο και τα συμβοηθούντα μέλη δέχονται μεγάλες και συνεχείς μειώσεις σε όλη τη διάρκεια της κρίσης, ενώ η κατηγορία των αυτοαπασχολούμενων αντιστεκόταν μέχρι το τέλος του 2011. Βέβαια και εδώ, υποκρύπτεται μια δομική αλλαγή στην εγχώρια αγορά εργασίας. Στην ουσία, δεν παραμένουν σταθεροί οι ελεύθεροι επαγγελματίες, περνώντας αλώβητοι από την κρίση. Κάθε άλλο. Μειώνονται και μάλιστα δραματικά, αφού σύμφωνα με τη ΓΣΕΒΕΕ περίπου 100.000 επιχειρήσεις έκλεισαν. Στην πράξη, κάνουν την εμφάνισή τους και νέοι αυτοαπασχολούμενοι, των οποίων όμως η απασχόληση υποκρύπτει μισθωτή εργασία.

Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Κοινωνικών και Οικονομικών Εξελίξεων της ΓΣΕΕ, μεταξύ των ετών 2008 και 2011 η συνολική απασχόληση στην Ελλάδα μειώθηκε κατά περίπου 10%, όταν στην Ευρώπη των 15, την ίδια περίοδο, η αντίστοιχη μείωση ήταν πολύ μικρότερη (2%). Όπως είναι φυσικό, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η επίδραση της οικονομικής κρίσης στην απασχόληση διαφοροποιείται σημαντικά μεταξύ των κλάδων της οικονομίας.

Η μεγαλύτερη μείωση στην Ελλάδα, όπως άλλωστε και στην ΕΕ-15, παρατηρήθηκε στους κλάδους του δευτερογενούς τομέα, όπως είναι οι κατασκευές (-37%) και η βιομηχανία  (-22,8%).  Αντίθετα, αισθητά μικρότερη ήταν η μείωση στην απασχόληση στον πρωτογενή και τον τριτογενή τομέα. Την περίοδο αυτή μάλιστα, μικρή αύξηση της απασχόλησης παρατηρήθηκε μόνο στον κλάδο της υγείας (2,6%). Στην ΕΕ-15 καταγράφηκε επίσης αύξηση στον κλάδο της υγείας, καθώς και στην εκπαίδευση. Αξίζει να σημειωθεί πως, με μόνη εξαίρεση τη γεωργία, στους υπόλοιπους κλάδους όπου καταγράφηκε μείωση της απασχόλησης, αυτή ήταν αισθητά υψηλότερη στην Ελλάδα απ’ ό,τι στην Ευρωζώνη.

Τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο του 2012 δείχνουν πιο συγκυριακές αλλαγές, ενδεικτικές όμως της γενικότερης συρρίκνωσης της απασχόλησης. Για παράδειγμα, στο τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2012, η απασχόληση στη γεωργία εμφανίζει μικρή αύξηση, με 494.000 άτομα, έναντι 489.000 το πρώτο τρίμηνο του έτους. Αύξηση, υπάρχει και στον τομέα «παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού, στην εστίαση – καταλύματα, στις χρηματοπιστωτικές ασφαλιστικές δραστηριότητες καθώς και τη διαχείριση ακίνητης περιουσίας. Συνολικά πάντως, η απασχόληση και κατά το συγκεκριμένο διάστημα μειώθηκε σημαντικά (στα 3,793 εκατ. ευρώ από 3,837 εκατ. ευρώ).

Τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης δεν τις υφίσταται μόνο η μισθωτή εργασία αλλά και όλο το υπόλοιπο τμήμα του εργατικού δυναμικού της χώρας καθώς το τίμημα της ύφεσης είναι μεγάλο και σε αυτό. Τόσο η κατηγορία των εργοδοτών, όσο και συμβοηθούντων μελών δέχονται μεγάλες και συνεχείς μειώσεις σε όλη την διάρ¬κεια της κρίσης ενώ η κατηγορία των αυτοαπασχολούμενων αντιστεκόταν μέχρι το τελευταίο έτος.

Σύμφωνα με το ΙΝΕ ΓΣΕΕ, αναφορικά με την κατηγορία των εργοδοτών εκτός από τους κύριους κλάδους στους οποίους μειώθηκε και η μισθωτή εργασία μειώθηκε σημαντικά στους κλάδους των Δραστηριοτήτων παροχής καταλύματος και εστίασης, στις Επαγγελματικές, επιστη¬μονικές και τεχνικές δραστηριότητες και στις Μεταφορές και αποθήκευση.

Στην κατηγορία των αυτοαπασχολούμενων η απασχόληση μειώθηκε κυρίως στους κλάδους της Γεωργίας και του Εμπορίου, ενώ τέλος στα συμβοηθούντα μέλη η απα-σχόληση μειώθηκε σε όλους τους παραπάνω κλάδους με εξαίρεση τον κλάδο των Μεταφορών και αποθήκευση.