SPIGEL: Αμερική. Η «επόμενη Ελλάδα.
Ο Δημοσιονομικός Εκτροχιασμός των ΗΠΑ έχει στοιχεία της Ελληνικής Τραγωδίας.
Οι ΗΠΑ έχουν περισσότερα κοινά σημεία με τις καταχρεωμένες ως το λαιμό χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, από όσα θα ήθελαν δημόσια να παραδεχθούν. Και αν δεν καταλήξουν σύντομα σε κοινωνική συναίνεση για μέτρα μείωσης του χρέους τους, οι ομοιότητες θα είναι πλέον αδύνατον να “κρυφτούν κάτω από το χαλί”. Η δημοσιονομική άβυσσος διαγράφεται στο πολύ κοντινό αμερικανικό μέλλον, και δεν είναι μόνο οι ΗΠΑ που απειλούνται.
Οι ΗΠΑ ψήφισαν Πρόεδρo, μέσα σε καταιγισμό σκοτεινών προβλέψεων για το μέλλον τους, που μεταδίδονταν μέσω των οθονών από το ένα άκρο της χώρας στο άλλο – και πολύ πιο δραματικά στις πολιτείες με το υψηλότερο χρέος – . Οι υποστηρικτές του Ομπάμα και του Ρόμνεϋ ανέπτυσσαν σενάρια βιβλικής καταστροφής και αποκάλυψης, για το τι θα συνέβαινε αν κέρδιζε ο αντίπαλος υποψήφιος. Τέσσερα ακόμα χρόνια ομπαμικής διακύβέρνησης προειδοποιούσαν οι γιγαντοαφίσες, θα οδηγούσαν σε πούρο σοσιαλισμό. Μια προεδρία Ρόμνεϋ θα αφαίμασσε κτηνωδώς τη μεσαία και κατώτερη τάξη. Οι Κασσάνδρες σίγασαν για λίγο μετά τη νίκη Ομπάμα, αλλά η καταστροφολογική φημολογία αναζωπυρώθηκε σύντομα, και όχι χωρίς αιτία.
Στη δεύτερη θητεία Ομπάμα, οι Αμερικάνοι καλούνται να αντιμετωπίσουν ένα τελείως διαφορετικό σενάριο, πολύ πιο ρεαλιστικού τρόμου:
Σε λίγες εβδομάδες από σήμερα, με τη λήξη της χρονιάς, δεν θα υπάρχουν κονδύλια για εμβολιασμούς δεκάδων χιλιάδων παιδιών, άλλα κονδύλια για σχολικά προγράμματα, τα οποία στηρίζονται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα περικοπούν, οι ενήλικες θα εξαναγκασθούν να υποβάλλονται σε τεστ HIV και θα σταματήσει και η χορήγηση ακόμα και αυτών των λιγοστών κουπονιών στέγασης. Ταυτόχρονα οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, το FBI, οι συνοριοφύλακες, οι αξιωματικοί και οι ένοπλες δυνάμεις θα γνωρίσουν δραστικές περικοπές στα εισοδήματά τους.
(σ.σ. Α: πρώτη ομοιότητα)
Αυτά και άλλα πολλά παραμονεύουν στον ορίζοντα, σύμφωνα με το Λευκό Οίκο, αν η χώρα αφεθεί να κατακρημνισθεί στη “δημοσιονομική άβυσσο”, στις αρχές του 2013. Η FED έδωσε στη δημοσιότητα μια λιτή έκθεση, όπου προειδοποιεί για αυτόματη ενεργοποίηση δραστικών περικοπών και αυξήσεων φόρων, εάν Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί δεν κατορθώσον να συμφωνησουν σε μέτρα δραστικής μείωσης του Δημοσιονομικού Ελλείμματος των ΗΠΑ.
(σ.σ. Α: δεύτερη ομοιότητα)
Συνολικά, οι περικοπές για τα επόμενα 9 χρόνια θα ανέλθουν στο ιλιγγιώδες ποσό των $1.2 τρις δολάρια, με τις μισές από αυτές να αντλούνται από περικοπές στις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ, και τις άλλες μισές από διάφορα κυβερνητικά προγράμματα, ενώ μόνο για το πρώτο έτος -το 2013- προβλέπονται περικοπές $65 εκατ. δολαρίων. Όλα αυτά κατοχυρώθηκαν νομοθετικά με το Νομοσχέδιο Ελέγχου Προϋπολογισμού του 2011
(σ.σ. Α: τρίτη ομοιότητα, η δική μας Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου), το οποίο επίσης αύξησε και την λεγόμενη “οροφή” του χρέους. Όμως, παρά την τελική προθεσμία που ορίστηκε η 2α Ιαν. του 2013, κανείς στην πραγματικότητα δεν πιστεύει ότι θα υλοποιηθεί. Το πρόγραμμα για βαθιές οριζόντιες και κάθετες περικοπές ήταν ένας τρόπος να πιέσουν τους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικάνους να συμφωνήσουν ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο μείωσης του τρομακτικού ελλείμματος των ΗΠΑ
(σ.σ. Α: τέταρτη ομοιότητα)
Όχι κι’ άσχημα…
Η “δημοσιονομική άβυσσος” που αντικρύζουν οι Αμερικανοί πολίτες συμπεριλαμβάνει επίσης την εκπνοή φέτος μιας σειράς αυξημένων φόρων επί των πλουσίων, οι οποίοι είχαν ψηφιστεί επί προεδρίας George W. Bush και παρατάθηκαν επί Obama. Η κατάργηση των χαμηλότερων φορολογικών συντελεστών, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού της Γερουσίας, θα προσέθετε $221 δις. έξτρα φορολογικά έσοδα μόνο το 2013! Ταυτόχρονα θα εξέπνεε ένας προσωρινός ομοσπονδιακός φόρος εισοδήματος, της τάξης του 2 τοις εκατό, ο οποίος θα έφερνε $95 δις επιπλέον στα ταμεία της κυβέρνησης τον επόμενο χρόνο.
Στο πακέτο λιτότητας περιλαμβάνονται αρκετές άλλες περικοπές και αυξήσεις φόρων.
(σ.σ. Α: πέμπτη ομοιότητα)
Περίπου $18 δισεκατομμύρια φόροι υπολογίζονταν να εισρεύσουν στα ομοσπονδιακά ταμεία από την μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας του Obama, ενώ οι περικοπές στο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας θα εξοικονομούσαν $26 δις. Αν οι γερουσιαστές δεν καταλήξουν σε συμφωνία μεταξύ τους πριν το τέλος της χρονιάς, το δημοσιονομικό έλλειμα των ΗΠΑ για το 2013 πρέπει να μειωθεί στα χαρτιά σχεδόν στο μισό, δηλαδή στα $560 δις, το οποίο δεν ηχεί άσχημα. Στο κάτω κάτω, οι ΗΠΑ γονατίζουν υπό το βάρος μιας ταφόπλακας χρέους και θα μπορούσαν δυνητικά να αρχίζουν να αντιμετωπίζουν τις ίδιες δυσκολίες που βύθισαν στην κρίση αρκετές χώρες της ευρωζώνης.
Την άποψη αυτή συμμερίζονται και οι Οίκοι Αξιολόγησης – πριν ένα χρόνο αίφνης, οι Standard & Poor’s απέσυραν την Αμερική από τις χώρες με την καλύτερη πιστοληπτική αξιολόγηση, και αιτιολόγησαν την υποβάθμιση δείχνοντας την αδιάκοπη πολιτική μάχη που μαίνεται γύρω από την οροφή του χρέους: “Η πολιτική αβελτηρία και η ακροσφαλής οικονομική διπλωματία των προηγούμενων μηνών, ενισχύει την άποψή μας, ότι η διακυβέρνηση και η χάραξη πολιτικής γίνεται μέρα με την ημέρα λιγότερο σταθερή, λιγότερο αποτελεσματική και λιγότερο προβλέψιμη από ότι προηγουμένως θεωρούσαμε.”
Αν δεν ζεις στην Αμερική, είναι δύσκολο να διαφωνήσεις μ’ αυτό. Η αντιπαλότητα μεταξύ Δημοκρατών και Ρεπουμπλικάνων υπό το βάρος ενός φρικτά ανισόρροπου και ανισοσκελούς προϋπολογισμού, φαίνεται καταστροφικά αλλόκοτη. Καθώς οι ΗΠΑ κατευθύνονται προς το χείλος της αβύσσου, οι νομοθέτες στη Γερουσία είναι βέβαιο ότι θα προτιμούσαν χίλιες φορές να διαφωνούν, για το εάν οι γαλλικές τηγανητές πατάτες και η ιταλική πίτσα πρέπει να συγκαταλέγονται στα λαχανικά…
Τέλος, ένα ακόμα ουσιαστικό στοιχείο της διαφωνίας, είναι μια θεμελιώδης σύγκρουση, την οποία οι Ευρωπαίοι βίωσαν στο πετσί τους και δεν τους ηχεί παράξενα: Πόση “πολλή λιτότητα” είναι πάρα πολλή;
Βουτιά στην ανάπτυξη (σ.σ. Α: έκτη ομοιότητα)
Όσο ευχάριστα και αν ακούγεται στα κρατικά αυτιά μια δραστική και άμεση μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο μισό, η πρόσκρουση στο δημοσιονομικό βάραθρο θα είναι πολύ απότομη. Η εκτόξευση των φόρων με ταυτόχρονη περικοπή των κονδυλίων προς τις διάφορες Πολιτείες, θα είχε τεράστιες συνέπειες στην οικονομία. Σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, η ανάπτυξη το 2013 θα μειωνόταν αμέσως κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες, με την Ύφεση αναπόφευκτα προ των πυλών. Οι άνεργοι θα αυξάνονταν κατά δύο εκατομμύρια συγκριτικά με την προ περικοπών κατάσταση.
(σ.σ. Α: έβδομη ομοιότητα)
Αυτό είναι ένα ενδεχόμενο το οποίο, δεν ενσπείρει φόβο στις καρδιές των Αμερικανών μόνο. Στην ετήσια έκθεση του για τις ΗΠΑ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναφέρεται στη δημοσιονομική άβυσσο ως τον μεγαλύτερο κίνδυνο που αντιμετωπίζει σήμερα η Αμερική. Οι επενδυτές συμπεριφέρονται ήδη πολύ πιο προσεκτικά μπροστά στην πιθάνότητα να ελλοχεύουν περικοπές. Αν οι πολιτικοί δεν συμφωνήσουν σε ένα αξιόπιστο πλάνο μείωσης του χρέους των ΗΠΑ, αυτό θα βλάψει τελεσίδικα την αξιοπιστία του δολαρίου ως το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Ακόμα πιο άμεσα, το ΔΝΤ γράφει στην έκθεσή του «Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές» τον Οκτώβριο, οι δραστικές περικοπές «θα συνεπάγονταν συνέπειες και για τους μείζονες εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ».
Με άλλα λόγια, μια ήδη εύθραυστη Ευρώπη θα γινόταν ακόμα πιο αδύναμη.
Ως ένας από τους μείζονες εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, η Γερμανία δεν είναι η μόνη χώρα που παρακολουθεί στενά τις αγωνιώδεις προσπάθειες του Κογκρέσου να καταλήξουν σε συμφωνία τις ερχόμενες εβδομάδες. Αν η οικονομία των ΗΠΑ επιβραδυνθεί ριζικά την επόμενη χρονιά, «αυτό, στην τρέχουσα περιρρέουσα ατμόσφαιρα αβεβαιότητας, θα προκαλούσε την απώλεια της εμπιστοσύνης στις ΗΠΑ διεθνώς, εξέλιξη που με τη σειρά της θα οδηγούσε σε παγκόσμια επενδυτική κατάρρευση» σύμφωνα με την μόλις εκδοθείσα ετήσια έκθεση κορυφαίων Γερμανών οικονομολόγων και οικονομικών συμβούλων.
Πόσο μάλλον, όταν οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η αναβολή της λήψης μέτρων αντιμετώπισης των προβλημάτων χρέους και δημοσιονομικού ελλείμματος «μακροπρόθεσμα θα είχε ακόμα υψηλότερο κόστος διότι θα οδηγούσε σε ακόμα υψηλότερο κρατικό χρέος».
Το Ελληνικό Μοντέλο;
Ποια, τότε, είναι η λύση;
Στο τέλος, οι ΗΠΑ θα κατέληγαν σε ένα συμβιβασμό παρόμοιο με αυτόν που διαμορφώνεται για την Ελλάδα: μέτρα αυστηρής λιτότητας συνδυασμένα με παράταση χρόνου για να επιτευχθούν οι στόχοι μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος
(σ.σ. Α: όγδοη ομοιότητα).
Οι δραστικές περικοπές που προγραμματίζονται, λειτουργούν πρακτικά σαν ένα «φρένο χρέους», αλλά από την άλλη, στο άκαμπτο αυτό μοντέλο μείωσης του ελλείμματος, δεν υπάρχει δυνατότητα ευελιξίας και περιθώριο κινήσεων. Ο αμερικανός οικονομολόγος Denis Flower πρότεινε στην Ουάσινγκτον μέσα από συνέντευξή του στο SPIEGEL ONLINE, να εισάγει ένα νόμο, ο οποίος να καθιστά υποχρεωτική τη μακροπρόθεσμη μείωση του χρέους, και ταυτόχρονα να επιτρέπει υψηλότερα ελλείμματα σε περιόδους κρίσης.
Στα αυτιά των πολιτικών των ΗΠΑ χωρίς αμφιβολία, δεν θα ηχήσει ευχάριστα η σύγκριση της χώρας τους με την Ελλάδα, την υπερχρεωμένη χώρα της ευρωζώνης που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον στη διάρκεια της προεδρικής καμπάνιας, ως μια απευκταία καρικατούρα ενός Ευρωπαϊκού τύπου Σοσιαλιστικού Συγκεντρωτικού Εφιάλτη EUSSR.
Όμως, η πραγματικότητα είναι, ότι η τρέχουσα οικονομική κατάσταση των δύο αυτών χωρών δεν είναι ανόμοια, με τη μόνη διαφορά, ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να υπολογίζουν σε εξωτερική βοήθεια όπως αυτή που έλαβαν οι Έλληνες.
Πως θα επιλέξουν να προσεγγίσουν το πρόβλημα οι πολιτικοί στις ΗΠΑ;
Οι Ρεπουμπλικάνοι, οι οποίοι διέσωσαν την πλειοψηφία των εδρών τους στη Βουλή των Αντιπροσώπων, θα μπορούσαν να αφήσουν τη χώρα να κατακρημνισθεί στο «δημοσιονομικό βάραθρο», ελπίζοντας να κατηγορήσουν τον Ομπάμα γι’ αυτό. Ή μήπως, η θέλησή τους να συναινέσουν, μπορεί να έχει αυξηθεί υπό το βάρος της απώλειας της προεδρικής εκλογής;
Ο εκπρόσωπος των Ρεπουμπλικάνων δεσμεύθηκε πάντως ότι θα συνεργασθούν στενά με τον Λευκό Οίκο, όταν θα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις, δηλώνοντας πως “οι νομοθέτες δεν θα μπορέσουν να λύσουν τα προβλήματα της χώρας σε μια νύχτα, αλλά ότι οι ψηφοφόροι μας έδωσαν εντολή να συνεργασθούμε για να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε για τη χώρα μας”.
(σ.σ. Α: ένατη ομοιότητα)
Τα οικονομικά προβλήματα της Ελλάδας και τα μέτρα λιτότητας που πέρασε η Τρόϊκα Εσωτερικού βύθισαν τη χώρα σε πέντε χρόνια ύφεση. Η Γερμανία, η Ευρώπη και όλος ο κόσμος ελπίζουν ότι η ίδια μοίρα δεν επιφυλλάσσεται για τις ΗΠΑ
Μετάφραση του άρθρου από το Zerohedge
STEVENIKO
Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...
