Του Δρ. Στέφανου Αβακιάν*

Είναι παράδοξο πως ο λαός αναγκάζεται να εκδηλώσει εμπιστοσύνη και υποστήριξη για αλλαγές που δεν οδηγούν πουθενά. Η λογική του αδιεξόδου μέσα από την συνεχή περικοπή βασικών αγαθών αποτελεί μια πολιτική προσπάθεια επιβεβαίωσης της αποτυχίας του μνημονίου.

Η πολιτική που εξασκείται σήμερα είναι βασισμένη στην ιδέα της ‘ευθύνης’.Η λογική είναι η εξής - αφού οι Ευρωπαίοι εταίροι μας ζήτησαν να πάρουμε τα διάφορα οικονομικά μέτρα και απέτυχαν τότε αυτοί έχουν ευθύνη. Αυτό βασικά προσπαθεί να γίνει το βασικό επιχείρημα της κυβέρνησης. Δηλαδή η Ελλάδα να μην θεωρηθεί από μόνη της υπεύθυνη για την πτώχευσή της. Το επιχείρημα είναι τραγελαφικό. Ποιος εταίρος θα θεωρήσει την χώρα του συνυπεύθυνη για μια ολική αποτυχία της Ελλάδας;

Η συγκράτηση των κοινωνικών πιέσεων έχει καταντήσει θέμα που οι πολιτικοί μας αντιλαμβάνονται με ακραίους ορισμούς. Δηλαδή, ο φόβος της πτώχευσης χρησιμοποιείται ως μέσο διεύρυνσης της κοινωνικής αντοχής. Αν ο κόσμος χάσει τον έλεγχο τότε θα θεωρηθεί υπεύθυνος γιατί δεν στήριξε τις αλλαγές.

Το ποιος έχει ευθύνη και σε ποιο βαθμό, δεν μπορεί να συνεχίσει να γίνεται αντικείμενο που είναι βασισμένο σε επιχειρήματα και στοχασμούς. Η διαμόρφωση μιας κατάστασης δεν αλλάζει με την χρήση του ‘λόγου’ παρόλο της δύναμης του να επηρεάζει αντιλήψεις και συμπεριφορές.

Είναι βέβαιο ότι η κοινωνική πραγματικότητα με τις ραγδαίες συνέπειες της δεν θα μπορέσει να συγκροτηθεί σε λογικές αναλύσεις και επιχειρήματα. Οι κοινωνικές ανάγκες θα δημιουργήσουν συνθήκες που οι δημόσιοι πολιτικοί λόγοι δεν θα έχουν καμία επιρροή να συγκροτήσουν ή να εξηγήσουν με αποτέλεσμα την μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην τυφλή δύναμη σε ακραίες δυνάμεις.

Η ιστορία μας διδάσκει ότι υπάρχουν αντοχές στην εξάντληση της κοινωνικής συνείδησης.

Ήδη υπάρχει τρομακτική αβεβαιότητα για την τροπή που οι κοινωνικές καταστάσεις θα φέρουν στην χώρα και οι οποίες δεν γίνονται αντιληπτές. Οι μεμονωμένες και διαφορετικές φωνές που προσπαθούν να δημιουργήσουν επαγρύπνηση εξασθενούν στην πολυφωνία.

Η εξάσκηση δύναμης γίνεται τεράστιο εμπόδιο δημιουργίας καινούργιων συνθηκών στην κοινωνία. Το ρεύμα του ‘γιατί’ παραμένει ανανταπάντητο, παίρνει ταχύτητα και θέλει να συγκρουστεί με ότι βρεθεί μπροστά του.

Αν ο λαός φτάσει στο σημείο της αποδοχής του αδιεξόδου τότε η κάθε συνεργασία με το πολιτικό σύστημα θα βασίζεται στον φόβο και την αποφυγή της τιμωρίας. Η σημερινή αποδοχή καταστάσεων γίνεται θέμα ανοχής, ασφυκτικής πίεσης, εξαντλητικής κούρασης, αγάπης για εκδίκηση, αναζήτησης για απόδοση της τιμωρίας.

Ένα σύστημα που χρησιμοποίησε αθέμιτα μέσα για να εξασκήσει την δύναμη της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας δεν μπορεί να προσδοκεί αξιοκρατικές συνθήκες από τους πολίτες.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η δωροδοκία θα καλπάζει και αποφάσεις θα λαμβάνονται άκομψα με μεγαλύτερο γνώμονα τον ατομικό συμφέρον. Η Ελλάδα θα γίνει αποφυγή για επενδύσεις παρά στόχος.

Είναι ευθύνη όλων η πραγματική επαγρύπνηση για το τι γίνεται σήμερα και πέρα από τα ΜΜΕ.

* Ο Στέφανος Αβακιάν είναι καθηγητής στον κλάδο της Οργανωσιακής Συμπεριφοράς και Διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναμικού στο πανεπιστήμιο Brighton στην Αγγλία