Η «σιωπηλή» και επικίνδυνη επιδημία
Πώς αντιμετωπίζεται η απειλή της ιογενούς ηπατίτιδας
Η «σιωπηλή επιδημία» της χρόνιας ιογενούς ηπατίτιδας υπολογίζεται ότι
προσβάλλει ετησίως, σε παγκόσμιο επίπεδο, περισσότερους ανθρώπους από
ό,τι ο ιός HIV.
Στη χώρα μας είναι γνωστό ότι περισσότεροι από 400.000 άνθρωποι πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα B ή C και πολλοί μάλιστα δεν το γνωρίζουν!
Μια φλεγμονή του ήπατος
Η ηπατίτιδα αποτελεί φλεγμονή του ήπατος, η οποία προκαλείται κυρίως από τους ιούς της ηπατίτιδας Α, Β, C, D και E, αλλά και από την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλης.
Ως χρόνια ηπατίτιδα ορίζεται η φλεγμονή του ήπατος που παρατείνεται για περισσότερο από 6 μήνες και προκαλείται από τους ιούς B, C και D, με συχνότερες τις χρόνιες ηπατίτιδες B και C.
Η ηπατίτιδα Β προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας Β (HBV) που ανακαλύφθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’60. Η ηπατίτιδα C προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας C (HCV), ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1989.
Πώς μεταδίδεται
Η μετάδοση των δύο ιών γίνεται με την αιματογενή οδό ή με τη σεξουαλική επαφή.
Οι μεταγγίσεις αίματος ή παραγώγων του, δεν αποτελούν σήμερα τρόπο μετάδοσης λόγω του συστηματικού ελέγχου που διενεργείται στις μονάδες αιμοδοσίας.
Η κοινή χρήση συρίγγων κατά τη λήψη ναρκωτικών ουσιών, μολυσμένα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τατουάζ και η σεξουαλική επαφή με άτομο που πάσχει από ηπατίτιδα αποτελούν τους κύριους τρόπους μετάδοσης.
Στο 1/3 των ατόμων που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα Β ή C δεν ανευρίσκεται κανένας παράγοντας κινδύνου.
Πώς δεν μεταδίδεται ο ιός:
Με τις συνήθεις δραστηριότητες στην εργασία και στο σπίτι.
Με το κράτημα του χεριού.
Με το φτάρνισμα ή το βήχα.
Με το αγκάλιασμα ή το φιλί.
Με την κατανάλωση τροφίμων ή ποτών.
Με την κοινή χρήση ποτηριών ή πιάτων.
Με το θηλασμό.
Με τη μετάγγιση ελεγχόμενου αίματος ή παραγώγων του.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της οξείας αλλά και της χρόνιας ηπατίτιδας είναι ότι η νόσος κατά κανόνα είναι ασυμπτωματική κι έτσι οι ασθενείς δε ζητούν ιατρική βοήθεια, με αποτέλεσμα η ηπατική βλάβη να προχωράει στο στάδιο της κίρρωσης και της ηπατικής ανεπάρκειας.
Επιπλέον, οι ασθενείς με κίρρωση διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου του ήπατος. Υπολογίζεται ότι το 2-5% των ασθενών με κίρρωση από ιογενή ηπατίτιδα Β ή C θα αναπτύξει επιπλοκές της κίρρωσης ή καρκίνο του ήπατος ετησίως.
Ο κίνδυνος της καρκινογένεσης για τον ασθενή με HBV κίρρωση υπολογίζεται ότι είναι αυξημένος κατά 500 περίπου φορές σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό. Αν στα δεδομένα αυτά προστεθεί και το γεγονός ότι δεν υπάρχει αντίστοιχο εμβόλιο αντιμετώπισης της ηπατίτιδας C, γίνεται αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος που προκαλείται για τη δημόσια υγεία.
Ο φόβος μετάδοσης του ιού στα παιδιά στο πλαίσιο της οικογένειας (με το αγκάλιασμα ή το φίλημα από γιαγιάδες, παππούδες και άλλους) είναι αδικαιολόγητος.
Μια μεγάλη απειλή
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί την ιογενή ηπατίτιδα ως μια μεγάλη απειλή για τη δημόσια υγεία. Από υπολογισμούς με βάση ειδικά μοντέλα φαίνεται ότι μετά το 2010 οι θάνατοι από ηπατίτιδα C θα είναι περισσότεροι από εκείνους που οφείλονται στον ιό του AIDS.
Όπως ενημερώνουν σχετικά ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης του Ήπατος κ. Ε. Aκριβιάδης και ο γενικός γραμματέας κ. Σπ. Μανωλακόπουλος: «Τα στατιστικά στοιχεία αναφέρουν ότι περισσότερα από 500 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν προσβληθεί παγκοσμίως από τον ιό της ηπατίτιδας Β και C, ενώ στην Ελλάδα το 2% περίπου του πληθυσμού πάσχει από χρόνια ηπατίτιδα Β και αντίστοιχο ποσοστό πάσχει από ΗCV ηπατίτιδα».
«Το βασικό είναι ότι οι περισσότεροι δεν το γνωρίζουν. Πρόσφατοι υπολογισμοί στη Γαλλία και στις ΗΠΑ προβλέπουν αύξηση κατά 61% των περιπτώσεων κίρρωσης και 68% των περιπτώσεων ηπατοκυτταρικού καρκίνου, ενώ αντίστοιχη μελέτη στην Ελλάδα υπολόγισε ότι θα έχουμε αύξηση κατά 21% των κιρρωτικών ασθενών και κατά 30% των περιστατικών πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος σε έδαφος χρόνιας ηπατίτιδας C».
Συμπερασματικά, η χρόνια ιογενής ηπατίτιδα, κυρίως λόγω των μακροχρόνιων σοβαρών επιπλοκών της, αποτελεί πολύ σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας, η αντιμετώπιση του οποίου απαιτεί λήψη προληπτικών μέτρων για αποφυγή της μετάδοσης, αλλά και έγκαιρη διάγνωση και έναρξη της θεραπείας.
Θεραπεία
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της χρόνιας ηπατίτιδας Β στηρίζεται στην ιντερφερόνη και στα από του στόματος νουκλεοσ(τ)ιδικά ανάλογα (λαμιβουντίνη, διπιβαλική αδεφοβίρη, εντεκαβίρη, τελμπιβουντίνη).
Για τη χρόνια ηπατίτιδα C η χορήγηση ενός συνδυασμού πεγκυλιωμένης ιντερφερόνης και ριμπαβιρίνης είναι ό,τι καλύτερο.
Στόχος στην ηπατίτιδα Β είναι η καθυστέρηση ή η ακύρωση των σοβαρών συνεπειών της νόσου, ενώ στη χρόνια ηπατίτιδα C η πλήρης ίαση της νόσου, που επιτυγχάνεται με τη κάθαρση του ιού.
Προσοχή
Πρέπει να τονιστεί ότι οι ασθενείς που θα ιαθούν απαλλάσσονται πλήρως από τις μακροχρόνιες συνέπειες της νόσου. Τα αισιόδοξα μηνύματα έρχονται από τους κ. Ε. Aκριβιάδη και κ. Σπ. Μανωλακόπουλο, οι οποίοι διευκρινίζουν ότι:
«Οι χρόνιες ιογενείς ηπατίτιδες Β και C αποτελούν σήμερα νοσήματα που αντιμετωπίζονται και σε πολλές περιπτώσεις μπορούν να ιαθούν πλήρως. Ο εντοπισμός των ασθενών και η έγκαιρη διάγνωση αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για να μειώσουμε τις σοβαρές συνέπειες της χρόνιας ηπατοπάθειας.
Οι ερευνητικές προσπάθειες συνεχίζονται με πολλά νέα φάρμακα να βρίσκονται σε φάση δοκιμών, ελπίζοντας ότι στο μέλλον θα βοηθήσουν να αυξηθεί το ποσοστό των ασθενών που θα απαλλαχθούν από τον ιό με μικρότερης διάρκειας θεραπείες».
Ελληνική Εταιρεία Μελέτης του Ήπατος
Απαρτίζεται από εξειδικευμένους ηπατολόγους και δραστηριοποιείται έντονα στο χώρο της ηπατίτιδας με συνεχή προσφορά στην πρόληψη, τη θεραπεία, καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Η ανάπτυξη της επικοινωνίας και ενημέρωσης με τους επαγγελματίες υγείας, τους ασθενείς, αλλά και εκείνους που ενδιαφέρονται να ενημερωθούν γενικότερα, είτε ανήκουν στο χώρο της υγείας είτε όχι, αποτέλεσε και θα αποτελεί πρωταρχική μέριμνά της (τηλ.: 210-6748561, www.eemh.gr).
Στη χώρα μας είναι γνωστό ότι περισσότεροι από 400.000 άνθρωποι πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα B ή C και πολλοί μάλιστα δεν το γνωρίζουν!
Μια φλεγμονή του ήπατος
Η ηπατίτιδα αποτελεί φλεγμονή του ήπατος, η οποία προκαλείται κυρίως από τους ιούς της ηπατίτιδας Α, Β, C, D και E, αλλά και από την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλης.
Ως χρόνια ηπατίτιδα ορίζεται η φλεγμονή του ήπατος που παρατείνεται για περισσότερο από 6 μήνες και προκαλείται από τους ιούς B, C και D, με συχνότερες τις χρόνιες ηπατίτιδες B και C.
Η ηπατίτιδα Β προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας Β (HBV) που ανακαλύφθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’60. Η ηπατίτιδα C προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας C (HCV), ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1989.
Πώς μεταδίδεται
Η μετάδοση των δύο ιών γίνεται με την αιματογενή οδό ή με τη σεξουαλική επαφή.
Οι μεταγγίσεις αίματος ή παραγώγων του, δεν αποτελούν σήμερα τρόπο μετάδοσης λόγω του συστηματικού ελέγχου που διενεργείται στις μονάδες αιμοδοσίας.
Η κοινή χρήση συρίγγων κατά τη λήψη ναρκωτικών ουσιών, μολυσμένα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τατουάζ και η σεξουαλική επαφή με άτομο που πάσχει από ηπατίτιδα αποτελούν τους κύριους τρόπους μετάδοσης.
Στο 1/3 των ατόμων που πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα Β ή C δεν ανευρίσκεται κανένας παράγοντας κινδύνου.
Πώς δεν μεταδίδεται ο ιός:
Με τις συνήθεις δραστηριότητες στην εργασία και στο σπίτι.
Με το κράτημα του χεριού.
Με το φτάρνισμα ή το βήχα.
Με το αγκάλιασμα ή το φιλί.
Με την κατανάλωση τροφίμων ή ποτών.
Με την κοινή χρήση ποτηριών ή πιάτων.
Με το θηλασμό.
Με τη μετάγγιση ελεγχόμενου αίματος ή παραγώγων του.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της οξείας αλλά και της χρόνιας ηπατίτιδας είναι ότι η νόσος κατά κανόνα είναι ασυμπτωματική κι έτσι οι ασθενείς δε ζητούν ιατρική βοήθεια, με αποτέλεσμα η ηπατική βλάβη να προχωράει στο στάδιο της κίρρωσης και της ηπατικής ανεπάρκειας.
Επιπλέον, οι ασθενείς με κίρρωση διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου του ήπατος. Υπολογίζεται ότι το 2-5% των ασθενών με κίρρωση από ιογενή ηπατίτιδα Β ή C θα αναπτύξει επιπλοκές της κίρρωσης ή καρκίνο του ήπατος ετησίως.
Ο κίνδυνος της καρκινογένεσης για τον ασθενή με HBV κίρρωση υπολογίζεται ότι είναι αυξημένος κατά 500 περίπου φορές σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό. Αν στα δεδομένα αυτά προστεθεί και το γεγονός ότι δεν υπάρχει αντίστοιχο εμβόλιο αντιμετώπισης της ηπατίτιδας C, γίνεται αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος που προκαλείται για τη δημόσια υγεία.
Ο φόβος μετάδοσης του ιού στα παιδιά στο πλαίσιο της οικογένειας (με το αγκάλιασμα ή το φίλημα από γιαγιάδες, παππούδες και άλλους) είναι αδικαιολόγητος.
Μια μεγάλη απειλή
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί την ιογενή ηπατίτιδα ως μια μεγάλη απειλή για τη δημόσια υγεία. Από υπολογισμούς με βάση ειδικά μοντέλα φαίνεται ότι μετά το 2010 οι θάνατοι από ηπατίτιδα C θα είναι περισσότεροι από εκείνους που οφείλονται στον ιό του AIDS.
Όπως ενημερώνουν σχετικά ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης του Ήπατος κ. Ε. Aκριβιάδης και ο γενικός γραμματέας κ. Σπ. Μανωλακόπουλος: «Τα στατιστικά στοιχεία αναφέρουν ότι περισσότερα από 500 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν προσβληθεί παγκοσμίως από τον ιό της ηπατίτιδας Β και C, ενώ στην Ελλάδα το 2% περίπου του πληθυσμού πάσχει από χρόνια ηπατίτιδα Β και αντίστοιχο ποσοστό πάσχει από ΗCV ηπατίτιδα».
«Το βασικό είναι ότι οι περισσότεροι δεν το γνωρίζουν. Πρόσφατοι υπολογισμοί στη Γαλλία και στις ΗΠΑ προβλέπουν αύξηση κατά 61% των περιπτώσεων κίρρωσης και 68% των περιπτώσεων ηπατοκυτταρικού καρκίνου, ενώ αντίστοιχη μελέτη στην Ελλάδα υπολόγισε ότι θα έχουμε αύξηση κατά 21% των κιρρωτικών ασθενών και κατά 30% των περιστατικών πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος σε έδαφος χρόνιας ηπατίτιδας C».
Συμπερασματικά, η χρόνια ιογενής ηπατίτιδα, κυρίως λόγω των μακροχρόνιων σοβαρών επιπλοκών της, αποτελεί πολύ σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας, η αντιμετώπιση του οποίου απαιτεί λήψη προληπτικών μέτρων για αποφυγή της μετάδοσης, αλλά και έγκαιρη διάγνωση και έναρξη της θεραπείας.
Θεραπεία
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της χρόνιας ηπατίτιδας Β στηρίζεται στην ιντερφερόνη και στα από του στόματος νουκλεοσ(τ)ιδικά ανάλογα (λαμιβουντίνη, διπιβαλική αδεφοβίρη, εντεκαβίρη, τελμπιβουντίνη).
Για τη χρόνια ηπατίτιδα C η χορήγηση ενός συνδυασμού πεγκυλιωμένης ιντερφερόνης και ριμπαβιρίνης είναι ό,τι καλύτερο.
Στόχος στην ηπατίτιδα Β είναι η καθυστέρηση ή η ακύρωση των σοβαρών συνεπειών της νόσου, ενώ στη χρόνια ηπατίτιδα C η πλήρης ίαση της νόσου, που επιτυγχάνεται με τη κάθαρση του ιού.
Προσοχή
Πρέπει να τονιστεί ότι οι ασθενείς που θα ιαθούν απαλλάσσονται πλήρως από τις μακροχρόνιες συνέπειες της νόσου. Τα αισιόδοξα μηνύματα έρχονται από τους κ. Ε. Aκριβιάδη και κ. Σπ. Μανωλακόπουλο, οι οποίοι διευκρινίζουν ότι:
«Οι χρόνιες ιογενείς ηπατίτιδες Β και C αποτελούν σήμερα νοσήματα που αντιμετωπίζονται και σε πολλές περιπτώσεις μπορούν να ιαθούν πλήρως. Ο εντοπισμός των ασθενών και η έγκαιρη διάγνωση αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για να μειώσουμε τις σοβαρές συνέπειες της χρόνιας ηπατοπάθειας.
Οι ερευνητικές προσπάθειες συνεχίζονται με πολλά νέα φάρμακα να βρίσκονται σε φάση δοκιμών, ελπίζοντας ότι στο μέλλον θα βοηθήσουν να αυξηθεί το ποσοστό των ασθενών που θα απαλλαχθούν από τον ιό με μικρότερης διάρκειας θεραπείες».
Ελληνική Εταιρεία Μελέτης του Ήπατος
Απαρτίζεται από εξειδικευμένους ηπατολόγους και δραστηριοποιείται έντονα στο χώρο της ηπατίτιδας με συνεχή προσφορά στην πρόληψη, τη θεραπεία, καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Η ανάπτυξη της επικοινωνίας και ενημέρωσης με τους επαγγελματίες υγείας, τους ασθενείς, αλλά και εκείνους που ενδιαφέρονται να ενημερωθούν γενικότερα, είτε ανήκουν στο χώρο της υγείας είτε όχι, αποτέλεσε και θα αποτελεί πρωταρχική μέριμνά της (τηλ.: 210-6748561, www.eemh.gr).
Πηγή: newsbeast