Το κράτος είναι το πιο ψυχρό απ’ όλα τα ψυχρά τέρατα. Ψεύδεται με μοναδική ψυχρότητα. Και ποιο ψέμα λέει; Εγώ το κράτος είμαι ο λαός. Αυτό είναι ψέμα. Οι δημιουργοί είναι αυτοί που έφτιαξαν τους λαούς και κρέμασαν πάνω τους την πίστη σε μιαν αγάπη. Αντίθετα οι καταστροφείς είναι αυτοί που στήνουν παγίδες στους λαούς, τους οποίους ονομάζουν κράτος. Το κράτος ψεύδεται σε όλες τις γλώσσες.

του Στέλιου Συρμόγλου

Αυτό το κεφάλαιο από τον “Ζαρατούστρα” του Νίτσε, με τίτλο “Το νέο είδωλο”, σήμερα, στις περισσότερες δυτικές κι όχι μόνο χώρες, είναι ιδιαίτερα επίκαιρο. Στην Ελλάδα όμως “σπάει ταμεια”. Και τούτο, διότι παντού οι υπερβάσεις στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική παρέμβαση του κράτους, εξουδετερώνουν τον πολίτη και μαζοποιούν το άτομο, το οποίο από συστατικό, αλλά αυτόνομο στοιχείο της κοινωνίας, μεταβάλλεται σε πειθήνιο όργανο εξουσίας μιας απρόσωπης και επεκτατικής γραφειοκρατίας.

Μιας γραφειοκρατίας, εξάλλου, που με τη βοήθεια και συμπαράσταση της πολιτικής αρχής, εξισώνει τα πάντα πρός τα κάτω, εκχυδαίζει θεμελιακούς θεσμούς της πολιτικής κοινωνίας και αντί να κυβερνά ανθρώπινες κοινότητες, ελέγχει και κατευθύνει μάζες. Αυτό δε, το κάνει κάτω από συνθήκες που η ίδια δημιουργεί και που διευκολύνουν την εδραίωση της εξουσίας της…

Μοιραία λοιπόν η ισοπέδωση του ατόμου από τη γραφειοκρατική μηχανή περιορίζει τα όρια της αντίστασης του κοινωνικού ιστού στην κρατική αυθαιρεσία. Κονιορτοποιεί το δικαίωμα της διαφοράς του προσώπου έναντι της κοινωνίας και τελικά μετατρέπει τη δημοκρατία σε μασκαράτα άβουλων και ανεύθυνων υπηκόων.

Στην Ελλάδα της μιζέριας και της πολιτικής κυνικής αναίδειας, που αίφνης ο πολίτης εκ των υστέρων ανακαλύπτει ότι πρόκειται και για πολιτική απάτη των διαφόρων “τσιρκολάγνων” της κομματικοκρατίας, η “φιλελεύθερη λύση” της απομαζικοποίησης των πολιτών αποτελεί ανάγκη αδήριτη. Και από την προιούσα απομαζικοποίηση της κοινωνίας, θα επηρεαστούν τόσο οι κοινωνικοί οργανισμοί της χώρας, όσο και οι θεσμοί της που ήδη ευτελίζονται από την παχυδερμία και την αναλγησία των αβέλτερων της πολιτικής. Ακόμα περισσότερο, όμως, τα ιδεολογικά παρωχημένα σχήματα, που ευνοούσαν το φετιχισμό της μάζας, όχι μόνο δεν ανταποκρίνονται στο καινούργιο, όσο κι αν επιχειρήσουν “αναπαλαίωση” ή κάποιο ευκαιριακό “λίφτινγκ”, αλλά είναι και ανήκανα να προσαρμοστούν στις νέες διανοητικές συνθήκες. Κατά συνέπεια, όσοι συλλαμβάνουν την κοινωνία σαν μια πραγματική οντότητα ανώτερη από το άτομο, όχι μόνο αντίκειται στις σημερινές ανάγκες της επιστημονικής αναζήτησης, αλλά στηρίζεται και σε σοβαρά επιστημολογικά λάθη, τα οποία ταλαιπωρούν τις κοινωνίες.

Κατά το μέτρο δε που θα ξεχνάμε, όπως λέει και ο Ζαν Φρανσουά Ρεβέλ, ότι πριν απ’ όλα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, είναι ατομικά δικαιώματα, ο ολοκληρωτισμός και ο πολιτικός αυταρχισμός, που ήδη βιώνουμε στην Ελλάδα “ενδεδυμένο” με τον δημοκρατικό μανδύα και “στολισμένο” με τα ακσεσουάρ της οπισθοδρομικής προοδευτικότητας, θα προσβάλλουν το άτομο. Θα το εκμηδενίζουν και θα τείνουν στη δημιουργία ενός κλειστού πλαισίου κοινωνικού, με περιορισμένους ορίζοντες εξέλιξης και γνώσης. Και από την άποψη αυτή, το σημείο που διαχωρίζει τη σύγχρονη δημοκρατία από αυτή της μονοτονίας και της ισοπέδωσης έγκειται στην αναγνώριση των ατομικών δικαιωμάτων, ως κυρίαρχων και απαραβίαστων. Όλα αυτά τα δικαιώματα που σήμερα καταπατώνται χάριν της “επιτυχίας” εφαρμογής μνημονίων και “ανόρθωσης” και “ανάταξης” της οικονομίας!..

Ελαυνόμενος από ένα διάστροφο αίτημα απόλυτης ισότητας, ο κρατισμός στοιχειοθέτησε στις ανοιχτές κοινωνίες μια τερατώδη ορθοπεδική συσκευή, η οποία τείνει να κανονίζει τα ακανόνιστα και να εξομοιώνει τα ανόμια. Να καταργεί τις αποχρώσεις και να παραμορφώνει τις ατομικές διαφορές, κατά τρόπο συρρικνωτικό για τη δημοκρατική λειτουργία και ισοπεδωτικό για την έννοια του προσώπου. Κι αυτό, ακριβώς εκμεταλλεύονται διάφορα “κνώδαλα” της πολιτικής και, όπως το εύγλωττο σκίτσο που συνοδεύει το κείμενο, “πάιζουν” με την αγωνία του μαζοποιημένου ατόμου και ηδονίζονται με τις κατά καιρούς αποτυχημένες προσπάθειες του να αρπάξει ένα…καρβέλι ψωμί, που μπορεί να αντιστοιχεί σε γνώση, σε αξιοπρέπεια, σε επιβίωση!…

Πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε: Δεν αξίζει τον κόπο να υπάρχει η ενεργός συμμετοχή στη συλλογική εξουσία ή άλλως η συμμετοχική δημοκρατία, αν αυτό συνεπάγεται την καταστροφή της ατομικής ανεξαρτησίας και αξιοπρέπειας!..

freepen