Οι καταλανοί ψηφοφόροι έδωσαν ένα ηχηρό ράπισμα στον ηγέτη της εθνικιστικής δεξιάς Αρτούρ Μας, ψηφίζοντας υπέρ των υπολοίπων κομμάτων που τάσσονται υπέρ τη διεξαγωγής δημοψηφίσματος το οποίο θα καθορίσει το μέλλον της Καταλονίας, εν μέσω της ενίσχυσης του ρεύματος υπέρ της ανεξαρτησίας της ισπανικής αυτής περιφέρειας.

Ο Αρτούρ Μας, έχασε το στοίχημα που είχε βάλει προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές με στόχο την ενίσχυση του κυβερνώντος δεξιού συνασπισμού CiU (Convergencia i Unio) του οποίου ηγείται, ώστε να έχει την απόλυτη πλειοψηφία στο τοπικό κοινοβούλιο.

Ο πρόεδρος της Kαταλονίας φαίνεται ότι πλήρωσε την αμφίσημη πολιτική του ρητορική, στο πλαίσιο της οποίας απέφυγε τη λέξη "ανεξαρτησία", καθώς και την πολιτική της λιτότητας που εφαρμόζει εδώ και δύο χρόνια, υπό την εποπτεία της Μαδρίτης.

Για να κυβερνήσει την Καταλονία και να φέρει εις πέρας το πρόγραμμά του, όπως υποσχέθηκε στα 7,5 εκατομμύρια των Καταλανών, θα είναι αναγκασμένος να προχωρήσει σε δύσκολες συμμαχίες και να συνεργασθεί με την ισχυρή ριζοσπαστική αυτονομιστική αριστερά.

Το βράδυ της Κυριακής, ο Αρτούρ Μας παραδέχθηκε ότι είναι αναγκασμένος να προχωρήσει σε συνεργασίες για να κυβερνήσει. "Δεν θα μπορέσουμε να είμαστε μόνοι υπεύθυνοι για τη διακυβέρνηση της χώρας αυτής".

Η CiU είναι υποχρεωμένη να αρκεσθεί πλέον στις 50 έδρες στο 135μελές καταλανικό κοινοβούλιο, έναντι 62 μέχρι χθες.

Αντίθετα, το ιστορικό κόμμα της αυτονομιστικής αριστεράς ERC (Esquerra Republicana de Catalunya) υπερδιπλασίασε το ποσοστό του, εξασφαλίζοντας 21 έδρες, από τις 10 που κατείχε μέχρι σήμερα.

Οι σοσιαλιστές κατέλαβαν την τρίτη θέση με 20 έδρες, μπροστά από το κυβερνών Λαϊκό Κόμμα της Ισπανίας που περιορίσθηκε στην τέταρτη θέση με 19 έδρες.

"Τα αποτελέσματα αιφνιδιάζουν. Είναι το μήνυμα ότι υπάρχουν δυσαρεστημένοι διότι κανείς από τους πολιτικούς δεν έχει παρουσιάσει ένα ξεκάθαρο σχέδιο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της χώρας μας: το χρέος, την ανεργία, τις δυσκολίες χρηματοδότησης", δήλωσε ο Πέντρο Νουένο, καθηγητής Οικονομίας στο IESE της Καταλονίας.

Τροφοδοτούμενη από την οικονομική κρίση που επιβάλλει στον πληθυσμό βαριές θυσίες, την αυξανόμενη τους τελευταίους μήνες δυσαρέσκεια που επικεντρώνεται στον πολιτιστικό και γλωσσικό τομέα, ανοίγοντας παλιές πληγές στις σχέσεις με το ισπανικό κράτος.

Και έπειτα ήλθε η γιγάντια διαδήλωση της 11ης Σεπτεμβρίου στο κέντρο της Βαρκελώνης με τα συνθήματα για "Ανεξαρτησία", που έπεισε τον Αρτούρ Μας να προκηρύξει πρόωρες εκλογές.

Απέναντι στην άρνηση της Μαδρίτης να παραχωρήσει αυξημένη δημοσιονομική αυτονομία στην Καταλονία, ο πρόεδρός της ήλθε σε ανοικτή σύγκρουση με τον κεντρικό κράτος.

Ωστόσο, τμήμα των ψηφοφόρων εξέλαβε την σύγκρουση με τη Μαδρίτη ως παραπέτασμα καπνού.

"Πιστεύω ότι η προεκλογική εκστρατεία ήταν πολύ επικεντρωμένη στην πόλωση 'Καταλονία-Ισπανία' και ότι θα έπρεπε να μιλήσουμε περισσότερο για άλλα θέματα, όπως η κρίση", σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Αντρέου Καμπρούμπι, ο οποίος θεωρεί ότι δίνοντας έμφαση στο θέμα της ανεξαρτησίας εκτρέπεται η προσοχή από τα προβλήματα της κρίσης.

Η συντηρητική κυβέρνησης της Ισπανίας, εξαντλημένη από τον αγώνα της κατά της οικονομικής κρίσης, έρχεται αντιμέτωπη με μία κρίσιμη πρόκληση: εάν και η προοπτική της ανεξαρτησίας της Καταλονίας παραμένει μακρινή, διακυβεύεται το μοντέλο της τοπικής αυτονομίας που αποτελεί θεμέλιο λίθο του Συντάγματος του 1978.

Τότε, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής εποχής από τη δικτατορία προς τη δημοκρατία που οι Καταλανοί ανέκτησαν το δικαίωμα να εκφράζονται στη γλώσσα τους, που είχε απαγορευθεί κατά την περίοδο της δικτατορίας του Φράνκο (1939-1975).

Ο Αρτούρ Μας απέφυγε με μεγάλη προσοχή να μιλήσει για "ανεξαρτησία" κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, ωστόσο υπερασπίσθηκε την εθνική κυριαρχία της Καταλονίας, "της 7ης σε κατά κεφαλήν εισόδημα χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης".

Η προοπτική αυτή προκάλεσε κύματα ανησυχίας στον επιχειρηματικό κόσμο που βρέθηκε απέναντι στο φάσμα ενός κράτους που θα μπορούσε να βρεθεί ντε φάκτο εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκτός ευρωζώνης.

Εδώ και δύο χρόνια, αυξάνεται η δυσαρέσκεια στην Καταλονία έπειτα από απόφαση της ισπανικής δικαιοδοσίας για τον περιορισμό του καθεστώτος διευρυμένης αυτονομίας που ίσχυε από το 2006, ενώ η οικονομική κρίση επιβάρυνε ακόμη περισσότερο την ατμόσφαιρα.

Η Καταλονία, σήμερα η πλέον χρεωμένη περιοχή της Ισπανίας, κατηγορεί το κεντρικό κράτος ότι την παρασύρει στον οικονομικό όλεθρο και ζητεί "δημοσιονομικό σύμφωνο", αντίστοιχο με εκείνα της Χώρας των Βάσκων και της Ναβάρας, το οποίο θα τής επέτρεπε να εισπράττει η ίδια τα φορολογικά της έσοδα.