Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου



Κάτι παράξενο συμβαίνει τις τελευταίες εβδομάδες στην κορυφή της ταξικής μας πυραμίδας. Αν πάρουμε τοις μετρητοίς όσα λέγονται και γράφονται από μερίδα των ΜΜΕ (της γνωστής μας πολιτικο-επιχειρηματικής διαπλοκής), ένα τμήμα της πάλαι ποτέ εγχώριας ιθύνουσας τάξης της χώρας ετοιμάζεται να «αλλαξοπιστήσει». Να περάσει στην άλλη όχθη του μνημονιακού Ρουβίκωνα που διασχίζει εδώ και τρία χρόνια τη χώρα.

Από μια άποψη είναι διασκεδαστικό να διαβάζει κανείς τα πύρινα editorial που καλούν τα κόμματα να ετοιμαστούν για ένα Plan B στην περίπτωση που οι εταίροι πιστωτές συνεχίσουν το «καψώνι», «να ανασκουμπωθούν και να αρχίσουν να αναζητούν λύσεις πατριωτικές, με όρους εθνικού συμφέροντος και μόνο». Είναι διασκεδαστικό να διαβάζει φλογερές αναλύσεις για «ξεφτιλισμένους Ευρωπαίους» ή για «αφερέγγυους εταίρους και εγχώριους κουκουλοφόρους» από τους κατ' εξοχήν ζηλωτές του Μνημονίου, από τα Μέσα και τα πρόσωπα που επί τρία χρόνια «χαστούκιζαν» όσους τολμούσαν να αμφισβητήσουν τον μονόδρομο των Μνημονίων ή να ψελλίσουν τη λέξη «κούρεμα». Ακόμη πιο διασκεδαστικό είναι να διαβάζει κανείς τα σχόλια των αναγνωστών κάτω από τα φλογερά αντι-τροϊκανά πονήματα. Σχόλια που αποδεικνύουν ότι η κρίση αξιοπιστίας της μιντιακής διαπλοκής δεν θεραπεύεται, όσο θεαματικά κι αν αυτή μεταλλαχθεί.

Βεβαίως, σ’ αυτή τη μεταστροφή, που το δημόσιο βάρος της το σηκώνουν κάποια καθεστωτικά μέσα, αλλά εκφράζει έναν αρκετά ευρύ κύκλο επιχειρηματιών και golden boys, κρύβεται και βαθύτατη ταξική αλαζονεία. Άνθρωποι με παχιά πορτοφόλια, τρόφιμοι του κρατικού «Πρυτανείου», προνομιούχοι πελάτες του τραπεζικού καρτέλ, ακριβοπληρωμένοι μάνατζερ που εναλλάσσονται σε κορυφαίες θέσεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα ανεξαρτήτως επιτυχιών ή αποτυχιών, ένα «παρεάκι» χρυσοκάνθαρων που είχε συνδέσει τη διατήρησή του στην κοινωνική ελίτ με το αποσαθρωμένο πολιτικό σύστημα, όλοι αυτοί ήταν πάντα συνεπείς στην επίκληση του «εθνικού συμφέροντος». Μόνο που αυτό είχε σταθερό περιεχόμενο τους ίδιους, τα αδιαφανή τους χαρτοφυλάκια και το παιχνίδι ισχύος τους.

Η «εισβολή» της τρόικας των πιστωτών στον σκληρό πυρήνα της κρατικής κυριαρχίας έχει τις παράπλευρες απώλειές της. Μια από αυτές είναι η αποσταθεροποίηση της εγχώριας άρχουσας τάξης, ή, εν πάση περιπτώσει, του συνονθυλεύματος που προσποιούνταν ότι ήταν κάτι τέτοιο. Η τρόικα -εφόσον ο ευρωατλαντικός συνεταιρισμός διατηρηθεί και μετά το Eurogroup της Δευτέρας- δεν έχει λόγους να εξαντλήσει την αλληλεγγύη της σε όλες τις «συνιστώσες» της ελληνικής άρχουσας τάξης. Κάποιες από αυτές θα τις φάει η μαρμάγκα, στο πλαίσιο της «δημιουργικής καταστροφής» που κινεί το καπιταλιστικό σύμπαν. Η ιδέα και μόνο της τοποθέτησης επιτηρητών στις υπό ανακεφαλαιοποίηση τράπεζες και η προοπτική αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος με τρόπο που θα καταλήγει σε ενσωμάτωσή του στο ευρωπαϊκό σύστημα διαπέρασε σαν ηλεκτροσόκ τους τροφίμους του «πρυτανείου». Γιατί το χρηματοπιστωτικό σύστημα, την τελευταία τριακονταετία, με πυρήνα τις λεηλατημένες κρατικές τράπεζες, αποτέλεσε τον κινητήρα στη μηχανή παραγωγής και απαλλοτρίωσης του πλούτου από την επιχειρηματική αφρόκρεμα. Τα προβληματικά χαρτοφυλάκια των τραπεζών είναι γεμάτα «κόκκινα» δάνεια, που θα έκαναν ακόμη κι έναν φανατικό νεοφιλελεύθερο τεχνοκράτη να κοκκινήσει από οργή. Άλλωστε, το γεγονός ότι η έκθεση της Black Rock για την κατάσταση των τραπεζικών χαρτοφυλακίων τηρείται ακόμη ως επτασφράγιστο μυστικό προδίδει μεταξύ άλλων ενοχή και συνενοχή.

Σ’ αυτό τον καμβά αβεβαιότητας, που συμπληρώνεται και από την πολιτική αβεβαιότητα, ένα τμήμα της άρχουσας τάξης νιώθει να απειλείται και παίρνει τις αποστάσεις του από τη μνημονιακή ορθοδοξία. Άλλοι το κάνουν διακριτικά, άλλοι κραυγαλέα. Οι όλο και συχνότερες επικλήσεις στην αναζήτηση εναλλακτικής λύσης «διά παν ενδεχόμενον», επενδεδυμένες με σχόλια συμπάθειας στα θύματα του Μνημονίου που μέχρι πρότινος υβρίζονταν ως απεχθείς «συντεχνίες», θα πάρουν έκφραση και στο πολιτικό πεδίο. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, που κερδίζει σταθερά έδαφος στο παιχνίδι της πολιτικής ηγεμονίας -ας μην έχει αμφιβολία- θα δεχθεί επίθεση φιλίας από ανύποπτες δυνάμεις, που μέχρι προ ημερών τον επέκριναν για έλλειψη σχεδίου διακυβέρνησης και πριν λίγους μήνες τον «σταύρωναν» ως «πολιτικό άκρο».

Το σχίσμα στην κορυφή της ταξικής πυραμίδας είναι ευπρόσδεκτη ένδειξη αποσταθεροποίησης του μπλοκ εξουσίας. Οι αντιθέσεις της κοινωνικής ελίτ είναι αξιοποιήσιμα παράθυρα ευκαιρίας για τις δυνάμεις που δουλεύουν για μια πολιτική και κοινωνική ανατροπή υπέρ της λαϊκής πλειοψηφίας. Αλλά χρειάζεται να τα αντιμετωπίζει κανείς χωρίς αυταπάτες. Το κρίσιμο μέγεθος γι’ αυτή την ανατροπή δεν είναι οι (κατά τα άλλα ευπρόσδεκτες) ευκαιριακές συμμαχίες και με «αποστάτες» της ιθύνουσας τάξης, αλλά η μεγάλη συμμαχία της αδρανούς -προς το παρόν- λαϊκής πλειοψηφίας. Του κόσμου της εργασίας και των φτωχών στρωμάτων, που βιώνουν τις τραγικές συνέπειες τόσο της τριετούς μνημονιακής πολιτικής όσο και της μακρόχρονης κυριαρχίας της πιο τυχοδιωκτικής άρχουσας τάξης που γνώρισε ευρωπαϊκή κοινωνία. Άλλωστε, ας μην μας διαφεύγει πως στις λυκοφιλίες του παρόντος κρύβονται οι συγκρούσεις του μέλλοντος...