"Στάσου!… Μείνε ακίνητος.. Κλείσε τα μάτια σου και προσπάθησε να δεις αυτό που δεν υπάρχει…". Αυτές είναι μερικές από τις οδηγίες που θα ακούσουν από μία ευγενική, αισθαντική σχεδόν απόκοσμη γυναικεία φωνή οι επισκέπτες του Μουσείου της Ακρόπολης, παρακολουθώντας μια ιδιότυπη ξενάγηση σε μια "αίθουσα που δεν υπάρχει" παρά μόνο στην φαντασία του θεατή.

Στους χώρους του Μουσείου παρουσιάζεται από τις 7 έως τις 13 Δεκεμβρίου στο πλαίσιο του διεθνούς φεστιβάλ σύγχρονης τέχνης MIR η πρωτοποριακή, διαδραστική παράσταση-περφόρμανς με τίτλο "Symphony of a missing room" (Συμφωνία για μια αίθουσα που δεν υπάρχει) των Κρίστερ Λούνταλ και Μαρτίνα Ζάιτλ.

Ένα έργο τέχνης που είναι δύσκολο να περιγραφεί αν δεν το βιώσει κανείς προσωπικά, μια παράξενη "περφόρμανς", ή μια αξέχαστη εμπειρία που εστιάζει "στη σχέση των ανθρώπων με την τέχνη, το όραμα, τη μνήμη και το χρόνο".

Το καλλιτεχνικό δίδυμο Λούνταλ και Ζάιτλ -Σουηδοί που ζουν και δημιουργούν στη Βρετανία- έχει αρχίσει εδώ και καιρό να κατακτά την ευρωπαϊκή σκηνή του ζωντανού θεάματος με τα συναρπαστικά έργα του, που είναι αδύνατον να τα κατατάξεις σε κάποιο είδος. Με ρίζες τόσο στις εικαστικές όσο και στις παραστατικές τέχνες, οι Λούνταλ και Ζάιτλ έχουν αναπτύξει μια εντελώς δική τους καλλιτεχνική γλώσσα που ανατρέπει κάθε προηγούμενο στο χώρο της περφόρμανς.

Με την είσοδο τους στο μουσείο και αφού περάσουν τον έλεγχο των εισιτηρίων οι επτά κάθε φορά θεατές του έργου, συναντούν μία νεαρή κοπέλα η οποία τους ζητά να ανέβουν τις σκάλες και να ακολουθήσουν έναν ηλικιωμένο κύριο με κοστούμι, ο οποίος με τη σειρά του τους οδηγεί στο μπαλκόνι του δεύτερου ορόφου του Μουσείου με θέα την Αίθουσα Αρχαϊκών Έργων.

Με τα μάτια κλειστά, οι επισκέπτες αφήνονται σε μια 6λεπτη περιήγηση μέσα στο Μουσείο της Ακρόπολης φορώντας ακουστικά και με οδηγούς μια γυναικεία φωνή και επτά οδηγητές- περφόμερ (έναν για κάθε θεατή), οι οποίοι με απαλές σχεδόν χορευτικές κινήσεις τους καθοδηγούν καθ’ όλη την διάρκεια της ξενάγησης.

Το έργο χρησιμοποιεί ένα προηγμένο σύστημα ασύρματων ακουστικών με 3D ήχο που καθορίζει και αναδιαμορφώνει εντυπωσιακά την αίσθηση του χώρου.



Η ξενάγηση στο μουσείο της Ακρόπολης μετατρέπεται σε μια απίστευτη περιπέτεια. Ο χώρος και ο χρόνος καταργούνται. Και με μοναδικό οδηγό την αφήγηση οι επισκέπτες καλούνται να παίξουν ένα παιχνίδι με τις αισθήσεις. Δεν μπορούν να δουν- καθώς τα μάτια τους είναι καλυμμένα από ειδικά γυαλιά- μόνο να ακούσουν και να αισθανθούν.

Η περφόμανς καλλιεργεί την αίσθηση και την ψευδαίσθηση, παρασύροντας τον θεατή σε ένα προσωπικό ταξίδι όπου πραγματικότητα και φαντασία συγχέονται. Στήνει ένα απρόβλεπτο παιχνίδι με το αιφνίδιο και καλεί αυτόν που συμμετέχει να βιώσει ειδικές καταστάσεις μέσα από τις οποίες το μουσείο προβάλει αλλιώτικο. Έτσι, το έργο-ξενάγηση μετατίθεται στο μυαλό του επισκέπτη, χωρίς τη χρήση τεχνολογίας εικονικής πραγματικότητας.

Κατά την διάρκεια του, ο επισκέπτης θα "περπατήσει" σε ένα μαγικό δάσος που κατοικείται από έναν ηλικιωμένο άνδρα, θα "διασχίσει" ένα τούνελ, θα "ανακαλύψει" το μυστικό δωμάτιο που κρύβει το μουσείο και θα "βρεθεί" σε μία τεράστια αίθουσα που είναι εγκαταλελειμμένη εδώ και εκατοντάδες χρόνια.

Παράλληλα, χωρίς να το καταλαβαίνει, ο θεατής γίνεται και ο ίδιος "περφόρμερ/ έκθεμα" για τους γύρω του, αφού η περφόμανς πραγματοποιείται κατά την διάρκεια των ωρών λειτουργίας του μουσείου της Ακρόπολης.

Με αποτέλεσμα οι ανυποψίαστοι επισκέπτες να έχουν την ευκαιρία να δουν το έργο να εκτυλίσσεται μπροστά τους, βιώνοντας μία εντελώς διαφορετική εμπειρία από αυτούς που συμμετέχουν σε αυτό.

Το "Symphony of a missing room" πραγματοποιείται σε μουσεία και έχει ήδη παρουσιαστεί σε διεθνή φεστιβάλ σε αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις. Κάθε φορά επανασχεδιάζεται για την πόλη στην οποία παρουσιάζεται.



Πως προέκυψε όμως η ιδέα για το συγκεκριμένο πρότζεκτ;

"Το 'Symphony of a missing room' ξεκίνησε το 2009, ενώ πιο πριν δουλεύαμε με την Μαρτίνα πάνω σε παρόμοια πρότζεκτ. Εγώ δούλευα ως visual artist σε γκαλερί και μουσεία, αλλά αισθανόμουν ανικανοποίητος και σαν εργαζόμενος αλλά κυρίως σαν επισκέπτης. Αισθανόμουν κατά κάποιο τρόπο χαμένος, χωρίς να ξέρω προς ποια κατεύθυνση να στρέψω τα συναισθήματά που μου προκαλούσαν αυτά που έβλεπα. Έτσι αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα έργο εξολοκλήρου βασισμένο στην εμπειρία του επισκέπτη. Να εξετάσουμε δηλαδή τί γίνεται σε ένα μουσείο, όπως αυτό της Ακρόπολης με μόνιμα εκθέματα και με ποιο τρόπο οι επισκέπτες μπορούν να συνδεθούν και να αλληλεπιδράσουν μαζί τους. Να διερευνήσουμε τον τρόπο που ένας επισκέπτης βλέπει, αισθάνεται και βιώνει σήμερα τα εκθέματα που δημιουργήθηκαν τόσους αιώνες πριν και την ιστορία τους", εξηγεί ο Κρίστερ Λούνταλ.

"Ο σκοπός αυτής της δουλειάς είναι από τη μια μεριά να διευρύνουμε την επικρατούσα άποψη για το τί μπορεί να είναι ένα μουσείο και ένα έργο τέχνης και παράλληλα να διευρύνουμε την εμπειρία που μπορεί να βιώσουν οι επισκέπτες σε ένα μουσείο", συμπληρώνει ο Λούνταλ.

Σύμφωνα με τον ίδιο μέσα σ’ ένα μουσείο, όπου η βασική αίσθηση που χρησιμοποιούμε είναι η όραση, αυτό το έργο έρχεται να δώσει προτεραιότητα στην ακοή και την αφή, και μέσα από αυτές τις αισθήσεις να μας οδηγήσει στο ιδιαίτερο σύμπαν του.

"Μέσα από μία συμβατική ξενάγηση είναι δύσκολο συνήθως να συνδεθείς με τόσα χρόνια ιστορίας. Απουσιάζει η οικειότητα μεταξύ επισκέπτη και εκθέματος. Η πρόκληση για εμάς είναι να νιώσει ο θεατής τον πολιτισμό που φέρουν αυτά τα εκθέματα και να τον αφομοιώσει δια μέσου των αισθήσεων. Αφαιρώντας την όραση, την πιο ισχυρή ίσως αίσθηση του δυτικού κόσμου, αφυπνίζουμε μία πλευρά του σώματός μας που βασίζεται στο ένστικτο και αφήνουμε περιθώρια στον θεατή να εξελίξει τις σκέψεις του. Ο εγκέφαλος έτσι, ξεκινά μια διεργασία να δημιουργεί εικόνες σε σχέση με τους ήχους και την αφή. Με αυτό τον τρόπο, οξύνονται οι υπόλοιπες αισθήσεις και γίνονται πιο 'απτά' τα συναισθήματα που προκαλούνται. Έτσι, οι επισκέπτες έχουν την δυνατότητα να περιηγηθούν στις αίθουσες και να αντιληφθεί ο καθένας τον χώρο του μουσείου διαφορετικά", υποστηρίζει η Ζάιτλ.

"Ακόμα, όμως και η ύπαρξη του επισκέπτη στο χώρο σαν φυσική παρουσία, ερμηνεύεται διαφορετικά. Οι επισκέπτες μετατρέπονται κατά κάποιο τρόπο σε εκθέματα, φορώντας τα γυαλιά και με τις κινήσεις τους που μοιάζουν με χορογραφία. Θα μπορούσαμε να πούμε πως συμβαίνει μία αντίστροφη διαδικασία. Αντί να βλέπουμε εμείς το έκθεμα, είναι σαν το ίδιο το έκθεμα να 'κοιτά' εμάς τους επισκέπτες", συνεχίζει η Ζάιτλ.

Το επόμενο πρότζεκτ των Λούνταλ και Ζάιτλ θα γίνει μέσα σε ιστορικά θέατρα της Ευρώπης.

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ: